Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jabłonica Ruska to niegdyś duża nadsańska wieś, dziś żyją tu trzy osoby. Czy nowy most na Sanie przyczyni się do rozwoju opuszczonej wioski?

Marcin Trzyna
Marcin Trzyna
Odwiedziliśmy Jabłonicę Ruską, wieś w gminie Dydnia w pow. brzozowskim. Według najnowszych danych mieszkają tu obecnie... trzy osoby, a jeszcze przed II wojną światową Jabłonica Ruska była dużą nadsańską wsią, w której według lokalnych źródeł mieszkało około 760 osób – w tym 665 grekokatolików. Niestety, wieś opustoszała po II wojnie światowej; Rusinów wysiedlono, a drewniana cerkiew pw. św. Kosmy i św. Damiana z 1691 r. uległa zniszczeniu.

Spis treści

Obecnie wieś jest atrakcyjnym miejscem do wypoczynku nad Sanem. Cisza, spokój, bliskość natury. Bardzo rzadko przejeżdża tędy samochód; ruch jest znikomy – przez Jabłonicę Ruską możemy dojechać z Dynowa do Ulucza czy Dobrej. Jeśli już widzimy jakiś pojazd – będzie nim najprawdopodobniej ciężarówka – te regularnie kursują przez Jabłonicę Ruską do żwirowni w Uluczu.

Nowy most w Jabłonicy Ruskiej nadzieją dla mieszkańców

W marcu br. radni powiatowi podjęli decyzję o przeznaczeniu 2 milionów złotych na budowę mostu na Sanie łączącego Niewistkę z Jabłonicą Ruską. Kwota pochodzi z budżetu powiatu brzozowskiego, stanowiąc gwarancję realizacji projektu. Plan wpisuje się w rządowy program pod nazwą „Mosty dla regionów”, skierowany do samorządów.

Osoby zamieszkujące wschodni brzeg rzeki San w miejscowościach Siedliska, Huta Poręby, Jabłonica Ruska, Ulucz napotykają na trudności w dostępie do instytucji publicznych, miejsc pracy, ośrodków zdrowia oraz szkół, które znajdują się po zachodniej stronie rzeki. Wynika to z odległości pomiędzy najbliższymi mostami w Dobrej i Dynowie, która wynosi około 20-30 kilometrów. Most ułatwiłby też dojazd karetek do mieszkańców potrzebujących pilnej pomocy medycznej.

Choć działa tu prom, to zabiera on jedynie dwa pojazdy na raz, a zimą i w okresie zbyt wysokiego lub zbyt niskiego stanu wody w rzece, nie działa wcale.

od 16 lat

Według danych GUS, mieszkańców prawobrzeżnej strony pow. brzozowskiego z roku na rok jest coraz mniej (np. według danych z 2021 roku w Jabłonicy Ruskiej mieszkają już tylko trzy osoby), ale budowa nowego mostu może pozytywnie wpłynąć na rozwój tej części naszego regionu. Znajdujący się w Jabłonicy Ruskiej zbiornik retencyjny jest nadzieją dla lokalnej gospodarki; w ostatnich latach powstały tam już m.in. domki wypoczynkowe. Łatwiejszy dojazd w ten rejon może dać nowy impuls do rozwoju prawobrzeżnej części powiatu brzozowskiego.

Historia Jabłonicy Ruskiej

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z dokumentu z roku 1373, w którym Przemysław z Jabłonicy otrzymał wieś Ulucz od księcia Władysława Opolczyka. Kolejna wzmianka pochodzi z 1432 roku. W latach 1430-1447 wieś należała do Małgorzaty Dydyńskiej, wdowy po Mikołaju. Następnie wieś odziedziczyli synowie Paweł i Mikołaj, którzy posiadali pieczęć z herbem Gozdawa. Poza Jabłonicą, posiadali również inne wsie, takie jak Krzemienna, Temeszów i Falejówka. W 1489 roku trzej synowie Elżbiety - Jan, Zygmunt i Stanisław Dydyńscy - podzielili między siebie majątek, w wyniku czego Jan otrzymał wsie Falejówka, Jabłonka i połowę Wydrnej, zaś Zygmunt i Stanisław zostali właścicielami Dydni, połowy Wydrnej, Temeszowa, Krzemiennej oraz Jabłonicy Ruskiej. W połowie XIX wieku właścicielką posiadłości tabularnej w Jabłonicy Ruskiej była Joanna Jagielska.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa krośnieńskiego.

W 2019 r. archeolodzy na terenie kopalni Polgrys 3 w Jabłonicy Ruskiej odkryli domostwo najwcześniejszych Słowian; natrafiono na półziemiankę o kształcie kwadratu z ruiną pieca kamiennego. Archeolodzy z Pracowni Archeologicznej Mirosława Mazurka znaleźli w tej nadsańskiej wiosce kilka tysięcy zabytków, głównie fragmenty naczyń ceramicznych.

Jabłonica Ruska to niegdyś duża nadsańska wieś, dziś żyją tu...

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wideo
Wróć na nowiny24.pl Nowiny 24