Bieszczadzkie cmentarze. O ich istnieniu wie niewielu [ZDJĘCIA]

Dzisiejszy Rosolin to malownicza dolina otoczona lasami i zdziczałymi sadami znana wśród turystów za sprawą niewielkiej groty erozyjnej. Na zachód od niej znajduje się cmentarz i teren dawnej wsi. Możemy tu odnaleźć kilka krzyży i coraz słabiej widoczne mogiły ziemne. Obok cmentarza stała cerkiew pw.św. Onufrego, zbudowana w 1750 roku. Obecnie znajduje się w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.

Wieś powstała przed rokiem 1540 w dobrach Kmitów. Jej pierwotna nazwa "Rozsolin" - pochodziła od słonych źródeł, które tam się znajdują. Z czasem nazwa przekształciła się w Rosolin. Praktycznie teren całego cmentarza został wchłonięty przez las, co szczególnie w okresie jesiennym stwarza ponure wrażenie.

Słownik geograficzny z końca XIX w. podaje, że mieszkało tu 186 mieszkańców w 23 domach, w tym 170 grekokatolików, 9 katolików obrządku łacińskiego oraz 7 Żydów. Po roku 1945 wieś opustoszała. Domy zostały zniszczone lub rozebrane.

W Polanie, gdzie znajduje się Parafia pw. Przemienienia Pańskiego, istnieją trzy cmentarze: parafialny, cerkiewny i cmentarz przy nieistniejącym już kościele z 1790 r.

Parafia w Polanie była erygowana w roku 1747. W roku 1945 roku przestała istnieć, ponieważ całą polską ludność przesiedlono na zachód Polski ze względu na zmianę granic. W 1951 roku teren został zwrócony Polsce, ale drewniany kościół uległ całkowitemu zniszczeniu. Pozostały po nim tylko ślady fundamentów. Obok nich zachowało się kilka nagrobków, w tym ówczesnego proboszcza i właściciela dóbr w Rosochatym. Na tym cmentarzu leżą głównie zmarli w Polanie księża i fundatorzy: ks. proboszcz Jan Lenkiewicz (zm. 29.08.1774 r.), ks. prebendarz Stanisław Kawalerski (zm. 01.12.1796 r.), ks. proboszcz Bruno Lewicki (zm. 21.12.1816 r.), ks. wikary Piotr Warkalewicz (zm. 28.08.1855 r.), ks. proboszcz Walenty Świerzowicz (zm. 30.10.1890 r.), ks. proboszcz Franciszek Nicołek (zm. 15.12.1900 r.), ks. proboszcz Jan Pieniążek (zm. 21.07.1934 r.) oraz Wawrzyniec Górski - podsędek sanocki (zm. 1804 r.), Marianna z Urbańskich Górska (zm. 1834 r.), Paweł Moczarowski (zm. 1934 r.).

Kolejny cmentarz w Polanie znajduje się przy dawnej drewnianej cerkwi św. Mikołaja (wcześniej kaplica dworska), którą w 1969 roku zamieniono na kościół. Zachowało się na nim kilka nagrobków, po innych nie pozostało prawie żadnych śladów.

Natomiast na cmentarzu parafialnym bez trudu odnajdziemy podniszczone, bezimienne nagrobki z początku XX wieku, mogiłę zbiorową, w której pochowano zamordowanych podczas II wojny przez UPA mieszkańców (16 osób) sąsiedniego Seredniego Małego oraz tak zwane groby kopalniane. Są to trzy groby, w których pochowani są pracownicy kopalni ropy naftowej działającej na terenach Polany Ostre, w czasach zaboru austriackiego oraz w okresie międzywojennym.