Kiedy sadzić maliny jesienne i letnie, a potem podcinać krzewy? Wiosna to bardzo ważny moment w uprawie tych krzewów

Słodkie i jednocześnie lekko kwaskowate maliny należą do jednych z ulubionych owoców Polaków, jednak ze względu na ich dość wysoką cenę (zazwyczaj od kilkunastu do ponad 30 zł za kilogram latem) jemy je sporadycznie i w niewielkich ilościach. To może się zmienić, jeśli tylko mamy wolny kawałek działki. Jak uprawiać maliny we własnym ogródku?

Polecamy też: Jak przechowywać warzywa? Pomidor nie dorówna marchewce. Niektóre przetrwają całą jesień, a nawet zimę

Zaczynamy od wyboru stanowiska do posadzenia malin. Nie powinny rosnąć w miejscach, gdzie mogą tworzyć się zastoiska mrozowe, na terenach nisko położonych. To ryzyko przemarznięcia lub uszkodzenia roślin.

"Maliny korzenią się płytko i dlatego nieodpowiednie dla nich są gleby ubogie w wodę lub nadmiernie wilgotne oraz gleby ciężkie. Maliny są bardzo wrażliwe na niedobór jak i nadmiar wody w glebie" - wyjaśnia Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa, w Metodyce integrowanej produkcji malin.

Zanim sadzonki umieścimy w ziemi, warto znać jeszcze jedną wskazówkę. Malin nie powinniśmy sadzić po sobie lub gdzie wcześniej uprawiane były

• truskawki,
• pomidory,
• ogórki,
• ziemniaki.

To ze względu na możliwość porażenia korzeni przez wertycyliozę. Chyba że badanie gleby przed założeniem plantacji nie wykazały obecności Verticillium spp. i Phytophthora spp.

Specjaliści z GIORiN jasno wskazują, że najodpowiedniejszą porą sadzenia malin jest jesień. Dlaczego właśnie ta pora roku? Na ogół, jeśli nie mamy do czynienia z suszą, jesienią gleba jest zwykle wilgotna, co sprzyja ukorzenianiu się roślin przed zimą. Zdarza się też sadzenie malin wiosną, jednak wówczas można uszkodzić mocno nabrzmiałe pąki kwiatowe.

Wiemy kiedy, więc pojawia się kolejne pytanie - jak gęsto sadzić maliny? Rozstawa zależy m.in. od sposobu prowadzenia roślin. W przypadku upraw rolniczych są to większe przerwy między rzędami, aby używać sprzęt do wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych.

Maliny prowadzone w formie szpalerowej przy drutach wysadza się w rozstawie 2,5-3,0 m między rzędami. Odmiany silnie krzewiące należy wysadzać w rzędzie co 50 cm, natomiast słabo krzewiące co 30 cm. Po wyznaczeniu rzędów i odległości w rzędzie rośliny sadzi się w dołki, 1-2 cm głębiej niż rosły w mateczniku.

Eksperci wskazują w metodyce konkretne odległości nie bez powodu. Zbyt gęste sadzenie malin, ale też słabe przycinanie, prowadzi do zagęszczenia plantacji i sprzyja rozwojowi najgroźniejszych chorób atakujących pędy: szarej pleśni i zamierania pędów maliny.

Prawidłowe prowadzenie plantacji z rozpinaniem pędów na drutach włącznie, umożliwia dobre ich przewietrzanie. W Polsce uprawiamy maliny owocujące na dwuletnich pędach latem oraz powtarzające owocowanie jesienią, czyli owocująca na pędach jednorocznych.

Maliny tradycyjnie owocujące, tylko w lecie na pędach dwuletnich, narażone są na mróz, choroby i szkodniki, jednak przy odpowiedniej pielęgnacji plonują bardzo obficie.

Maliny owocujące dwukrotnie w sezonie: w lipcu na dolnych partiach pędów dwuletnich, a od sierpnia nawet do pierwszych przymrozków na górnych odcinkach pędów jednorocznych, w uprawie towarowej utrzymywane są tylko na zbiór jesienny. Po zakończeniu zbiorów lub na przedwiośniu pędy takich malin usuwa się.

Przykładowe odmiany malin owocujących latem

• Benefis
• Beskid
• Canby
• Glen Ample
• Koral
• Laszka
• Malling Jewel
• Nawojka
• Norna
• Veten

Odmian maliny powtarzającej owocowanie jesienią (od sierpnia)

• Pokusa
• Polana
• Polesie
• Polka
• Poranna Rosa

Kiedy zakładamy nową plantację malin, to wiosną - i tu już bez względu na to, czy sadzenie odbyło się jesienią, czy na wiosnę - skracamy pędy przy ziemi. Zabieg ma na celu pobudzić wyrastanie z karpy młodych pędów.

Na plantacjach owocujących istotne jest usuwanie pierwszych pędów, gdy osiągną wysokość około 15 cm, w celu uzyskania wyższego plonu i większych owoców. Tym samym opóźnia się też porażenie pędów przez choroby grzybowe. Po zbiorach owoców wycinamy suche pędy, które zakończyły owocowanie.

Odmiany owocujące na dwuletnich pędach latem

Maliny letnie z reguły tworzą dłuższe pędy od pędów malin jesiennych, dlatego wymagają przywiązania do konstrukcji (słupki, sznurki lub drut ocynkowany), którą zwykle wykonuje się w pierwszym roku po posadzeniu roślin.

Bardzo ważne jest niszczenie wczesną wiosną wszystkich młodych pędów w celu uzyskania pędów zastępczych. Dzięki temu wyrastające później pędy mniej konkurują o wodę, światło i składniki pokarmowe z pędami owocującymi.

Po zakończeniu zbiorów owoców stare pędy, które już owocowały, wycina się tuż przy ziemi, a do konstrukcji przywiązuje się 5-6 młodych, silnych i zdrowych pędów. Pozostałe pędy jednoroczne są usuwane.

Odmiany powtarzające owocowanie jesienią, owocujące na pędach jednorocznych

Tu również zaleca się wykonanie konstrukcji podtrzymującej, choć pędy na ogół są krótsze. Na plantacjach towarowych wszystkie pędy maliny powtarzającej owocowanie wycina się i usuwa lub rozdrabnia późną jesienią lub wczesną wiosną.

Cięcie na przedwiośniu zmniejsza ryzyko przemarznięcia karp w mroźne, bezśnieżne zimy. Badania wykazały, że cięcie starych pędów na wysokości około 20 cm powoduje wyrastanie mniejszej liczby pędów, które są silniejsze. Okrywając rząd z malinami wczesną wiosną białą agrowłókniną, przyspiesza się wyrastanie jednorocznych pędów, a co za tym idzie kwitnienie i dojrzewanie owoców.

Źródło: Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Metodyka integrowanej produkcji malin, luty 2020