Dane na wielu warstwach

Historia standardu DVD sięga 1994 roku, kiedy to firmy Sony i Philips zawiązały konsorcjum MMCD mające na celu skonstruowanie dwuwarstwowych nośników CD. Do projektu dołączyła Toshiba, wnosząc technologie opracowane na potrzeby krążka SD. Od początku standard DVD przewidywał istnienie jednostronnych dwuwarstwowych płyt, a ich pojemność ustalona została na 8,5 gigabajta. Obecnie z tego nośnika korzystają niemal wszystkie wytwórnie filmowe. Opracowano jeszcze trzy typy krążków DVD: jednostronne jednowarstwowe (4,7 GB) oraz dość rzadko spotykane nośniki dwustronne jedno- i dwuwarstwowe o pojemności odpowiednio 9,4 i 17 GB.

Kłopoty z nagrywaniem

Nieco cięższe dzieciństwo miały zapisywalne krążki DVD. Domowe nagrywarki które pojawiły się w 2000 roku, umożliwiały wypalenie "zaledwie" 4,7 GB danych na jednowarstwowych płytach DVD-R. Z jednej strony jest to pojemność wystarczająca do archiwizacji danych z domowego komputera, niemniej skopiowanie gotowej płyty DVD z filmem, którego objętość przekracza 7-8 GB, wymaga wycięcia dodatkowych scen, ścieżek dźwiękowych lub remasterowania materiału.
Od samego początku istnieją dwa konkurencyjne standardy płyt DVD jedno- i wielokrotnego zapisu: starszy, opracowany przez firmę Pioneer format DVD-R/RW oraz DVD+R/RW, w którego tworzenie zaangażowały się m.in. Philips i Sony. Na szczęście, najnowsze napędy DVD zapisują płyty zarówno z "plusem", jak i z "minusem".
Głównym problemem przy opracowywaniu dwuwarstwowych płyt była zbyt mała moc lasera zapisującego dane. Dopiero w zeszłym roku firma Sanyo opracowała odpowiednie urządzenie. Od tego momentu ruszyły prace nad dwuwarstwowymi zapisywalnymi płytami DVD oraz sprzętem do nagrywania. Owocem tych działań są m.in. urządzenia firm Sony i Philips oraz płyty jednokrotnego zapisu DVD+R DL (ang. Double Layer). Swoją "wypalarkę" DVD, dostosowaną dla odmiany do płyt DVD-R DL (Dual Layer), zaprezentował też Pioneer.

Co z nagrywarkami?

Marcin Bieńkowski, redaktor działu Hardware.

W dziedzinie optycznych systemów zapisu danych jesteśmy świadkami prawdziwej rewolucji. Jednowarstwowe nagrywarki DVD zaczynają wypalać płyty z prędkością 12x. Niedługo pojawią się urządzenia 16x. Jednak prawdziwe cenowe zamieszanie spowodują dwuwarstowe modele DVD+R DL. Większość producentów ustaliła cenę pierwszych dostępnych na rynku modeli na około 500-700 zł. Niestety, na razie dwuwarstwowe płyty są bardzo drogie (ok. 15 euro). Wszystko więc na to wskazuje, że wkrótce za zwykłe jednowarstwowe napędy DVD±R/RW trzeba będzie zapłacić zaledwie 200-250 złotych. Z rynku z pewnością znikną natomiast nagrywarki CD-RW.

Konstrukcja nagrywarki, która pozwala na zapis płyt dwuwarstwowych, nie różni się od dotychczasowych modeli DVD±R/RW. Jedyne zmiany, to zastosowanie mocniejszego lasera oraz nowego oprogramowania sterującego (firmware'u). Przeróbki w firmwarze konieczne są, żeby podczas zapisu urządzenie wiedziało, że ma do czynienia z płytą dwuwarstwową. Napęd musi też mieć możliwość nagrywania specjalnych znaczników nakazujących odtwarzaczowi DVD zmienić warstwę podczas odczytu danych z płyty dwuwarstwowej.
Istnieje spora szansa, że przynajmniej część jednowarstwowych nagrywarek - tych, w których zastosowano mocniejsze lasery, a więc modeli 8x - da się przerobić na napędy DVD±R/RW DL. Wystarczy tylko podmienić oprogramowanie sterujące.

Kiedy premiera?

Dwuwarstwowe płyty DVD mogą być obecnie zapisywane z prędkością 2,4x (nośniki DVD+R DL) lub 2x (krążki DVD-R DL). Zbyt duże tłumienie światła uniemożliwia szybkie stworzenie płyt wielokrotnego zapisu DVD±RW DL.
Do sklepów trafiły pierwsze dwuwarstwowe nagrywarki, do których przynajmniej na razie nie można kupić płyt. Bez najmniejszych kłopotów nagrywają one jednowarstwowe płyty DVD±R i krążki RW, niemniej na pełne wykorzystanie jego możliwości przyjdzie mam jeszcze poczekać.

Więcej: CHIP 7/2004, str. 66