Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Byli właściele żądają zwrotu pałacu w Żyznowie, w którym jest dom dziecka

Piotr Samolewicz
Piotr Samolewicz
Zespół  pałacowo-parkowy jest wpisany do rejestru zabytków. Jest dobrym reprezentantem architektury rezydencjonalnej o dużej wartości w skali województwa.
Zespół pałacowo-parkowy jest wpisany do rejestru zabytków. Jest dobrym reprezentantem architektury rezydencjonalnej o dużej wartości w skali województwa. Starostwo powiatowe w Strzyżowie
Starostwo powiatowe w Strzyżowie zastanawia się nad odwołaniem od decyzji wojewody podkarpackiego o zwrocie pałacu w Żyznowie byłym właścicielom. W obiekcie należącym do powiatu mieszczą się zgodnie z ustawą dwa domy dziecka, w każdym 14 podopiecznych z całej Polski.

- Decyzja wojewody trafiła na nasze biurko tydzień temu. Zależy nam na utrzymaniu stanu prawnego pałacu – mówi Nowinom wicestarosta strzyżowski Tomasz Garncarski. Potwierdza to dyrektor domu dziecka w Żyznowie Elżbieta Urban-Janusz. – Sprawa jest w toku. Mamy dwa tygodnie na odwołanie. Spodziewaliśmy się takiej decyzji wojewody, gdyż zapadła w duchu obowiązującego orzecznictwa.

Szczegóły tej długo toczącej się sprawy wyjaśnia rzecznik prasowy wojewody:

- Wojewoda podkarpacki nie orzekł o zwrocie byłym właścicielom pałacu i parku. Decyzją z dnia 05.08.2021 r. wojewoda podkarpacki stwierdził, że nieruchomość położona we wsi Żyznów, gm. Strzyżów, nie podpadała pod działanie przepisu art. 2 ust. 1 lit. e dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej – mówi Michał Mielniczuk.

Wojewoda podkarpacki po raz drugi rozpatrywał sprawę pałacu, po tym jak starosta strzyżowski odwołał się od części pierwszej decyzji wojewody z dnia 10 grudnia 2013 r. i wniósł skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego zakończoną wyrokiem z 19 października 2018 r.

- Zrealizowano zalecenia zawarte w wyroku NSA. Sporządzona została opinia biegłego z dziedziny geodezji i kartografii w postaci dokumentacji odwzorowującej stan zagospodarowania zespołu pałacowo-parkowego w Żyznowie w chwili przejęcia majątku przez Skarb Państwa, na aktualnej mapie ewidencji gruntów i budynków, z jednoczesnym uwzględnieniem mapy katastralnej, z oznaczeniem budynków oraz synchronizacją numeracji objętych wnioskiem działek do odpowiadającej im numeracji w systemie parcelowym, obowiązującym w chwili przejęcia nieruchomości na własność Państwa. Sporządzona dokumentacja miałaby posłużyć do przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków w celu ustalenia, które z obiektów były wykorzystywane na potrzeby produkcji rolnej. Opracowaną dokumentację wykorzystano w celu przesłuchania świadka – tłumaczy rzecznik wojewody.

Sprawa własności zespołu pałacowo-parkowego w Żyznowie toczy się od 2012 r. i zajmowały się nią kolejno: wojewoda podkarpacki, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oraz Naczelny Sąd Administracyjny, skąd sprawa wróciła do wojewody.

TŁO HISTORYCZNE:

  • Pałac w Żyznowie wybudowała w poł. XIX w. rodzina Łempickich. Przy budynku jest pięciohektarowy park, w którym zachowały się m.in. 150-letnie dęby oraz aleje lipowa i kasztanowa. Wśród drzew i krzewów widnieją tu i ówdzie kamienne posągi i rzeźby. Do dziś przetrwał też prostokątny staw z wyspą. Od strony parku pałac zdobi piękna kolumnada z korynckimi kapitelami. Całość zespołu otacza potok Bonarówka oraz rzeka Stobnica.
  • W 1917 roku ówczesny właściciel hrabia Witold Łoś sprzedał całość rodzinie Bylickich. O majątek upomina się wnuk ostatniego właściciela. Twierdzi on, że jego przodek nie utrzymywał się z gospodarstwa, tylko z wynalazków, nad którymi pracował w Krakowie. Pałac był jedynie miejscem wypoczynku i spotkań.
  • W czasie II wojny światowej w pałacu znajdował się szpital wojskowy dla żołnierzy rosyjskich. Byliccy byli właścicielami Żyznowa do wejścia reformy rolnej w 1944 r. Opuszczony majątek rozparcelowano, a pałac przeznaczono najpierw na szpital przeciwgruźliczy, a później na sanatorium, które działało do 1948 r.
  • Dom dziecka w pałacu w Żyznowie powstał w 1950 r. i działa do dziś. Od lat 90. prowadzi go powiat. Powiat wdrożył dwa programy unijne w Żyznowie i poczynił wiele inwestycji w celu utrzymania w dobrym stanie obiektu. W domu dziecka pracuje obecnie 20 osób.
emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na nowiny24.pl Nowiny 24