Biznes a pandemia, czyli covidowi miliarderzy

Takie wnioski wynikają z opublikowanego, w ostatniej dekadzie czerwca 2021 r., przez magazyn świata biznesu Fortune, po raz 67, rankingu 500 największych przedsiębiorstw Stanów Zjednoczonych FORTUNE 500. Miejsce na liście głównej jest pochodną uzyskanych przychodów ze sprzedaży. W dodatkowych zestawieniach prezentowane są m.in. wyniki finansowe, wartość rynkowa, stopa zwrotu dla inwestorów.

Giganci sprzedaży

Nr 1 rankingu Fortune 500 największych firm USA za rok 2020, Walmart, największy pracodawca świata (2,3 mln zatrudnionych), amerykański sprzedawca prawie wszystkiego nie tylko dla Amerykanów, jako jedyny przekroczył poprzeczkę z napisem 500, uzyskując przychody 523,9 miliardy dolarów (wzrost o 6,7%) a przy okazji bardzo godziwy zysk 13,5 mld $ (spadek o 9,2%). Dla porównania nominalny PKB Polski w roku 2020 wyniósł 607 mld $.

Drugi na liście, jeden z największych beneficjentów covidowego szaleństwa, mistrz sprzedaży internetowej Amazon, zatrudniający prawie milion trzysta tysięcy pracowników, uzyskał przychody 386,1 mld $ (wzrost o 37,6%) i solidny zysk 21,3 mld $ (wzrost o 84,1%).

Trzeci na podium Apple, zatrudniający 147 tysięcy pracowników, wykazał przychody 274,5 mld $ (wzrost o 5,5%) i piękny zysk 57,4 mld $ (wzrost o 3,9%).

Wśród pierwszej setki największych korporacji USA, 52 uzyskały wzrost przychodów a 48 odnotowały spadek.

Dziesiąty w rankingu głównym Exxon Mobile zanotował najwyższy w pierwszej 10-tce spadek przychodów ze sprzedaży aż o 31,5% do poziomu 181,5 mld $. Bolesny dla akcjonariuszy tej naftowej korporacji zatrudniającej 72 tysiące pracowników, był spadek zysku o 22,4 mld $, tj. o 256,5% w stosunku do 2019 r.

Łączne przychody 500 korporacji z rankingu Fortune wyniosły 13,8 bilionów dolarów, tj. dwie trzecie PKB Stanów Zjednoczonych w 2020 r.

Mistrzowie zysku

W najważniejszej dla właścicieli i inwestorów kategorii zysk, pierwsza piątka to kolejno; Apple 57,4 mld $, Microsoft 44,3 mld $ (wzrost o 12,8%), Berkshire Hathaway, dziecko i dzieło Warrena Buffetts’a, 42,4 mld $ (spadek o 47,8%), Alphabet, spółka „matka” Google, 40,3 mld $ (wzrost o 17,3%) i Facebook 29,1 mld $ (wzrost o 57,7%).

Pozycja szósta w tej kategorii przypadła, działającemu także nad Wisłą, JPMorgan Chase, który pomimo spadku zysku o 20% i tak zanotował wynik finansowy o jakim marzą najwięksi na świecie, 29,1 mld $. Warto przypomnieć, że w marcu 2018 r. premier Mateusz Morawiecki z dumą ogłosił, że JP Morgan dostanie od rządu polskiego dotację, 20 mln zł, na otworzenie biura w Warszawie i zatrudnienie 2500 pracowników.

Na pozycji siódmej ulokował się Amazon 21,3 mld %, a na ósmej, kolejny przedstawiciel świata informatyki Intel 20,8 mld % (spadek o 0,7%). Bank of America wypracował 17,9 mld $ (spadek o 34,8 %). Pierwszą 10-tkę najzyskowniejszych zamyka Verizon Communication 17,8 mld $ (spadek o 7,6%). Jedna trzecia zysku 500 największych amerykańskich korporacji została wypracowana przez spółki technologiczne.

Liderzy wartości

Gdy miliardy ludzi na świecie zostało zmuszonych do założenia masek na nos i usta, na giełdowych parkietach zaczęło się cenowe szaleństwo. Wartość rynkowa wielu amerykańskich, głównie technologicznych spółek zaczęła rosnąć. Największym beneficjentem została firma, dla której wszystko zaczęło się w garażu, kilkanaście kilometrów od Palo Alto, w miasteczku Los Altos, niedaleko San Francisco. W kwietniu 1976 roku, w prima aprilis, czyli jak mówią Amerykanie Fool’s Day, w garażu spotkało się dwóch niezwykłych ludzi. Urodzony w San Francisco kreator magicznych produktów Steven Paul Jobs oraz Stephen Wozniak. Efektem ich współpracy stały się najbardziej pożądane komputery świata.

