Komisja Europejska pozwała Polskę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Za co?

"Powodem były wyroki polskiego Trybunału Konstytucyjnego z 14 lipca 2021 r. i 7 października 2021 r., w których uznał on postanowienia traktatów UE za niezgodne z Konstytucją RP, wyraźnie kwestionując zasadę pierwszeństwa prawa UE. Celem Komisji jest zapewnienie obywatelom polskim ochrony ich praw oraz umożliwienie im korzystania z przynależności do UE na takich samych zasadach, jakie odnoszą się do wszystkich innych obywateli UE. Pierwszeństwo prawa UE zapewnia równe stosowanie prawa UE w całej Unii" - podała KE.

22 grudnia 2021 r. Komisja Europejska wszczęła przeciwko Polsce postępowanie o naruszenie prawa UE.

Zdaniem Komisji, polski Trybunał Konstytucyjny naruszył swoimi wyrokami "ogólne zasady autonomii, pierwszeństwa, skuteczności i jednolitego stosowania prawa Unii oraz zasadę wiążącego skutku wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej".

KE uważa, że wyroki te naruszają także art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej, który gwarantuje prawo do skutecznej ochrony sądowej, poddając go nadmiernie zawężającej wykładni.

"Komisja uważa również, że Trybunał Konstytucyjny nie spełnia już wymogów niezawisłego i bezstronnego sądu, ustanowionego uprzednio na mocy ustawy. Wynika to z nieprawidłowości przy mianowaniu trzech sędziów w grudniu 2015 r. oraz przy wyborze prezesa w grudniu 2016 r." - oceniła KE.

Do roli UE na krajowe prawo odniósł się wiceminister Sebastian Kaleta. Uważa, że "wszędzie, gdzie w państwach unijnych występował spór pomiędzy konstytucją, a prawem unijnym, w konkretnych problemach sądy i trybunały wskazywały, że w spornych elemetach konstytucja ma wyższość nad traktatami unijnymi" - powiedział.

"Unia Europejska próbuje dokonać ustrojowego rozbioru Polski" - dodał.

KE podjęła decyzje o skierowaniu do TSUE spraw przeciwko ośmiu państwo członkowskim w związku z ochroną sygnalistów.

"Komisja Europejska podjęła dziś decyzję o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości spraw przeciwko Czechom, Niemcom, Estonii, Hiszpanii, Włochom, Luksemburgowi, Węgrom i Polsce w związku z brakiem transpozycji i brakiem zawiadomienia o krajowych środkach transponujących do prawa krajowego dyrektywę w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (dyrektywa (UE) 2019/1937)." - brzmi komunikat.

"Dyrektywa zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia sygnalistom działającym w sektorze publicznym i prywatnym skutecznych kanałów poufnego zgłaszania naruszeń przepisów UE i utworzenia solidnego systemu ochrony przed działaniami odwetowymi. Ma to zastosowanie zarówno wewnętrzne (w organizacji), jak i zewnętrzne (zgłaszanie właściwemu organowi publicznemu)." - czytamy dalej.

Środki niezbędne do wykonania dyrektywy miały zostać przetransponowane do 17 grudnia 2021 roku.

"Dyrektywa odgrywa kluczową rolę w egzekwowaniu prawa Unii w szeregu ważnych obszarów polityki, w których naruszenia prawa Unii mogą szkodzić interesowi publicznemu – od ochrony środowiska, zamówień publicznych, usług finansowych, bezpieczeństwa jądrowego i bezpieczeństwa produktów po ochronę interesów finansowych Unii." - podsumowano.

Jak czytamy w komunikacie, "23 kwietnia 2018 r. Komisja przedstawiła pakiet inicjatyw, w tym wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii oraz komunikat, które tworzą kompleksowe ramy prawne chroniące sygnalistów w celu ochrony interesu publicznego na szczeblu europejskim."

Ta dyrektywa zaczęła funkcjonować 16 grudnia 2019 roku.

W styczniu minionego roku komisja skierowała wezwania do usunięcia uchybienia do 24 państw członkowskim w związku z niepełną transpozycją lub brakiem informacji dla komisji o środkach transpozycji przed upływem czasu.

Kolejnymi krokami było przesłanie opinii do 15 państw w lipcu i czterech we wrześniu 2022 roku w związku z niedopełnieniem obowiązku zgłoszenia środków w pełni transponujących dyrektywę.

"Odpowiedzi 8 państw członkowskich na uzasadnione opinie Komisji były niezadowalające, w związku z czym Komisja podjęła decyzję o skierowaniu spraw przeciwko tym państwom członkowskim do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej." - czytamy na koniec komunikatu.