Matura z wos. Sprawdź odpowiedzi - poziom podstawowy i rozszerzony

Pobierz arkusze egzaminacyjne z matury z wos: Matura z WOS 2010. Oficjalne arkusze egzaminacyjne

WOS - POZIOM PODSTAWOWY: Sugerowane odpowiedzi

Zad.1
A. Polski historyk, wieloletni działacz Unii Wolności, minister spraw zagranicznych w latach 1997-2000, poseł do Parlamentu Europejskiego. W 1998 roku pełnił funkcję przewodniczącego OBWE. Bronisław Geremek
B. Dziennikarz i historyk, więzień obozu w Auschwitz, minister spraw zagranicznych w rządzie Józefa Oleksego i Jerzego Buzka. Rzecznik pojednania polsko-niemieckiego. Honorowy obywatel Izraela. Władysław Bartoszewski
C. Profesor nauk technicznych. Działacz Akcji Wyborczej Solidarność. Premier rządu w latach 1997-2001. Poseł do Parlamentu Europejskiego, od 2009 jego przewodniczący. Jerzy Buzek

Zad.2
Podaj trzy grupy społeczne, które zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem mają status mniejszości narodowych, i dwie grupy społeczne, które mają status mniejszości etnicznych.
Mniejszości narodowe: Ukraińcy, Rosjanie, Słowacy. Mniejszości etniczne: Łemkowie, Tatarzy, Karaimi

Zad.3
Do podanych organów władzy Rzeczypospolitej Polskiej dopisz czas trwania ich kadencji.
Prezes Najwyższej Izby Kontroli - 6 lat
Sejm - 4 lata
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej - 5 lat

Zad. 4
Podaj dwie cechy odróżniające grupę społeczną od przypadkowego zbioru osób.
- trwałe, częste i bezpośrednie interakcje nastawione na wspólne osiąganie wyznaczonego celu
- względnie trwała struktura społeczna

Zad. 5
Do podanych doktryn politycznych dopisz nazwiska ich twórców lub zwolenników.
A. konserwatyzm - Edmund Burke
B. liberalizm - John Stuart Mill
C. socjaldemokracja - Eduard Bernstein
D. komunizm - Karol Marks

Matura z wos 2019. Pytania, odpowiedzi z matury

Zad. 6
A. Oportunizm charakteryzuje się jawnym lekceważeniem uznawanych w danej społeczności praw, norm obyczajowych, wartości oraz osób. Fałsz
B. Obywatelskie nieposłuszeństwo to świadome nieprzestrzeganie praw uważanych za niesprawiedliwe. Prawda
C. Typ społeczeństwa, którego główną zasadą jest wolność jednostki i jej odpowiedzialność, nazywamy społeczeństwem otwartym. Prawda

Zad. 7
A. Sędziowie mogą być członkami partii politycznych. Fałsz
B. Sankcjami w prawie karnym są kary i środki karne. Prawda
C. Krajowa Rada Sądownictwa stoi na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Prawda

Zad. 8
A. Zgromadzenie Ogólne składa się z przedstawicieli wszystkich państw członkowskich ONZ, z których każde ma jeden głos. Prawda
B. Status stałych członków Rady Bezpieczeństwa ma sześć państw: Chiny, Francja, Niemcy, Rosja, USA i Wielka Brytania. Fałsz
C. Organizacje wyspecjalizowane Narodów Zjednoczonych to międzyrządowe organizacje połączone z ONZ oddzielnymi porozumieniami. Prawda
D. UNICEF to organizacja koordynująca działania ONZ służące rozwojowi międzynarodowej współpracy kulturalnej, oświatowej i naukowej. Fałsz

Zad. 9
Prawa i wolności: A. wolność zrzeszania się B. nietykalność osobista C. prawo wybierania posłów D. prawo do własności
Prawa i wolności polityczne: A, C

Zad. 10
A. Państwo ustanawia obowiązujący na swoim terytorium kodeks karny i kodeks cywilny. - funkcja prawodawcza
B. Państwo podejmuje działania na rzecz pomocy społecznej, organizuje system rentowoemerytalny, publiczną służbę zdrowia. - funkcja socjalna
C. Państwo dba o bezpieczeństwo obywateli, utrzymuje siły mundurowe służące zaprowadzaniu ładu społecznego w sytuacjach zagrożenia i łamania prawa. - funkcja porządkowa

