Kontrola z ARiMR w gospodarstwie. Jak się do niej przygotować? Zasady i rady rolników

Pracownicy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa lub zewnętrzni wykonawcy mogą pojawić się w gospodarstwie osobiście lub skorzystać ze zdjęć lotniczych albo satelitarnych (w ten sposób może być przeprowadzona kontrola upraw). Kontrole mają sprawdzać, czy nie doszło do wyłudzenia pieniędzy, a weryfikacji podlega 5 proc. gospodarstw zgłoszonych do dopłat. Liczba kontroli w poszczególnych województwach uzależniona jest przede wszystkim od liczby składanych wniosków.

Kontrola na miejscu związana z płatnościami w ramach systemów wsparcia bezpośredniego ma za zadanie weryfikować dane, które rolnik zadeklarował we wniosku o przyznanie płatności. Kontrolerzy sprawdzają, czy to, co we wniosku, zgadza się ze stanem faktycznym.

ARiMR posługuje się dwiema metodami: inspekcji terenowej oraz FOTO. Pierwsza polega na przeprowadzeniu wywiadu terenowego i pomiarów terenowych najczęściej w oparciu o technikę GPS, w odniesieniu do wszystkich działek rolnych zadeklarowanych przez producenta we wniosku.

Kontrola metodą FOTO odbywa się z udziałem firm wybranych w przetargu. Jest przeprowadzana na podstawie ortofotomapy (cyfrowe odwzorowanie terenu wykonane na podstawie zdjęć lotniczych lub zobrazowań satelitarnych) i na podstawie wywiadu terenowego. Kontrole metodą FOTO są przeprowadzane na obszarach wybranych losowo oraz na podstawie analizy ryzyka.

Na obszarze FOTO (obszar FOTO jest to obszar objęty ortofotomapą i najczęściej obejmuje on jedną lub maksymalnie kilka gmin) kontroli poddawane są gospodarstwa, które posiadają wszystkie działki na tym obszarze.

Kiedy rolnik zapytał w mediach społecznościowych o to, jak przygotować się do ogólnej kontroli, którą zapowiedziała u niego Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, posypały się podpowiedzi:

• Na pewno po uprawach będą jeździć i musisz mieć wszystkie działki wpisane do dopłat te, co masz w akcie.
• Kartki od szczepienia psów, konieczne aktualne.
• Na pewno plan azotowy wypełniony.
• Umowa o śmieci, wywóz szamba/oczyszczalnia/podłączenie do kanalizacji, karty odpadów...
• Ewidencję oprysków, uprawnienia do wykonywania zabiegów chemicznych i przegląd opryskiwacza, bo tego zawsze im mało.
• Najlepiej, żeby dawki się zgadzały daty i godziny pryskania.
• Najwięcej zależy od ludzi przeprowadzających kontrolę.
• Kolczyki, paszporty, dobrostan zwierząt itd. Nawożenie i chemia, i kwit z pustych opakowań po chemii.
• Jeśli masz bydło i któraś sztuka jest bez kolczyka lub ma pojedynczy, to wypełnij kartkę na duplikat i zrób sobie ksero i potwierdzenie z poczty. Wtedy się nie przyczepią.
• Ogarnij książkę do oprysków, żebyś dawek nie przekroczył oraz żeby nie było przypadkiem środków wycofanych wpisanych.

Kontrola ARiMR na miejscu nie musi, a nawet nie powinna być zapowiadana, chyba że obecność beneficjenta jest niezbędna, np. gdy chodzi o zwierzęta. W przypadku kontroli dotyczących inwentarza żywego termin powiadomienia nie może przekraczać 48 godzin z wyjątkiem uzasadnionych przypadków.

Producent rolny może dostać powiadomienie o kontroli telefonicznie, pisemnie lub bezpośrednio.

W przypadku kontroli metodą FOTO beneficjent nie jest powiadamiany o kontroli. Czynności kontrolne mogą być wykonywane podczas nieobecności podmiotu kontrolowanego także wówczas, gdy rolnik został zawiadomiony o kontroli.

Nieprawidłowości wykazane podczas kontroli będą miały swoje skutki. To przede wszystkim zmniejszenie lub nieprzyznanie płatności w danym roku, wieloletnie sankcje lub całkowite wykluczenie z ubiegania się o pomoc. Również w sytuacji, gdy wnioskujący o dopłaty będzie uniemożliwiał przeprowadzenie kontroli, ARiMR może nie nie przyznać pieniędzy albo domagać się ich zwrotu.