Będzie dalsza rewitalizacja zabytkowej linii kolei wąskotorowej Przeworsk–Dynów [MAPA, ZDJĘCIA]

W poniedziałek, 26 września w Starostwie Powiatowym w Przeworsku została podpisana umowa na realizację kolejnego odcinka inwestycji pn. „Rewitalizacja Kolei Dojazdowej Przeworsk Wąskotorowy – Dynów”. Umowa została podpisana pomiędzy Powiatem Przeworskim, a firmą Swietelsky Rail Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie. To już II etap rewitalizacji kolei. Obejmie odcinek z Jawornika Polskiego do Kańczugi.

Wykonania prac budowlanych wyniesie 29 648 446 zł, przy dofinansowaniu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 20 488 763 zł. Całkowita wartość projektu I i II etapu realizacji inwestycji to koszt ponad 56 milionów złotych brutto, w tym wartość dofinansowania ponad 37 mln zł.

W drugim etapie zrewitalizowana zostanie część zabytkowej linii kolei wąskotorowej o długości 16,100 km na trasie Jawornik Polski-Kańczuga. Wyremontowane zostaną także rozjazdy i przejazdy kolejowo-drogowe nawierzchni torowej oraz oznakowania. Zadanie zrealizowane będzie w terminie do 15 sierpnia 2023 r.

Po zrealizowaniu obu etapów inwestycji, całkowita długość przebudowanej lub zmodernizowanej linii kolejowej wyniesie 29,110 km. Jak poinformował nas Piotr Sidor, naczelnik Wydziału Rozwoju Powiatu i Zamówień Publicznych ze Starostwa Powiatowego w Przeworsku – po zakończeniu drugiego etapu rewitalizacji, będzie wyremontowane 2/3 kolei. Do remontu zostanie jeszcze około 15 km.

Prace remontowe pozwolą na przywrócenie pierwotnych parametrów linii kolejowej tj. dopuszczalnej prędkości pociągów V=35 km/h oraz poprawią bezpieczeństwo przejazdów kolejowych.

Równocześnie z remontem kolei, trwają prace na dworcach kolejowych. Odnawiany jest m.in. Zespół Dworca w Kańczudze (z budynkiem dworcowym, wieżą ciśnień i budynkiem magazynu spedycji kolejowej). Dworzec będzie odtworzony prawie do jego pierwotnego wyglądu.

Inwestycja ma uchronić zabytek przed zniszczeniem i degradacją. Najpewniej przyczyni się też do większego zainteresowania turystów przejazdami po linii wąskotorowej i przez to, do rozwoju turystycznego regionu.

Przeworsko-dynowska kolejka wąskotorowa została oddana do użytku w 1904 roku, jeszcze w okresie cesarstwa austro-węgierskiego. Trasa liczyła ponad 46 km. Ze stacji osobowej w Przeworsku doprowadzono bocznice do cukrowni, dla której już jesienią transportowano buraki cukrowe. Transportowano nią także płody rolne, żwir oraz drewno. Wszystko za pomocą 3 lokomotyw, 7 wagonów osobowych i 45 towarowych (później 65).

Przed wybuchem I wojny światowej, z usług kolei korzystało aż 110 tys. pasażerów. Mogli podróżować trzema klasami. Po wybuchu II wojny światowej kolej funkcjonowała w miarę normalnie. W latach 80. XX wieku wycofano trakcję parową i zawieszono regularny ruch pasażerski na wąskotorówce. Wcześniej zmniejszono też rozstaw torów i ta zaczęła funkcjonować jako jedna z głównych atrakcji Pogórza, przewożono nią turystów.

W swojej historii kolej musiała się zmagać z żywiołami, które jej nie oszczędzały. Śnieżne zimy powodowały przerwy w kursowaniu pociągów, powodzie powodowane ulewami podtapiały i zalewały torowisko, czy jak to miało miejsce w maju 1987 r. wezbrane wody rzeki Mleczki przeniosły 20 tonowe przęsło mostu na kilkadziesiąt metrów. Tragiczny wypadek wydarzył się 20 maja 1960r. kiedy to pomiędzy stacjami Urzejowice i Krzeczowice huraganowy wiatr zrzucił z nasypu pociąg, w wypadku tym zginęła jedna osoba.

Kolejny żywioł nie oszczędził kolejki. 26 czerwca 2020 r. padający ulewny deszcz doprowadził do powodzi, zniszczyła ona torowisko, a przęsło mostu, który ucierpiał w 1987 r. ponownie zostało zrzucone z przyczółków mostu i przesunięte, przez co ruch na linii został zawieszony.

Z tego powodu, a także ze względu na epidemię koronawirusa, kolej w ogóle nie kursowała z turystami w 2020 roku. Obecnie, po naprawach, kolej kursuje na odcinku Przeworsk – Łopuszka Mała.

Podczas tegorocznego zakończenia sezonu, starosta przeworski Bogusław Urban, przypomniał jak trudny był to czas z powodu remontów i odbudowy torowiska na dwóch odcinkach i związanej z tym krótszej trasy. Mimo tych utrudnień w 2022 roku, kolejka przewiozła 16 tysięcy turystów.