Czternaste pensje dla nauczycieli. Gminy płaczą i płacą

Na te ekstra pensje składają się te gminy, które w ubiegłym roku nie wypłaciły pedagogom obowiązkowych dodatków z wynikających z Karty Nauczyciela. Ten dokument gwarantuje im aż 14 różnych dopłat.

Są wśród nich m.in. dodatek funkcyjny, motywacyjny, za wysługę lat czy prace w uciążliwych warunkach. Jeśli samorząd nie wypłaci któregoś z nich w ciągu roku, musi nadrobić zaległości w styczniu. Tak zwaną "14" pensję sami pedagodzy nazywają "jednorazowym dodatkiem uzupełniającym".

Od 40 do 1900 złotych

W Rzeszowie dodatki (od 814 do 830 złotych) otrzyma 814 nauczycieli dyplomowanych i 630 mianowanych. Pominięci są kontraktowi i stażyści. Miasto wyda na ten cel aż 2 mln 200 tys. zł.

- To i tak mniej, niż w ubiegłym roku. - przyznaje Zbigniew Bury, dyrektor Wydziału Edukacji UM Rzeszowa.

W Przemyślu dodatki będą kosztować budżet 1 mln 900 tys. zł. - Stażysta dostanie średnio 40 zł, nauczyciel mianowany - 1200 zł, a dyplomowany - 1900 zł - wyjaśnia Witold Wołczyk z Urzędu Miasta w Przemyślu.

Nieco mniej pedagodzy będą kosztować prezydenta Tarnobrzega.

-Na tzw. 14-stki przeznaczymy w tym roku 1 mln 316 tys. zł. Stażyści dostaną łącznie ponad 12 tys., mianowani - 210 tys. zł, 1 mln 92 tys. - nauczyciele dyplomowani - mówi Agata Rybka z kancelarii prezydenta miasta.

Im mniejsza gmina, tym większy problem

- W naszej gminie połowa pieniędzy z budżetu idzie na edukację. Subwencja jest coraz niższa, bo przyznawana na każdego ucznia, a tych jest coraz mniej. A nauczycielom trzeba płacić. Z Kartą Nauczyciela nikt nie wygrał - przyznaje Zbigniew Łoza, wójt gminy Łańcut.

Do końca miesiąca musi wydać na "14" około 500 tys. zł.

- To i tak nieźle. Rok temu zalegaliśmy nauczycielom aż 700 tys. zł. - wzdycha. - Edukacja pogrąży szczególnie małe gminy. Duży zawsze sobie da radę.

Karta Nauczyciela nie do ruszenia

Nauczyciele bronią swoich przywilejów.

- Gmina ma obowiązek wypłacać pensję gwarantowaną przez Kartę Nauczyciela. Skoro w ciągu roku przesuwa pieniądze na inwestycje i remonty, to w styczniu wypłaca je hurtem - mówi Bogusława Buda, przewodnicząca NSZZ Solidarność Oświaty i Wychowania w Rzeszowie.

Tyle, że skutki takiego masowego wypłacania dodatku są absurdalne. Jeśli dyrektor nie przyzna dodatku motywacyjnego nauczycielowi, który na niego nie zasłużył, później i tak będzie musiał wypłacić mu ten uzupełniający.

Czy się pracuje, czy się leży...

System wynagradzania powinien być uzależniony od jakości pracy, a nie odgórnie ustalonych przepisów.

- W kwestii rozdzielania pieniędzy ustawodawca powinien bardziej zaufać dyrektorom, którzy są na co dzień w szkole i widzą, kogo faktycznie należy nagrodzić - mówi Marek Plizga, dyrektor III LO w Rzeszowie. - Są nauczyciele, którzy tygodniowo pracują ponad 40 godzin, a są tacy, którzy spełniają tylko minimum wymagań. Wypłacanie im dodatków nie zachęca do większego wysiłku i demotywuje tych naprawdę zaangażowanych - twierdzi dyrektor.

Relikt przeszłości

Jak można rozwiązać ten problem pokazuje przykład Krosna. Tu "czternastek" nie ma, bo miasto w ciągu roku regularnie wypłaca nauczycielom wszystkie dodatki, dbając, by nie zabrakło im obowiązków.

W tym celu władze wprowadziły dodatkowe godziny tzw. miejskie, indywidualne toki i programy nauczania dla uczniów i trójstopniowy dodatek motywacyjny. Żeby go dostać trzeba spełnić szereg wymogów, np. organizując dodatkowe zajęcia poświęcone rozwijaniu zdolności.

- To pozwala uniknąć "czternastek", które są reliktem poprzedniej epoki i płacić tylko za wykonaną pracę. Efekty widać też w osiągnięciach naszych uczniów - mówi Bronisław Baran, z-ca prezydenta Krosna.