W 1995 roku sukcesy Pixar’s Toy Story potwierdziły biznesową kreatywność Jobsa, który wprowadził Holywood do Doliny Krzemowej, a być może Dolinę Krzemową do Hollywood. Po okresie wzlotów i upadków magicznego Steve’a Jobsa, uznanego przez Fortune najlepszym zarządzającym pierwszej dekady XXI wieku, iMac-i i iPod-y pomnożyły jego ogromny majątek, a firma Apple wielokrotnie zwiększyła wartość rynkową osiągając w 2010 r. 323 mld $, co dawało jej wówczas drugie miejsce w rankingu Fortune 500, za Exxon Mobile wycenionemu na 414 mld $.

Bilionerzy i Tesla

Dziesięć lat później, a dokładnie w apogeum covidowego Armagedonu (31 marca 2021 r.) wartość rynkowa Apple wynosiła ponad dwa biliony dolarów (2,050,665 mln $). Kolejne trzy spółki z branży technologii informatycznych były wyceniane na ponad bilion dolarów; Microsoft 1,8 bln $, Amazon 1,5 bln $, Alphabet 1,4 bln $, a piąta spółka w tej kategorii Facebook 838,7 mld $.

Szósta pozycja (w rankingu głównym setna) przypadła zatrudniającemu 70 tysięcy pracowników, producentowi elektrycznych samochodów, spółce Elona Muska Tesli, wycenionej przez inwestorów na 641,1 mld $. Tylko w okresie 27 marzec 2020 r. do 30 marzec 2021 r. wartość rynkowa akcji spółki z Palo Alto wzrosła z 102,87 $ do 667,93 $. W ten sposób utworzona w 2003 r. Tesla, została najwyżej wycenioną na świecie, firmą produkującą samochody. Jej przychody ze sprzedaży w 2020 r. wyniosły 31,5 mld $, a zysk 721 mln $.

Dla porównania, w tym samym roku, przychody Ford Motor zatrudniającego 186 tysięcy pracowników wyniosły 127,1 mld $, (strata 1,3 mld $, wartość rynkowa 48,7 mld $), a przychody Generale Motors zatrudniającego 155 tysięcy pracowników wyniosły 122,5 mld $, zysk 6,4 mld $, wartość rynkowa 82,8 mld $.

Znani na Podkarpaciu

Wysokie pozycje na liście Fortune 500 zajęły firmy dla których elementy, podzespoły lub produkty są wytwarzane na Podkarpaciu, głównie w zakładach będących własnością największych, głównie amerykańskich korporacji. Ford Motor zajął pozycję 21, General Motors 22, General Electric 38 (przychody 79,6 mld $, zysk 5,7 mld $), Lockheed Martin 49 (przychody 65,4 mld $, zysk 6,8 mld $), Boeing 54 (przychody 58,1 $, spadek o 24%, strata 11,9 mld $).

57 miejsce w rankingu Fortune 500 zajęła korporacja Raytheon Technologies, nowy gigant biznesu lotniczego i kosmicznego, powstały w 2020 r. z połączenia United Technologies (właściciel m.in. Pratt & Whitney Rzeszów S.A. i kilku innych zakładów w Rzeszowie, Ropczycach i podkarpackich strefach specjalnych) oraz Raytheon Co. Przychody firmy wyniosły 56,6 mld $ (spadek o 26,6%), strata 3,5 mld $, wartość rynkowa 117,1 mld $, a zatrudnienie 181 tysięcy pracowników. Pandemia zmusiła korporację do zwolnienia 16 500 pracowników co wpłynęło m.in. na obniżkę kosztów o 2 mld $.

Goodyear Tire and Rubber Co. posiadający kilkadziesiąt zakładów w ponad 20 krajach, w których pracuje 62 tysiące pracowników, właściciel największego przedsiębiorstwa produkcyjnego Podkarpacia, Firmy Oponiarskiej Dębica S.A., uplasował się na 246 pozycji z przychodami 12,3 mld $ (spadek o 16,4%) i stratą 1,2 mld $.

Na 295 miejscu sklasyfikowano utworzoną w 1928 r. firmę BorgWarner, zatrudniającą na świecie prawie 50 tysięcy pracowników. Właściciel pięknych, nowoczesnych zakładów w Jasionce, uzyskał w 2020 r. przychody 10,1 mld $, tj. o 100 milionów dolarów mniej niż w 2010 r. Zysk korporacji wyniósł 500 mln $ (spadek o 33%) a wartość rynkowa 11 mld $.

