Spis treści
Populacja bociana w Polsce stale się zmniejsza, jest ich już mniej niż 50 tysięcy par (w 2022 roku było ich 47 tysięcy, w 2004 roku – 50 tysięcy). Jednak nasz kraj jest wciąż prawdziwą ostoją dla tego ptasiego drapieżnika, sprzyja mu nasz klimat i bioróżnorodność. W Polsce bociany podlegają ochronie ścisłej i należą do gatunków wymagających ochrony czynnej.
Proszę Państwa, oto bocian!
Do Polski bociany przylatują zazwyczaj w marcu lub kwietniu, a odlatują w sierpniu i wrześniu, chociaż ze względu na zmiany klimatyczne nie można już przyjmować tego za pewnik. Czasem ociągają się z powrotem z ciepłych krajów, ale i zostają z nami odrobinę dłużej.
Tego ptaka właściwie nie trzeba przedstawiać. Ma długie, czerwone nogi, dzięki którym zwiększa pole widzenia, ale też eksploruje siedliska niedostępne dla wielu zwierząt. Czerwony dziób (młode mają dzioby w kolorze ciemnoszarym) jest śmiertelną bronią. Ten duży, biały ptak, z czarnymi piórami na skrzydłach, ma bardzo dobry wzrok i słuch, jest też bardzo inteligentny.
Zobacz: Ciekawostki o bocianach. To musisz wiedzieć!
- Dawniej bociany najchętniej budowały gniazda na dachach, ale od połowy lat siedemdziesiątych obserwujemy masową „kolonizację” słupów trakcji elektrycznej. Energetycy zaczęli więc instalować na zajętych przez nie słupach specjalne platformy. Chociaż wiele ptaków, szczególnie młodych i niedoświadczonych, ginie rażonych prądem, prawdopodobnie platform będzie przybywać, bociany na gniazda najchętniej wybierają bowiem miejsca podobne do tych, w których same przyszły na świat – wyjaśnia Stowarzyszenie Jestem na pTAK!.
W bajkach dla dzieci bociany przedstawiane są jako poczciwe boćki, które kłapią dziobem i zjadają żaby. W rzeczywistości są drapieżnikami i zjadają niemal wszystko, co zdołają połknąć. Przechowują pokarm w wolu, a później zwracają jedzenie, aby nakarmić nimi pisklęta. Zamiast żab wolą gryzonie i dżdżownice, a także ryby. Często można spotkać je na łąkach i podmokłych obszarach, gdzie spacerują w poszukiwaniu czegoś smacznego.
Brutalna walka o gniazdo
- Bociany budują gniazda głównie z gałęzi, a ich nieckę wykładają drobniejszym materiałem – słomą, perzem, sianem, a ostatnio także papierem, folią i niestety również śmiertelnie niebezpiecznymi dla nich sznurkami nylonowymi. Najczęściej zakładają gniazda na wysokości 10–20 m nad ziemią, ale zdarzają się, że są one usytuowane znacznie wyżej lub niżej, a z dala od ludzkich siedzib – nawet na ziemi – tłumaczy Stowarzyszenie Jestem na pTAK!.
Bociany wracają z podróży do swoich gniazd i potrafią przez lata je rozbudowywać. Niektóre osiągają nawet 4 metry i ważą 2 tony! O te najbardziej atrakcyjne gniazda toczą się brutalne walki na śmierć i życie. Cierpią na tym jaja, a bywa i tak, że zabijane są pisklęta.
Z dalekich krajów najpierw wraca samiec, jego partnerką nie zawsze zostaje ta sama partnerka, co w poprzednim roku. - Ptaki, które zakładają rodzinę po raz pierwszy, często wychowują jedynaków. Bociany na wszelki wypadek składają więcej jaj. Jeżeli rok jest dobry, pomyślnie wychowają wszystkie pisklęta. Jeżeli w trakcie wysiadywania, które trwa 33–35 dni, okaże się, że sezon nie będzie zasobny w pożywienie, wyrzucają jedno lub więcej jaj. Statystyczna para w ciągu życia odbywa 5 lęgów i wychowuje 12–15 młodych – dodaje Stowarzyszenie.