DEBATA NOWIN: Czy 800+ zamiast 500+ to dobry pomysł?

Anna Schmidt, wiceminister rodziny i polityki społecznej, posłanka PiS

W 2015 roku postawiliśmy na rodzinę i wszystkie nasze działania podyktowane są troską o dobro polskich rodzin. Od początku naszych rządów na wsparcie dla rodzin przeznaczyliśmy już około 310 mld złotych. Składają się na to przede wszystkim programy finansowego wsparcia – na czele z programem Rodzina 500+. Tak jak zapowiedział w ubiegły weekend prezes Jarosław Kaczyński, od przyszłego roku podniesiemy wysokość świadczenia do 800 zł. To odpowiedź na wzrost cen wywołany wojną w Ukrainie.

Za naszych poprzedników pieniędzy na wsparcie dla rodzin nie było - nie było ani 800+, ani 500+. Było szydzenie z rodzin, zostawianie ich samych sobie. W szczególnie trudnym położeniu znajdowały się rodziny wielodzietne, które nie dość, że nie mogły liczyć na żadne wsparcie ze strony państwa, to dodatkowo traktowane były jak patologia.

W 2012 roku ówczesny premier Donald Tusk powiedział, że „dla państwa najtańsza jest rodzina bez dzieci”. Ci ludzie nie rozumieli i nie rozumieją istoty polityki społecznej, polityki prorodzinnej. Nie rozumieją, że inwestycja w rodzinę to przyszłość Polski.

Dzisiaj politycy opozycji na czele z Donaldem Tuskiem ogrywają polityczny teatr, próbują rzekomo stawiać nas pod ścianą składając w Sejmie projekt ustawy zakładającej waloryzację świadczenia wychowawczego już od 1 czerwca, „na Dzień Dziecka”. To nie tylko szopka, ale przede wszystkim brak jakiejkolwiek odpowiedzialności politycznej i taktowanie wyborców jak osoby nie mające pojęcia o realiach.

Sugerowanie, że można po prostu w połowie roku wyciągnąć z politycznego kapelusza dodatkowe miliardy złotych, bez kalkulacji, od tak – bez konsultacji społecznych – jest co najmniej niepoważne. Nasze obietnice są zawsze dobrze przemyślane. Tak, waloryzacja świadczenia „500+” jest społecznie oczekiwana, my naprawdę słuchamy głosu Polaków. Ale nasze działania nie są podyktowane bieżącym interesem, pieniądze na konkretne programy muszą być zabezpieczone. Nie jest to możliwe w tym roku, mamy zamknięty budżet, ale w roku 2024 taka waloryzacja będzie możliwa. I to zapowiadamy – bo jesteśmy odpowiedzialni za losy polskich rodzin, bo nie rzucamy słów na wiatr i dotrzymujemy słowa.

Politycy opozycji mogą obiecywać wszystko, w przeszłości nieraz dowiedli swojej „wiarygodności”. Dzisiaj dwoją się i troją, żeby zdyskredytować obóz rządzący. Robią to, ponieważ wiedzą, że za naszymi słowami idą czyny. To boli ich najbardziej. Polacy zaufali nam dwukrotnie i wierzę, że zrobią to ponownie już jesienią tego roku.

Mieczysław Kasprzak, poseł PSL

Polskie Stronnictwo Ludowe zawsze za najważniejsze uważało sytuację materialną polskich rodzin. Jako partia ludowa, czyli powszechna, mamy doskonałą wiedzę na temat życia mieszkańców, szczególnie w środowiskach wiejskich i małych aglomeracji miejskich. Wspomnę tylko naszą walkę o dostęp do służby zdrowia oraz ubezpieczenia emerytalne dla ludności wiejskiej.

