Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Ciekawa debata pokoleniowa w Rzeszowie: Czy Solidarność zmieniła bieg historii? [ZDJĘCIA]

Józef Lonczak
Józef Lonczak
Debata pokoleniowa „O Solidarności, która zmieniła bieg historii”.
Debata pokoleniowa „O Solidarności, która zmieniła bieg historii”. Katarzyna Gajda-Bator
42 lata temu liczne sierpniowe strajki z 1980 r. doprowadziła do powstania NSZZ Solidarność - pierwszej w krajach socjalistycznych, niezależnej od władz, organizacji związkowej. W debaty pokoleniowej, która miała miejsce w Rzeszowie padło też pytanie czy Solidarność zmieniła bieg historii?

Przypomnijmy, 31 sierpnia 1980 r. o godz. 17 w Sali BHP Stoczni Gdańskiej robotnicy Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, reprezentującego ponad 700 zakładów z całej Polski, po wielodniowym strajku wynegocjowali i podpisali porozumienie z Komisją Rządową.

Pierwsze niezależne związki zawodowe

Wtedy delegacja ówczesnego komunistycznego rządu zgodziła się m.in. na utworzenie nowych, niezależnych od władz, samorządnych związków zawodowych, co było ewenementem w bloku państw socjalistycznych. Ponadto robotnicy wywalczyli m.in. prawo do strajku, do zbudowania pomnika pomordowanych robotników w Grudniu 1970 oraz transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu.

- Przed 42 laty powstał ruch społeczny, który przyczynił się do bezkrwawego obalenia systemu - mówił wczoraj w Gdańsku premier Mateusz Morawiecki w 42. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych i w konsekwencji powstania NSZZ Solidarność.

Skromnie w Rzeszowie

Natomiast w Rzeszowie złożeniem kwiatów rozpoczęły się regionalne obchody 42. rocznicy powstania NSZZ Solidarność.

Uroczystość obchodów rocznicowych odbyła się przy ul. Adama Matuszczaka 14 w Rzeszowie i miała skromny charakter bez oficjalnych przemówień. W delegacji od Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ Solidarność wiązanki kwiatów złożyli i zapalili znicze Andrzej Filipczyk, Bogumiła Stec-Świderska i Marek Hojło.

Warto dodać, że tablica „Znanym i Nieznanym Ludziom Solidarności…”, umieszczona w 2021 roku na cokole - obelisku poświęconym pamięci Adama Matuszczaka (odsłoniętym 31 VIII 1998 r. w 18. rocznicę powstania Solidarności), ma ważny, symboliczny wydźwięk. Upamiętnia pierwszego przewodniczącego NSZZ Solidarność WSK PZL-Rzeszów, jak też znanych i nieznanych ludzi Solidarności w dowód dumy i pamięci w 41. rocznicę powstania NSZZ Solidarność oraz w 40. rocznicę stanu wojennego.

Czy Solidarność zmieniła bieg historii?

Wielu z pośród tych, którzy w 1980 r. zakładali niezależne związki zawodowe, uczestniczyło w debacie pokoleniowej „O Solidarności, która zmieniła bieg historii”. Miała ona miejsce w Podkarpackim Urzędzie Wojewódzkim i została przygotowana przez Wojewodę Podkarpackiego i Region Rzeszowski NSZZ „Solidarność”. Moderatorem debaty był dr hab. Dariusz Iwaneczko, dyrektor Oddziału IPN w Rzeszowie.

– Bardzo ważne jest to, aby młodzi ludzie czuli, rozumieli, czym była „Solidarność” i dlaczego zmieniła bieg historii. Jeżeli będą mieć tę wiedzę, to będą cenić wolność i niepodległość swojego państwa. Nic nie buduje ludzkiej świadomości bardziej, niż kontakt ze świadkiem. Jeśli chcemy, by wiedza o tych procesach docierała do kolejnych pokoleń, to zetknięcie z doświadczeniem działaczy, świadków jest konieczne – tłumaczyła wojewoda podkarpacki Ewa Leniart, otwierając spotkanie.

Znaczenie dyskusji i wymiany myśli oraz doświadczeń pomiędzy ludźmi Solidarności, osobami represjonowanymi, świadkami historii, a młodymi ludźmi podkreśliła Bogumiła Stec-Świderska, zastępca szefa Zarządu Regionu Rzeszowskiego NSZZ „Solidarność”.

– Perspektywa młodych ludzi jest dziś zupełnie inna niż nasza i myślę, że to jest wielka wartość tej debaty – powiedziała Bogumiła Stec-Świderska.

W panelach dyskusyjnych wzięli udział: członkowie „Solidarności”, działacze opozycji demokratycznej oraz przedstawiciele młodego pokolenia – przedstawiciele Koła Naukowego Powszechnej Historii Prawa Uniwersytetu Rzeszowskiego.

W gronie zaproszonych gości znaleźli się m. in. podkarpaccy parlamentarzyści Piotr Babinetz, Andrzej Szlachta, Adam Śnieżek, marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl, przedstawiciele służb mundurowych i administracji rządowej.

- W tej debacie aktywnie uczestniczyli założyciele i działacze Solidarności oraz studenci, młodzi ludzie, którzy nie pamiętają tamtych czasów. W trakcie debaty padło też pytanie: Czy Solidarność zmieniła bieg historii? Odpowiedź była jednoznaczna. Tak.

Solidarność robotników i mieszkańców wsi

- W 1980 roku do Solidarności zapisało się 12 800 pracowników WSK Rzeszów. Pamiętam atmosferę braterstwa i nadziei na lepsze inne życie - wspominał Adam Śnieżek.

- Po powrocie z internowania przez 6 lat esbecy przeprowadzali ze mną rozmowy w ropczyckich Magnezytach. Różne rzeczy sugerowali, straszyli, ale byłem młody, to się zbyt nimi nie przejmowałem - mówił Stanisław Hulek.

Pamiętam strajk chłopski w budynku w Domu Kolejarza w styczniu 1981 roku. Bardzo dużo pomogli nam wtedy robotnicy z WSK Rzeszów i dziś chcę podziękować tym, którzy nam pomagali. Niezależne Związki zawodowe na wsiach też powstały – przypomniał Henryk Cząstka, współorganizator Solidarności Wiejskiej.

Mieczysław Liber, przewodniczący Komitetu Założycielskiego „Solidarności” w Fabryce Maszyn w Leżajsku, przypominał, że ta działalność w obronie praw pracowników wtedy przynosiła satysfakcję i gdyby miał jeszcze raz wybierać, bez wahania by się podjął tej działalności. Teraz większość pracodawców nie chce w zakładach pracy związków zawodowych, aby nikt im nie patrzył na ręce.

Stanisław Alot, współorganizator struktur związkowych „Solidarności” w szkołach woj. rzeszowskiego mówił o tym, przed jakimi wyzwaniami stali wtedy nauczyciele. Chociaż w szkołach nie mogli strajkować, to i tak były sprawy, które udało im się wywalczyć, jak choćby wprowadzenie utworów księdza J. Twardowskiego i Czesława Miłosza do programu nauczania.

O godz. 17 w kościele farnym w Rzeszowie odprawiona została msza św. w intencji NSZZ Solidarność i ojczyzny. Po niej nastąpiło zapalenie zniczy i złożenie kwiatów przed Krzyżem Misyjnym.

Regionalne obchody 42. rocznicy powstania NSZZ „Solidarność”...

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na nowiny24.pl Nowiny 24