Lektury obowiązkowe na maturę 2023 – poziom podstawowy i rozszerzony. Spis utworów, streszczenie i opracowanie najważniejszych tekstów

Magdalena Konczal
Magdalena Konczal
Jakie są lektury obowiązkowe na maturze 2023? Oto opracowania konkretnych pozycji.
Jakie są lektury obowiązkowe na maturze 2023? Oto opracowania konkretnych pozycji. 123 RF/ zdjęcie seryjne/ dolgachov
Matura rozszerzona z języka polskiego odbędzie się 17 maja, w środę. Warto więc sprawdzić listę lektur obowiązkowych na poziomie podstawowym i rozszerzonym, podaną przez CKE. To jednak nie wszystko. Nie wystarczy wiedzieć, jakie lektury są obowiązkowe na maturze, trzeba jeszcze zapoznać się z ich treścią, problematyką, głównymi bohaterami, problematyką itd. Maturzyści szukają streszczenia i opracowania utworów. Z myślą o nich przedstawiamy listę lektur obowiązkowych na maturę 2023, a także omówienie najważniejszych informacji z konkretnych utworów. W tym tekście znajdziecie też spis lektur na poziomie rozszerzonym.

Spis treści

Matura 2023: lista lektur obowiązkowych na egzamin

Matura z języka polskiego w 2023 roku wygląda inaczej. Zadań w arkuszu było więcej, wydłużył się jednak czas pracy ucznia (maksymalnie 240 minut). Uczniowie zmierzyli się z nową, krótszą formą wypowiedzi – notatką syntetyzującą, a także z nieco innym wypracowaniem maturalnym. Nowością był również test historycznoliteracki. W zeszłym roku tzw. lektur z gwiazdką było tylko osiem, obecnie jest ich więcej. Lista lektur obowiązkowych na maturę 2023 (trzeba je znać w całości) przedstawia się w następujący sposób:

  • Jan Parandowski - Mitologia, część I Grecja;
  • Sofokles – „Antygona”
  • Jan Kochanowski – „Odprawa posłów greckich”
  • William Szekspir – „Makbet”
  • Molier – „Skąpiec”
  • Adam Mickiewicz – „Konrad Wallenrod”
  • Adam Mickiewicz – „Dziady cz. III”
  • Juliusz Słowacki – „Kordian”
  • Bolesław Prus – „Lalka”
  • Eliza Orzeszkowa – „Gloria victis”
  • Henryk Sienkiewicz – „Potop”
  • Fiodor Dostojewski – „Zbrodnia i kara”
  • Stanisław Wyspiański – „Wesele”
  • Stefan Żeromski – „Przedwiośnie”
  • Tadeusz Borowski - opowiadania: „Proszę państwa do gazu”, „Ludzie, którzy szli”
  • Gustaw Herling-Grudziński – „Inny świat”
  • Hanna Krall – „Zdążyć przed Panem Bogiem”
  • Albert Camus „Dżuma”
  • George Orwell – „Rok 1984”
  • Sławomir Mrożek – „Tango”
  • Marek Nowakowski – „Raport o stanie wojennym” (wybrane opowiadanie)
  • Marek Nowakowski – „Górą Edek” (z tomu Prawo prerii)
  • Jacek Dukaj – „Katedra” (z tomu W kraju niewiernych)
  • Andrzej Stasiuk – „Miejsce” (z tomu Opowieści galicyjskie)
  • Olga Tokarczuk – „Profesor Andrews w Warszawie” (z tomu Gra na wielu bębenkach).

Ponadto z zakresu szkoły podstawowej trzeba znać także następujące pozycje:

Jednak jak podkreślił Marcin Smolik – szef CKE – w trakcie konferencji prasowej na temat nowej matury, która odbyła się 26 stycznia 2023 roku, lista lektur została okrojona.

– W przypadku egzaminu z języka polskiego na poziomie podstawowym oprócz ograniczenia wymagań określonych w podstawie programowej, ograniczeniu uległ również katalog lektur obowiązkowych, których znajomość obowiązuje maturzystów – zaznaczył dyrektor CKE.

Uczniowie we fragmentach muszą zapoznać się z następującymi pozycjami:

  • Biblia - w tym fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Koheleta, Pieśni nad Pieśniami, Księgi Psalmów, Apokalipsy św. Jana
  • Homer – „Iliada” (fragmenty)
  • „Lament świętokrzyski” (fragmenty)
  • „Legenda o św. Aleksym” (fragmenty)
  • „Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią” (fragmenty)
  • „Kwiatki świętego Franciszka z Asyżu” (fragmenty)
  • „Pieśń o Rolandzie” (fragmenty)
  • Gall Anonim – „Kronika polska” (fragmenty)
  • Dante Alighieri – „Boska Komedia” (fragmenty)
  • Piotr Skarga – „Kazania sejmowe” (fragmenty)
  • Jan Chryzostom Pasek – „Pamiętniki” (fragmenty)
  • wybrane utwory Jacka Kaczmarskiego oraz Agnieszki Osieckiej - powojenna piosenka literacka.

