Dłużnik nie musi być wieczysty, czyli jak prościej odzyskać pieniądze

Tzw. zatory płacowe doprowadziły do utraty płynności, nawet upadłości, niejedną polską firmę, tymczasem obowiązujący u nas system prawny nie ułatwia wierzycielowi odzyskanie należności od dłużnika. Konstrukcja tego systemu i jego skutki zniechęcają także inwestorów zagranicznych do lokowanie kapitału w Polsce. Branżowe źródła podają, że z nieterminowymi płatnościami boryka się już nawet 90 proc. firm, a według danych Związku Przedsiębiorców Finansowych w Polsce i Krajowego Rejestru Długów, obecnie co siódma niezapłacona faktura jest przeterminowana od więcej niż roku.
Tymczasem istnieje sposób na szybsze i relatywnie mało kosztowne – w porównaniu z procedurą w sądach powszechnych – odzyskanie wierzytelności.
W Chinach ponad 160 tysięcy konfliktów rocznie między firmami rozstrzyga szybki arbitraż on-line. To alternatywna, ale tańsza i szybsza droga do rozstrzygania sporów między przedsiębiorstwami.
– Z raportu Doing Business 2019 przygotowanego przez Bank Światowy wynika, że średni czas od wniesienia pozwu do momentu egzekucji wyroku przez komornika wynosi w polskich sądach aż 685 dni – zauważa Robert Szczepanek, współtwórca ULTIMA RATIO, pierwszego w Polsce elektronicznego sądu polubownego stworzonego przy współpracy ze Stowarzyszeniem Notariuszy RP. - To prawie dwa lata, po których, zgodnie z danymi na temat ściągalności długów, pieniądze są niemal nie do odzyskania – firmy - dłużnicy upadają, a dług rozpływa się w powietrzu. Co więcej, w czasie, gdy sąd rozpatruje sprawę, dłużnik może swobodnie obracać naszymi pieniędzmi.
Przewlekłość postępowań sądowych o zwrot należności mają zmienić nowe wytyczne. A te mówią, że sądy powinny orzekać w sprawach gospodarczych w czasie krótszym niż 6 miesięcy.
- Patrząc na obłożenie polskich sądów, należy przypuszczać, że ciężko będzie w praktyce dotrzymać takich terminów – dodaje Robert Szczepanek z Ultima Ratio.
Według ekspertów alternatywą dla sądów tradycyjnych ma szanse być elektroniczny arbitraż. To sądy polubowne stają się coraz bardziej popularne wśród przedsiębiorców – po pierwsze ze względu na czas jaki upływa od wniesienia pozwu do uzyskania klauzuli wykonalności, po drugie, cenę.
– Elektroniczne sądy polubowne, takie jak Ultima Ratio, są dużo tańsze od tradycyjnych – z naszych szacunków wynika, że nawet o 70 procent – precyzuje Robert Szczepanek. - Przedsiębiorcy nie muszą tracić czasu, by stawić się na rozprawie, nie ma kosztów delegacji, kosztów druku. Sam wyrok zapada nawet w 11 dni od wniesienia sprawy, a, jak pokazują statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości, klauzula wykonalności nadawana jest w około 6 tygodni. Oznacza to, że już niespełna po dwóch miesiącach przedsiębiorcy mogą skorzystać z możliwości komorniczej egzekucji zaległych należności, a tym samym znacząco zwiększyć swoje szanse na odzyskanie całości długu od niesolidnego kontrahenta.
Kluczowe dla możliwości arbitrażu on-line: aby z niego skorzystać, należy na początku współpracy z kontrahentem uzgodnić zapis arbitrażowy, choćby zastrzeżeniem w umowie o współpracy.