Czas PIT-owania

Niezależnie od zmian podatkowych, które przyszły w tym roku, warto wiedzieć, że miniony też nie był podobny do poprzedniego. Zwłaszcza w ilości ulg.

Co się zmieniło

Za ub. rok nie ma już np. ulgi z tytułu rent i ciężarów trwałych. Zniknęła też ulga dla tych, którzy budowali mieszkania (z co najmniej 5 lokalami) na wynajem. Kto jednak rozpoczął taką inwestycję w 2000 roku albo wcześniej, ten korzysta z odliczeń do 31 grudnia 2003 r.
Na czteroletnią ulgę zarobił także ten, kto rozpoczął budowę indywidualnego domu w minionym roku (od stycznia bieżącego zlikwidowano ją) - od podatku będzie odliczał przez cztery lata 19 proc. poniesionych. kosztów.
Budowy rozpoczęte przed 2000 r. rozlicza się aż do wyczerpania limitu. Na br. wynosi on 161 tys. zł, czyli od podatku można maksymalnie odpisać 30 590 zł. Jeśli budowa domu została rozpoczęta przed 1997 r., wówczas wydatki odlicza się od dochodu.

Dodano na naukę

W minionym roku przypomniano sobie, że dzieci także dojeżdżają poza miejsce zamieszkania do szkół niepublicznych. Dlatego ich rodzice (albo prawni opiekunowie) mogą na każde dziecko odpisać faktyczne koszty (bez żadnych limitów) imiennych biletów miesięcznych w publicznych środkach lokomocji. Nie można odliczyć kosztów benzyny, jeżeli wozi się dzieci własnym samochodem.
Osoby, które mają na utrzymaniu studentów do 25. roku życia korzystają z ulgi na odpłatne kształcenie w szkołach wyższych także wtedy, gdy dziecko ma dochody - ale nie przekraczające 2596 zł, czyli kwoty, nie powodującej obowiązku zapłaty podatku. Od podatku można odpisać 700 zł (faktyczny wydatek 3684,21 zł). Tyle samo może studiujący podatnik, gdy nie przekroczył 35 lat życia.

Twórcom gorzej

Za ub. rok artyści i twórcy, korzystający z praw autorskich, mają 50-proc. koszty uzyskania przychodu, zaś osoby uzyskujące dochody z umów zleceń, o dzieło albo innych rodzajów działalności wykonywanej osobiście (artystycznej, naukowej, medycznej) - 20 proc.
Niby jest tak, jak było, jednak jest różnica w zasadach odliczania kosztów uzyskania przychodu. Wcześniej te koszty "zdejmowało" się bezpośrednio od przychodu. Od ub. roku - od przychodu pomniejszonego o składkę na ubezpieczenie społeczne i chorobowe.
Koszty uzyskania przychodu pracowników pozostają na starych zasadach. Odejmuje się je od przychodu, a dopiero od tego, co zostaje - składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

Bez ryczałtu

Zmieniło się nieco we wspólnych rozliczeniach. Otóż nie mogą w ten sposób rozliczać się małżonkowie ani samotni rodzice wychowujący dzieci, gdy choć jedno z nich ma dochody z działalności gospodarczej opodatkowane w sposób ryczałtowy (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub karta podatkowa). Nie mogą także małżonkowie, w stosunku do których sąd orzekł separację. Za to "odseparowany" małżonek, któremu przyznano dzieci, może swój podatek rozliczyć razem z nimi.

Kwoty zmniejszające podatek

Dochody, a w konsekwencji podatek, zmniejszają nie tylko ulgi, także koszty przychodów.
Z pracy w jednym zakładzie miesięczny koszt uzyskania za 2001 r. wynosi 92,56 (1110,72 zł rocznie), z pracy w kilku zakładach - nie więcej niż 1666,08 zł.
Dla dojeżdżających do jednego zakładu - 115,70, w roku 1388,40 zł, a dla pracujących w kilku, nie więcej niż 2082,60 zł.
Roczna kwota zmniejszająca podatek za ubr. wynosi 493,32 zł. a dochód nie podlegający opodatkowaniu - 2596 zł.