Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Cztery podkarpackie cerkwie na liście UNESCO

Stanisław Sowa
Cerkiew pw. św. Paraskewy w Radrużu to najstarsza i najlepiej zachowana cerkiew drewniana w Polsce. Wzniesiono ją ok. 1583 r.
Cerkiew pw. św. Paraskewy w Radrużu to najstarsza i najlepiej zachowana cerkiew drewniana w Polsce. Wzniesiono ją ok. 1583 r. Stanisław Sowa
Drewniane cerkwie w Chotyńcu, Radrużu, Smolniku n. Sanem i Turzańsku zostały wpisane dziś na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Decyzja w tej sprawie zapadła na 37. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, która odbyła się w Phnom Penh w Kambodży.

Dotychczas na Liście UNESCO mieliśmy dwa zabytki architektury drewnianej - gotyckie kościoły w Bliznem i Haczowie. Teraz w najwyższej światowej klasie zabytków mamy aż sześć świątyń.

To zabytki wybitne

- To wspaniała wiadomość dla mieszkańców naszego regionu, a także dowód uznania dla gospodarzy zabytkowych obiektów - cieszy się dr Grażyna Stojak, podkarpacki wojewódzki konserwator zabytków w Przemyślu. - Mamy kolejne zabytki, które zostały uznane za wybitne. Kto w to wątpi, niech wstąpi chociażby do cerkwi w Radrużu, który niemal z ruiny przekształcił się w prawdziwą perełkę.

Wpisanie na prestiżową listę zabytków nie oznacza wprost korzyści finansowych, ale ułatwia starania o finanse na projekty związane z zabytkami.

- To prestiż, podkreślenie wartości obiektów, a także wspaniała promocja naszych zabytków świecie - podkreśla Grażyna Stojak.

8 cerkwi z Polski, 8 z Ukrainy

O wpis na Listę UNESCO 16 drewnianych cerkwi - polskich i ukraińskich - przez wiele lat starał się Narodowy Instytut Dziedzictwa wraz z przedstawicielami strony ukraińskiej: Państwowym Historyczno-Architektonicznym Rezerwatem w Żółkwi oraz Naukowo-Badawczym Instytutem badania Zabytków w Kijowie.

Na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wpisano też drewniane cerkwie w Powroźniku, Owczarach, Kwiatoniu, i Brunarach Wyżnych (wszystkie w Małopolsce), a także 8 cerkwi z terenu Ukrainy (w Potyliczu, Matkowie, Żółkwi, Drohobyczu, Rohatyniu, Werbiążu Niżnym, Jasini i Użoku).

Styk kultur Wschodu i Zachodu

Zdaniem Pauliny Florjanowicz, dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa, wpisanie 16 cerkwi na Listę UNESCO jest wypełnieniem znaczącej luki. Wybrane cerkwie stanowią bowiem doskonały przykład połączenia wpływów kultur Wschodu i Zachodu.

Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu, w gm. Radymno, pochodzi z ok. 1600 r. (obecnie filialna cerkiew greckokatolicka). To obiekt o konstrukcji zrębowej, w typie tzw, halickim.
Ikonostas pochodzi prawdopodobnie z 1671 r. To jedna z najstarszych drewnianych świątyń greckokatolickich w Polsce. Osobliwością świątyni jest galeria wokół kaplicy.

Cerkiew pw. św. Paraskewy w Radrużu, w gm. Horyniec Zdrój, to najstarsza i najlepiej zachowana cerkiew drewniana w Polsce. Reprezentuje najwcześniejszy etap rozwoju trójdzielnych cerkwi podłużnych pokrytych dachem czterospadowym. Wzniesiono ją ok. 1583 r. (obecnie filia Muzeum Kresów w Lubaczowie). Zespół zabytkowy składa się z cerkwi, drewnianej dzwonnicy, kamiennego muru i zabytkowego cmentarza.

Cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Smolniku, w gm. Lutowiska, pochodzi z 1791 r. (obecnie kościół filialny rzymskokatolicki). To trójdzielna świątynia typu bojkowskiego, usytuowana malowniczo na wzgórzu w opuszczonej po 1951 r. wsi. Pierwotną formę odzyskała po remoncie w 1969 r. To najlepiej zachowany klasyczny przykład cerkwi bojkowskiej w Polsce.

Cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Turzańsku, w gm. Komańcza, wzniesiono w latach 1801-1803 (obecnie filialna cerkiew prawosławna). To świątynia pięciokopułowa, zbudowana na planie krzyża. Ikonostas pochodzi z 1. poł. XIX w., ołtarze boczne z początku XIX w. Jest to jedna z nielicznych zachowanych cerkwi reprezentujących typ wschodniołemkowski. Co ciekawe, świątynia użytkowania jest przez lokalną łemkowską społeczność, która powróciła w 1957 r. po wysiedleniu w 1947 r. ramach akcji "Wisła".

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nowiny24.pl Nowiny 24