Cmentarz Pobitno skrywa wiele szczątków osób pomordowanych przez reżim komunistyczny

Genetyczna identyfikacja szczątków przypisywanych Kazimierzowi Człowiekowskiemu potrwa kilka miesięcy. Szczątki wydobył 21 września br. w kwaterze XXXIII cmentarza komunalnego Pobitno w Rzeszowie Zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN. - W tej części cmentarza Pobitno pochowanych jest wiele osób, które straciły życie w wyniku działań reżimu komunistycznego – mówi Bogusław Kleszczyński z pionu poszukiwań i identyfikacji IPN w Rzeszowie.

– Większość tych pochówków zabudowana jest późniejszymi grobami, ale szczątki ofiar nadal znajdują się w tych miejscach. Poszukiwania będą kontynuowane w miarę uzyskiwania zgód osób, które obecnie dysponują tymi grobami. Na terenie cmentarza Pobitno spodziewamy się szczątków kilkunastu członków podziemia niepodległościowego. Część rodzin już w latach 50. XX w. zdołała przenieść ciała swoich bliskich w inne miejsca. Dotyczy to m.in. Jana Balawejdra i Tadeusza Rząsy ps. „Wyskok”. Jednak miejsce pochówku wielu bohaterów pozostaje ukryte przed ich bliskimi

– dodaje Bogusław Kleszczyński.

We wrześniu na Pobitnie ujawniono pochówek trumienny mężczyzny w wieku powyżej 40 lat ze śladami mogącymi świadczyć o obrażeniach zadanych z użyciem broni palnej i po przeprowadzonej sekcji zwłok. Cechy biologiczne szkieletu wskazują, że odnalezione szczątki mogą należeć do poszukiwanego Kazimierza Człowiekowskiego.

Kazimierz Człowiekowski urodził się 13 stycznia 1909 r. w Białobrzegach (obecnie dzielnica Krosna). Służbę wojskową odbywał we Włodzimierzu Wołyńskim, następnie studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie (studiów nie ukończył). Był aktywnym działaczem ZMW „Wici” i Stronnictwa Ludowego. W 1941 r. w Krośnie wstąpił do organizowanej przez Józefa Czuchrę „Orskiego” grupy dywersyjnej Narodowej Organizacji Wojskowej, która weszła w skład Armii Krajowej. Był zastępcą dowódcy ds. organizacyjnych oddziału partyzanckiego OP-11. Walczył w akcji „Burza” na terenie inspektoratu jasielsko – krośnieńskiego AK.

We wrześniu 1944 r. został wybrany do Powiatowej Rady Narodowej w Krośnie i otrzymał funkcję kierownika referatu ogólnego starostwa powiatowego. 1 listopada 1944 r. został aresztowany przez UB za przynależność do Armii Krajowej i przekazany w ręce NKWD. Został zesłany do łagru w Borowiczach a, następnie do łagru w Swierdłowsku. Do Polski powrócił pod koniec 1947 r. Po dojściu do zdrowia włączył się w legalną działalność polityczną reżimowego Stronnictwa Ludowego oraz Związku Byłych Uczestników Walki z Faszyzmem o Niepodległość i Demokrację.

W 1949 r. został ponownie wybrany radnym Powiatowej Rady Narodowej. W lipcu tego roku został zatrzymany przez MO pod pretekstem nieprzychylnych dla władz komunistycznych wypowiedzi i przekazany w ręce Urzędu Bezpieczeństwa. Zdołał zbiec z siedziby PUBP w Krośnie i odtąd ukrywał się przed władzami bezpieczeństwa na terenie powiatów krośnieńskiego i brzozowskiego. Współpracował z uczestnikami konspiracji niepodległościowej, zarówno z członkami Zrzeszenia WiN, narodowcami, jak też ludowcami.

Ostatecznie w niedzielę wielkanocną, 18 kwietnia 1954 r. został ciężko ranny podczas wspólnej obławy MO, UB i WP w Komańczy. Rannego przewieziono do Polikliniki WUBP w Rzeszowie, gdzie mimo operacji zmarł 19 kwietnia.