Ubóstwo i bieda w wielu rodzinach były dla nas ogromnym wezwaniem. W roku 2005 za czasów rządów PiS, wbrew ostrego sprzeciwu PiS, PSL podwyższył wysokość świadczenia z tytułu urodzenia dziecka o 100%, to jest kwotę 2000 zł. Bardzo ważnym elementem w polityce prorodzinnej było też wydłużenie za rządów PO-PSL urlopu macierzyńskiego o 100% tj. do 12 miesięcy. Jest to najdłuższy urlop macierzyński w krajach Unii Europejskiej.

Kiedy pojawiła się propozycja wprowadzenia dodatku z tytułu wychowywania dzieci, tzw. 500+ poparliśmy to w czasie głosowań. Już wtedy zgłaszaliśmy wiele poprawek, między innymi aby zasiłkiem 500+ objąć również pierwsze dziecko. Byliśmy wtedy oskarżani o rozdawnictwo i populizm. Po kilku latach rząd wprowadził dodatek na pierwsze dziecko, przyznając nam rację.

Zwracaliśmy również uwagę, że wbrew głoszonym przez rząd założeniom że ustawa ma charakter demograficzny i wpłynie na ilość urodzeń, tak się nie stanie. Mówiliśmy wtedy wprost - trzeba wprowadzać inne rozwiązania, które zwiększą dzietność polskich rodzin. Ostatnie lata dla Polski są dramatyczne, mamy najmniej urodzeń w całym okresie powojennym. O potrzebie waloryzacji świadczenia 500+ PSL mówi już od dwóch lat, gdyż jego wartość nominalna ze względu na bardzo wysoką inflację uległa znaczącej obniżce i z miesiąca na miesiąc stanowi coraz mniejsze wsparcie dla tych, którzy faktycznie oczekuję takiego wsparcia.

Opowiadamy się za waloryzacją tych świadczeń, ale tak aby mogły one spełniać aktywną rolę w polityce państwa. Koszty waloryzacji będą znaczące i będą stanowić duże obciążenie budżetu państwa.

Wsparcie należy kierować do osób aktywnych, które podejmą pracę. Proponujemy aby te środki finansowe miały aktywny wpływ na wykształcenie dzieci. Proponujemy aby dodatkowa praca i nadgodziny nie były opodatkowane oraz dobrowolny ZUS dla samozatrudnionych. Proponujemy od dawna, aby wsparciem objąć osoby uczące się i studiujące do 24 roku życia, gdyż w tym okresie wydatki na naukę są znacznie wyższe, a wielu rodzin na to nie stać.

Polityka społeczna państwa powinna być długofalowa, przemyślana i uwzględniać potrzeby socjalne, demograficzne i rozwojowe społeczeństwa.

Grzegorz Braun, poseł Konfederacji

Zapowiadany przez PiS program "800+" (w dodatku z zastrzeżeniem, że zostanie wprowadzony tylko wtedy, kiedy wybory wygra PiS) w zasadzie niczym nie różni się od programu "500+" - jest po prostu zaledwie jego rewaloryzacją, podniesieniem wypłacanej kwoty o koszty obecnej inflacji, sięgającej w rzeczywistości nawet 60%.

Konfederacja jako jedyna partia wielokrotnie krytykowała publicznie tego rodzaju rozwiązania socjalne, przyczyniające się do napędzania inflacji w Polsce. Program "500+" w swoich założeniach miał być rozwiązaniem pogarszającej się sytuacji demograficznej, programem naprawczym, jeśli chodzi o problem zastępowalności pokoleń, z którym mierzymy się również w Polsce. Jednak rzeczywistość po raz kolejny udowodniła, że demografia to problem złożony i niekoniecznie związany tylko ze stanem posiadania, czy odrobinę lepszą sytuacją materialną.

