Antybiotyki przestają działać? Badają je lekarze i naukowcy z Uniwersytetu Rzeszowskiego

Odkrycie antybiotyków uznaje się za jedno z największych osiągnięć XX wieku. Problem w tym, że tracą one skuteczność, choć nie minęło nawet 100 lat od czasu, kiedy antybiotyki zastosowano po raz pierwszy. Zbyt częste i niewłaściwe korzystanie z tych leków, nie tylko w medycynie, ale także w weterynarii i hodowli, sprawia, że bakterie stają się na nie oporne, czyli trudniej je zwalczyć.

Antybiotyki to nie leki na wszystko

- Problem jest poważny, tym bardziej że od kilku lat nie wprowadzono do obrotu żadnego nowego antybiotyku. Dlatego te, którymi dysponujemy trzeba chronić - mówił lek. med. Mariusz Małecki podczas wczorajszej konferencji prasowej w podkarpackim oddziale NFZ w Rzeszowie.

Ochrona antybiotyków jest ważna, bo inaczej narazimy się na niebezpieczeństwo, że w razie bakteryjnego zakażenia nie będzie nam można pomóc. To czarny scenariusz, ale prawdopodobny! Na świecie już pojawiły się bakterie, wobec których lekarze są bezsilni. Jedną z najbardziej złośliwych, oporną na wszystkie istniejące antybiotyki, jest odmiana gronkowca złocistego o nazwie New Delhi Gold.

Wirus czy bakteria?

Ochronie antybiotyków miał służyć m.in. projekt Uniwersytetu Rzeszowskiego i lekarzy POZ. Wzięły w nim udział 72 przychodnie.

- Podzielono je na dwie grupy. W jednej lekarze mieli do dyspozycji szybkie testy, które pozwalały odróżnić, czy infekcja górnych dróg oddechowych ma podłoże wirusowe, czy bakteryjne. W drugiej grupie badawczej diagnozę stawiano w oparciu o wywiad z pacjentem i badanie - wyjaśnia Mariusz Małecki.

Okazało się, że testy warto stosować. Po pierwsze dowiedziono, że wirusy wywołały aż 70 proc. infekcji górnych dróg oddechowych. Po drugie, ilość ordynowanych antybiotyków w grupie, gdzie wykonywano testy, była o ponad 5 proc. mniejsza. Byłoby jeszcze lepiej, ale w 15 proc. przypadków, mimo stwierdzenia, że infekcja jest wirusowa, antybiotyk i tak przepisano. Dlaczego?

- Wielu pacjentów wierzy, że antybiotyki są dobre nawszystko. To szkodliwy mit. Bo choć są skuteczną bronią wwalce zchorobami, to tylko ztymi, które powodują bakterie. W przypadku infekcji wirusowej nie pomogą - wyjaśnia lek. med. Mariusz Małecki.

Miliony na antybiotyki

O tym, jak wiele antybiotyków zażywamy świadczą m.in. dane Narodowego Funduszu Zdrowia.

- Na refundację tej grupy leków, od stycznia do października, poszło na Podkarpaciu ok. 12,7 mln zł. To 5 proc. całej puli wydanej na dopłaty do leków - wylicza Anna Pliś -Grymanowska z POW NFZ w Rzeszowie.

I chodzi tylko o antybiotyki, które są ordynowane na receptę poza szpitalami, a więc przez lekarzy rodzinnych i lekarzy specjalistów. Co ważne, jeśli lekarz uzna, że antybiotyk jest konieczny, bardzo ważna jest sumienność podczas zażywania go.

Zbyt wczesne odstawienie leku także sprzyja powstawaniu zjawiska oporności.