Specjaliści od zdrowia i szczepionek

Rok 2020 był kolejnym rokiem bogactwa dla korporacji świadczących usługi w zakresie zdrowia i produkty medyczne milionom, nie tylko Amerykanów. Czwartą pozycję w rankingu głównym zajął gigant sprzedaży farmaceutyków CVS Heath z przychodami 268,7 mld $ (wzrost o 4,6%) i zyskiem 7,2 mld $ (wzrost o 8,2%). Tuż za nim ulokowała się UnitedHealth Group, przychody 257,1 mld $ (wzrost o 6,2%), zysk 15,4 mld $ (wzrost o 11,3%). Trzynasta pozycja przypadła korporacji od zdrowia i ubezpieczeń Cigna. Przychody firmy wyniosły 160,4 mld $ (wzrost o 4,5%), zysk 8,4 mld $ (wzrost o 65,7%).

Producent jednorazowej szczepionki na Covid19, firma Johnson & Johnson, uzyskała w 2020 r. przychody 82,6 mld $ (wzrost o 0,6%) co dało jej 36 miejsce w rankingu. Akcjonariuszy najbardziej ucieszył, pomimo spadku o 2,7%, zysk w wysokości 14,7 mld $. A przecież prawdziwe zyski firmy jak i innych producentów, najbardziej medialnej szczepionki świata, zostaną zaksięgowane w roku 2021. W rankingu FORTUNE 500 nie mogło oczywiście zabraknąć specjalisty od podwójnego szczepienia.

Firma Pfizer zajęła 77 pozycję z przychodami 41,9 mld $ (spadek o 19%). Zysk korporacji z Nowego Jorku, pomimo spadku o 40,9% był i tak na nieosiągalnym dla większości największych korporacji świata poziomie 9,6 mld $. Rekordowe zyski pojawią się za rok 2021, bo tylko z samej sprzedaży szczepionki na coronavirusa oczekuje się przychodów na poziomie 26 mld $, tj. 60% wartości przychodów uzyskanych w roku 2020.

10 lat wcześniej

W 2010 r. Stany Zjednoczone i świat wychodziły na ścieżkę wzrostu, po kryzysie gospodarczym lat 2007-2009, na rynkach finansowych i bankowych, sprokurowanym absurdalnymi, choć zyskownymi dla wtajemniczonych, operacjami na rynku pożyczek hipotecznych wysokiego ryzyka w USA. Wówczas rząd amerykański setkami miliardów dolarów wsparł, nie tylko sprawców ale przy okazji m.in. takie korporacje jak General Motors i Chrysler (wsparcie 60 mld $), które ogłosiły bankructwo.

Ranking FORTUNE 500 za rok 2010, w kategorii głównej, tj. wartości przychodów ze sprzedaży, otwierał wielokrotny jej lider Walmart z przychodami 421,8 mld $. Drugi był Exxon Mobil 354,7 mld $, a trzeci także przedstawiciel biznesu naftowego Chevron 196,3 mld $. Pozycję ósmą zajmował General Motors 135,5 mld $, a dziesiątą. Ford Motor 128,8 mld $.

Złote czasy Exxon Mobil

W kategorii zysk, zwyciężył, podobnie jak w 2009 roku, Exxon Mobil z wynikiem 30,5 mld $ ( wzrost o 58%), wyprzedzając giganta telekomunikacji AT&T 19,9 mld $ (wzrost o 58,5%) oraz Chevron 19,0 mld $ ( wzrost o 81,5%). Ósme miejsce zajął Apple 14,0 mld $ ( wzrost o 145,7%). Siedemnaście korporacji uzyskało zysk o wartości ponad 10 mld $.

Ciekawostką dla ministrów zarządzających nie tylko polskimi kolejami może być fakt, że znany z westernów, największy amerykański kolejowy przewoźnik Union Pacific (153 lokata w głównym rankingu) zanotował najwyższy w okresie minionych 150 lat zysk 2,8 mld $ (wzrost o 48,5%).

Łączny zysk firm rankingu FORTUNE 500 za rok 2010 wyniósł 708 mld $, tj. o ponad sto miliardów dolarów więcej od PKB Polski w 2020 roku.

W kategorii firma o największej wartości rynkowej pierwsza lokata w 2010 r. przypadła Exxon Mobil wycenionemu na 414 mld $. Drugie miejsce zajął Apple z kapitalizacją rynkową 323 mld $, a trzecie Microsoft 215 mld $. Na 34 pozycji uplasował się United Technologies, amerykański właściciel WSK PZL-Rzeszów, wyceniony wówczas przez rynek na 76 mld $.

• Wyniki rankingu FORTUNE 500 za rok 2020 potwierdzają, że sytuacje kryzysowe w gospodarce, tym razem wywołane podstępnym wirusem i nie zawsze racjonalnymi działaniami rządów, są wyzwaniem, z którymi radzą sobie największe korporacje. Dla wielu z nich to także szansa na wykorzystanie okazji do ekstra zysków i umocnienia rynkowej pozycji. Przy okazji zmienia się układ sił. Rośnie potęga, nie tylko w amerykańskiej gospodarce, firm świata nowych technologii. Umacnia się, oparta na ogromnych zyskach, pozycja korporacji świata finansów, bankowości i usług w zakresie zdrowia.