Zastosowany w programie "500+" mechanizm redystrybucji nie jest dobrym rozwiązaniem, ponieważ generuje ogromne koszty biurokratyczne pochłaniające sporą część naszych składek podatkowych. Skuteczniejszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie specjalnych ulg, zwolnień z podatków dla rodzin z dziećmi. Według założeń mojej formacji politycznej konieczne byłoby również uproszczenie zbyt rozrośniętych danin, które wszyscy płacić musimy, a nawet likwidacja szeregu zbędnych podatków, wymyślonych tylko po to, aby tworzyć kolejne etaty dla znajomych jedynej słusznej partii, paśniki dla rodzin i kolegów przedstawicieli obecnej władzy. Takie właśnie rozwiązania - jako jedyna wysuwa Konfederacja, opowiadając się przeciwko szalonemu rozdawnictwu, które jeszcze bardziej wzmaga inflację i drożyznę, nie poprawiając w rzeczywistości sytuacji materialnej polskich rodzin, ani zwiększając dzietności.

Konfederacja jest zdecydowanie przeciwko pomysłom takim jak "500+" czy "800+" funkcjonującym w nieprzemyślany sposób, tak jak ma to miejsce obecnie. Nie uprawiajmy socjalizmu - obniżmy podatki. Polacy doskonale poradzą sobie sami, kiedy tylko przestaniemy im zabierać ich pieniądze. "800+" to "Przekupstwo+", czyli bezczelne kupowanie wyborców za pomocą ich własnych pieniędzy.

Dr Krzysztof Kaszuba, ekonomista

Osiem to ulubiona liczba Chińczyków. To symbol bogactwa i szczęścia. Dlatego m.in. właśnie Letnie Igrzyska XXIX Olimpiady w Pekinie rozpoczęły się 8 sierpnia 2008 roku o godzinie 8.08 wieczorem.
Dla milionów Polaków, beneficjentów 500 plus, zamiana cyfry 5 na cyfrę 8 to piękny prezent ogłoszony przez prezesa Prawa i Sprawiedliwości kilkanaście dni przed Dniem Dziecka. To istotne wsparcie budżetów domowych w czasach inflacji, która dla zdecydowanej większości Polaków oznacza wyższe koszty utrzymania mieszkań, pojazdów i co najbardziej dotkliwe, cen żywności i usług.

Dla działających w Polsce korporacji i właścicieli firm wyższe bonusy socjalne to z jednej strony mniejsze zainteresowanie pracą, zwłaszcza wśród kobiet. Z drugiej strony to możliwość oferowania niższych płac, szczególnie w regionach biedniejszych. Według Chińczyków kształt cyfry osiem to przykład pięknej harmonii i równowagi.

Od 1 kwietnia 2016 r. , kiedy został wprowadzony Program 500 plus, a zwłaszcza od 1 lipca 2019 roku kiedy wprowadzono świadczenie wychowawcze 500 zł na każde dziecko, ceny mieszkań, paliwa, usług, żywności wzrosły kilkadziesiąt, a nawet więcej procent. Wyższe o 60 procent świadczenie dla milionów polskich rodzin oznacza niwelowanie dysproporcji pomiędzy wartością świadczenia a wzrostem cen. Ale oznacza to także kolejne zachwianie równowagi pomiędzy wynagrodzeniem za pracę a bonusami socjalnymi oraz pomiędzy realnymi dochodami budżetu państwa a faktycznymi wydatkami.

W 2019 r. program 500 plus kosztował budżet państwa 30,5 mld zł, w 2022 r. 42,5 mld zł, ale w tym ostatnim roku beneficjantami zostało także ok. 400 tysięcy dzieci z Ukrainy. Wzrost wartości świadczeń to pogłębienie braku harmonii finansów publicznych Rzeczypospolitej. To także utrzymanie skłonności wielu osób do traktowania bonusów socjalnych jako sposobu na życie. To kolejny wzrost opiekuńczej roli państwa, która nie tylko zdaniem liberałów, nie sprzyja i nie wymusza przedsiębiorczości i zaradności Polaków. Dla uchodźców z Ukrainy, a zwłaszcza kobiet deklarujących posiadanie trójki czy czwórki dzieci, 800 plus będzie kolejnym hojnym gestem rządu Prawa i Sprawiedliwości dla obywateli Ukrainy.