Koniec z wylesianiem? Unia Europejska wprowadza przełomowe przepisy, które mają rozwiązać problem. Będą kary

Wylesianie to niszczenie lasów w celu innego wykorzystania gruntów. Natomiast degradacja lasów to bardziej stopniowy proces związany z niezrównoważonym pozyskiwaniem drewna, powodujący utratę podstawowych zdolności lasów, takich jak wytwarzanie drewna czy bioróżnorodność – wyjaśnia Parlament Europejski.

Do tej pory, jako konsumenci w Europie, bezwiednie przyczynialiśmy się do degradacji lasów na całym świecie, kupując produkty, których składniki pochodziły z wylesianych terenów. Przez 30 lat (1990-2020) pod uprawy wycięto lub wypalono lasy o powierzchni większej niż cała Unia Europejska.

Jednocześnie 10 proc. tych strat spowodowanych było wytwarzaniem produktów dla konsumentów z Unii. Teraz ma się to zmienić, dzięki wspólnemu wysiłkowi organizacji pozarządowych i obywateli.

19 kwietnia posłowie do Parlamentu Europejskiego poparli stanowisko osiągnięte w negocjacjach trójstronnych w grudniu ubiegłego roku. 16 maja 2023 zostało ono zatwierdzone przez Radę UE. Prawo zostało przyjęte przy pięciu głosach wstrzymujących się, w tym Polski.

Dzięki nowym przepisom przedsiębiorstwa będą musiały pilnować, aby produkty sprzedawane na terenie Unii nie pochodziły z terenów wylesionych lub nie przyczyniły się do degradacji lasów – tłumaczy WWF Polska.

Prawo będzie obejmować konkretne surowce, takie jak:

• kakao,
• kawa,
• olej palmowy,
• soja,
• drewno,
• kauczuk,
• wołowina,
• produkty wytworzone z powyższych składników.

1,2 miliona obywateli i 220 organizacji pozarządowych wzięło udział w kampanii #Together4Forests, dzięki której w Europie wprowadzono pierwsze na świecie prawo przeciw wylesianiu. To wspólny sukces i przełomowy krok dla ochrony przyrody.

– Musimy pamiętać, że ochrona lasów jest kluczowa w walce o odwrócenie trendu utraty różnorodności biologicznej i spowolnienie zmiany klimatu. To wielkie zwycięstwo społeczeństwa obywatelskiego, ale także wszystkich mieszkańców Ziemi, bo bez lasów życie na naszej planecie byłoby niemożliwe – mówi Marta Grzybowska, specjalistka ds. zrównoważonej gospodarki w WWF Polska.

Nowe prawo ma dać konsumentom pewność, że produkty dostępne na sklepowych półkach nie przyczyniły się do niszczenia lasów. Jednak żeby prawo było skuteczne, musi być odpowiednio egzekwowane. Dlatego UE zakłada coroczne kontrole firm i produktów w celu sprawdzenia, czy przestrzegają przepisów. Jeśli złamią prawo, poniosą kary. Najwyższa grzywna będzie wynosić minimum 4 proc. całkowitego rocznego obrotu firmy w Unii.

– Mamy dobre prawo do walki z niszczeniem lasów, ale aby doprowadziło do prawdziwej zmiany, potrzebujemy skrupulatnych kontroli i surowych kar. W trakcie zbliżających się przeglądów przepisów unijni decydenci będą musieli również zlikwidować luki prawne, rozszerzając zakres regulacji na inne zalesione tereny i na sektor finansowy – podkreśla Anke Schulmeister, Senior Forest Policy Officer w WWF European Policy Office.

Przepisy wejdą w życie za kilka tygodni. Od tego czasu przedsiębiorstwa będą miały 18 miesięcy na wprowadzenie odpowiednich zmian.

Źródła: WWF Polska, Parlament Europejski