Józef Szymbara. Bieszczadnik na skalistym szlaku

We Włoszech, Francji, czy Hiszpanii, turystyka jest najbardziej dochodową dziedziną gospodarki, przynoszącą budżetowi państwa najwięcej profitów. Wyprzedza takie branże jak przemysł samochodowy, czy zbrojeniowy. Czy tak będzie u nas?

- Na wybrzeżu Costa Brava w Hiszpanii pokazywano mi tereny do inwestowania w obiekty turystyczne. Każda działka miała doprowadzoną wodę, prąd, telefon, kolektor ściekowy. Inwestor miał tylko wybudować pensjonat lub hotel. Kiedy podobna sytuacja zaistnieje w Bieszczadach czy na Podkarpaciu - pyta Józef Szymbara,

Pan Józef jest wieloletnim działaczem PTTK oraz prezesem spółki Bieszczadzkie Schroniska i Hotele Górskie z siedzibą w Sanoku. To człowiek, który od lat uparcie lansuje tezę, że turystyka powinna stać się kołem zamachowym rozwoju gospodarczego Podkarpacia. Szymabara działa w pojedynkę. Twierdzi, że trafia na grunt skalisty, a jeśli otrzymuje wsparcie to wyłącznie werbalne.
Turystycznego bakcyla połknął jeszcze na początku lat 70., kiedy studiował na rzeszowskim WSP. Wykorzystując wolne od nauki chwile uczestniczył w górskich rajdach. Przemierzył wzdłuż i wszerz całe Beskidy i Karpaty, także na terenach ówczesnej Czechosłowacji, Bułgarii, Rumunii.

Udało mu się również "zaliczyć" Alpy francuskie i austriackie. Lubił podglądać, obserwować, porównywać. Fascynował go dynamiczny rozwój turystyki na zachodzie Europy, fakt, że dobrze zorganizowana służy jako intratne źródło zarobkowania i sprzyja rozwojowi całych regionów. Zastanawiał się, czy tak może stać się w Polsce, a zwłaszcza w Bieszczadach, których walory krajobrazowe, przyrodnicze, klimatyczne wydają mu się nie mniej atrakcyjne niż w znanych zakątkach starego kontynentu.

Poznał turystykę dwóch stron. Najpierw chodząc po górach, później działając w gospodarce turystycznej. Do 1985 roku był zastępcą dyrektora WPT "Bieszczady" w Lesku. W tym czasie chylił się ku upadkowi Okręgowy Zespół Gospodarki Turystycznej PTTK w Sanoku.
- Koledzy z Zarządu Głównego PTTK w Warszawie poprosili mnie, czy nie spróbowałbym postawić sanockiego oddziału na nogi. Zdecydowałem się - wspomina.

Szymbara zapytany, czy miał koncepcję uzdrowienia OZGT twierdzi, że owszem. Oparta była na znajomości bieszczadzkich realiów.

- W całym Beskidzie Niskim nasze Towarzystwo miało dobrze rozwiniętą sieć górskich szlaków, ale nie były one w sposób optymalny zagospodarowane obiektami turystycznymi. Wiele wcześniejszych schronisk powstało zupełnie przypadkowo. Chodziło mi o to, by turysta idąc szlakiem 400-500 kilometrów przez kilka, czy kilkanaście dni, mógł po 8 godzinach wędrówki wstąpić do schroniska, zaś po kolejnym etapie zatrzymać się w następnym obiekcie.

Przyznaje, że ów niezbyt skomplikowany plan rozwoju bazy turystycznej, który w efekcie zakończył się sukcesem, miał swój pierwowzór na Zachodzie. Dobrze wiedział, że w Alpach francuskich, czy włoskich istnieją niewielkie obiekty, a u podnóża gór funkcjonuje dobrze rozwinięta infrastruktura usługowo-turystyczna.

Chce, by podobnie stało się w Bieszczadach, chociaż zdaje sobie sprawę, że będą one jeszcze dość długo czekały na taką infrastrukturę, jak Chamonix.

Od czegoś jednak trzeba było zacząć. Dlatego w górach budował, bądź modernizował drewniane schroniska i bacówki dla wędrowców, zaś u podnóża Połoniny Wetlińskiej i Caryńskiej postanowił wznieść duże obiekty o wysokim standardzie.
Firma kierowana przez Szymbarę, to prawdziwy potentat turystyczny w Bieszczadach. Posiada 1200 miejsc noclegowych oraz 700 konsumpcyjnych. PTTK na Podkarpaciu, to również kilka tysięcy przewodników górskich, organizatorów turystyki, ochroniarzy przyrody itd. Z myślą o coraz lepszym wykorzystaniu istniejącej bazy, Szymbara mocno zaangażował się w reklamę i promocję walorów turystycznych regionu Polski południowo-wschodniej.

Marzy o tym, bu rozwój infrastruktury służącej również turystyce włączyli się wszyscy zainteresowani, żeby potem dobrze na niej zarabiać. Chodzi o łączność, energetykę, drogownictwo, ochronę środowiska. A także administrację wojewódzką i samorządy gmin. Na dziś do tego współdziałania jeszcze daleko.

Prezes Szymbara zaczął mocno inwestować w ekologię. Kolektory słoneczne, pompy cieplne i mała elektrownia wodna. To urządzenia wchodzące w skład ekologicznego kombinatu, jakim jest Hotel Górski wraz z campingiem w Ustrzykach Górnych.

Cały cieplny kombinat funkcjonuje pod elektroniczną kontrolą. Na ekranie komputera ukazuje się kompletny schemat cieplnej sieci. Instalacje, w których płynie ciepła woda są zaznaczone na czerwono. Zimna na niebiesko. W razie awarii od razu widać która część instalacji jest niesprawna i szybko można usunąć usterkę.
Hotel górski ma 120 miejsc noclegowych. A jego kubatura wynosi 3 tysiące metrów sześciennych. Ogrzewana jest też woda w basenie kąpielowym wewnątrz hotelu.

Zachęcony dobrymi efektami ekologicznych rozwiązań przy Hotelu Górskim, prezes Szymbara zaczął inwestować w kolejne obiekty. Na schronisku PTTK "Kremenaros" w Ustrzykach Górnych zainstalowano 95 metrów kwadratowych. kolektorów słonecznych.
Schronisko w Komańczy im. Ignacego Zatwarnickiego wzbogaciło się o 72 metry kwadratowe kolektorów. Bacówka "Pod Honem" w Cisnej ma obecnie 54 metry kwadr. kolektorów słonecznych.

Dom Wypoczynkowy w Wetlinie wzbogacił się o 140 metrów kwadr. kolektorów.
Hotel Górski w Wetlinie dysponuje obecnie 27 metrami kwadratowymi kolektorów słonecznych, które wykorzystywane są głównie do ogrzewania wody w obiekcie.

Bieszczadzkie Schroniska i Hotele Górskie sp. z oo. zainwestowały już 2,5 miliona złotych w ekologię. - Wszystkie te inwestycje przynoszą wymierne efekty ekologiczne i ekonomiczne. Są też doskonałą promocją rozwiązań ekologicznych, jakie można stosować na terenach chronionych - dodaje prezes Szymbara.