Lektury na poziomie rozszerzonym na maturze z polskiego. Które trzeba znać?

W Aneksie do informatora 2023 i 2024 zamieszczono lektury obowiązkowe na maturę rozszerzoną z polskiego. Uczniowie oprócz lektur obowiązkowych na podstawie muszą znać w całości następujące utwory:

  • William Szekspir, „Hamlet”;
  • Juliusz Słowacki, „Lilla Weneda”;
  • Zygmunt Krasiński, „Nie-Boska Komedia”;
  • realistyczna lub naturalistyczna powieść europejska (Honoré de Balzac, „Ojciec Goriot” lub Charles Dickens, „Klub
  • Pickwicka”, lub Mikołaj Gogol, „Martwe dusze”, lub Gustaw Flaubert, „Pani Bovary”);
  • Stanisław Wyspiański, „Noc listopadowa”;
  • Michaił Bułhakow, „Mistrz i Małgorzata”;
  • Stanisław Ignacy Witkiewicz, „Szewcy”;
  • Bruno Schulz, wybrane opowiadania z tomu „Sklepy cynamonowe”;
  • Tadeusz Konwicki, „Mała Apokalipsa”;
  • Sławomir Mrożek, wybrane opowiadania.

Ponadto maturzyści muszą znać poniższe utwory we fragmentach:

  • Homer, „Odyseja” (fragmenty);
  • Arystoteles, „Poetyka”, „Retoryka” (fragmenty);
  • Platon, „Państwo” (fragmenty);
  • św. Augustyn, „Wyznania” (fragmenty);
  • św. Tomasz z Akwinu, „Summa teologiczna” (fragmenty);
  • Michel de Montaigne, „Próby” (fragmenty);
  • Franz Kafka, „Proces” (fragmenty).

Na poziomie rozszerzonym zdający muszą też wykazać się znajomością poniższych utworów poetyckich:

  • Jan Kochanowski, „Treny” (jako cykl poetycki);
  • Cyprian Kamil Norwid, „Bema pamięci żałobny – rapsod”, „Fortepian Szopena”, „Czarne kwiaty (fragmenty), „Promethidion” (fragmenty);
  • wybrane wiersze następujących poetów: Józefa Czechowicza, Tadeusza Gajcego, Mirona Białoszewskiego.

Streszczenie i opracowanie lektur na maturę 2023

Z myślą o wszystkich maturzystach, którzy intensywnie przygotowują się do egzaminu dojrzałości, zamieściliśmy opracowania lektur obowiązkowych na maturę 2023. Zawierają one m.in. streszczenie, bohaterów utworu, motywy i konteksty. Te informacje warto przyswoić przed egzaminem dojrzałości z polskiego.

Oto spis lektur obowiązkowych wraz z opracowaniami (część z nich będzie wkrótce uzupełniana):

Utwory literackie, które warto znać przed maturą 2023

Zamieszczamy także listę utworów poetyckich, których znajomość może okazać się przydatna na maturze 2023 (poziom podstawowy):

  • Horacy - wybrane utwory
  • „Bogurodzica”
  • Jan Kochanowski - wybrane pieśni, w tym: Pieśń IX ks. I, Pieśń V ks. II; Tren IX, Tren X, Tren XI, Tren XIX
  • Ignacy Krasicki – „Hymn do miłości ojczyzny”
  • Ignacy Krasicki - wybrane satyry
  • Franciszek Karpiński - wybór sielanek i liryki religijnej
  • Adam Mickiewicz – „Oda do młodości”
  • Adam Mickiewicz - wybrane ballady, w tym „Romantyczność”
  • Adam Mickiewicz - wybrane sonety z cyklu „Sonety krymskie” oraz inne wiersze
  • Juliusz Słowacki - wybrane wiersze, w tym „Grób Agamemnona” (fragmenty)
  • Juliusz Słowacki – „Testament mój”
  • wybrane wiersze następujących poetów: Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp-Szarzyński
  • wybrane wiersze następujących poetów: Cyprian Kamil Norwid, Adam Asnyk, Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff, Bolesław Leśmian, Julian Tuwim, Jan Lechoń, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Julian Przyboś, Krzysztof Kamil Baczyński, Stanisław Baliński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Kazimierz Wierzyński, wybrane wiersze z okresu emigracyjnego, Czesław Miłosz, w tym wybrane wiersze z tomu „Ocalenie” oraz „Traktat moralny” (fragmenty), Tadeusz Różewicz, Jarosław Marek Rymkiewicz, Wisława Szymborska, Zbigniew Herbert, w tym wybrane wiersze z tomów „Pan Cogito” oraz „Raport z oblężonego Miasta”, Stanisław Barańczak, Wojciech Wencel
  • wybrane utwory okresu stanu wojennego.

iPolitycznie - Czy słowa Stefańczuka o Wołyniu to przełom?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na Twitterze!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na Twiterze!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Lektury obowiązkowe na maturę 2023 – poziom podstawowy i rozszerzony. Spis utworów, streszczenie i opracowanie najważniejszych tekstów - Strefa Edukacji

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na nowiny24.pl Nowiny 24
Dodaj ogłoszenie