Zad. 11
A. konstytucja formalna
B. Procedura powstawania uchwalona i przyjęta w referendum
C. Okres obowiązywania stała

Zad. 12
A. zasada suwerenności narodu
B. państwa prawa

Zad. 13
A. Sąd Najwyższy
B. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
C. Najwyższa Izba Kontroli
D. Rzecznik Praw Obywatelskich

Zad. 14
A. Sąd Okręgowy
B. Sąd Najwyższy
C. Naczelny Sąd Administracyjny

Zad.15
Do podanych opisów zadań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego dopisz sposoby ich finansowania.
A. dochody własne
B. dotacje celowe z budżetu państwa

Zad. 16
Powód - Janusz
IPN - Instytut Pamięci Narodowej

Zad.17
A. Martin Luther King
B. Fidel Castro
C. Charles de Gaulle

Zad. 18
A. rok podpisania traktatu - 1957 nazwa organizacji - Europejska Wspólnota Energii Atomowej
B. rok podpisania traktatu - 1949 nazwa organizacji - Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego

Zad. 19
A. Komisja Europejska
B. B. Komitet Regionów
C. Rada Unii Europejskiej
D. Trybunał Sprawiedliwości

Zad. 20
Respondenci, którzy popierają udział polskich wojsk w operacji NATO w Afganistanie, uważają też, że misja NATO zakończy się powodzeniem. Osoby przeciwne obecności Polaków w Afganistanie nie wierzą również w powodzenie misji NATO.

Zad. 21
IRA - Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej - Numer 4
Frakcja Czerwonej Armii - Republika Federalna Niemiec - Numer 2
ETA - Królestwo Hiszpanii - Numer 1

Zad. 22
a)Działania podjęte przez NATO nie doprowadziły do stabilizacji sytuacji wewnętrznej w Afganistanie.
Argumenty:
- Przy szklakach komunikacyjnych zanotowano pięciokrotny wzrost liczby eksplozji ładunków wybuchowych.
- Pomiędzy latami 2004 i 2008 liczba ataków samobójczych wzrosła z 3 do 130.

b) Wymień dwa podane w tekście powody, dla których Iran, Pakistan, Chiny i Dubaj zainteresowane są destabilizacją sytuacji politycznej w Afganistanie.
- Czerpią z konfliktu korzyści ekonomiczne;
- Iranowi zależy osłabieniu pozycji Zachody na arenie geopolitycznej

Zad.23
a) Kto powinien podejmować działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego? Na podstawie wykresu przedstaw zmiany opinii respondentów w latach 1993-2000.
Według powyższych badań działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego powinny podejmować przede wszystkim władze lokalne. W badanym okresie znacznie również wzrosła świadomość społeczeństwa w zakresie środowiska. W 2000 r. aż 58 proc. respondentów odpowiedziało, że ochrona środowiska jest obowiązkiem samych mieszkańców.

b) Wymień po dwa działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego, jakie na terytorium gminy mogą podjąć jej władze i mieszkańcy.
władze gminy:
- Budowy biologicznych oczyszczalni ścieków;
- Poprawy stanu środowiska poprzez: wymianę parku autobusowego (wprowadzenie taboru autobusowego, zasilanego np. gazem ziemnym), budowę stacji dystrybucji gazu ziemnego, budowę kotłowni na gaz ziemny.
mieszkańcy gminy:
- Segregacja śmieci;
- Wprowadzanie rozwiązań energooszczędnych (np. wymiana żarówek, wyłącznie opcji "stand by") w gospodarstwach domowych.

Zad. 24
A. 62,70 proc.
B. Zgodnie z Konstytucją RP na prezydenta RP wybiera się kandydata, który uzyskał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów, a jeśli żaden z kandydatów nie uzyska takiej większości - a tak było w 1990 i 1995, 2005 r. - wówczas 14. dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie (druga tura), w którym wybiera się spośród dwóch kandydatów, którzy uzyskali największą liczbę głosów.
C. Porównanie: Frekwencja obywateli polskich w wyborach do Parlamentu Europejskiego jest zwykle dwukrotnie niższa niż była w referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.
Wyjaśnienie: Akcesja Rzeczpospolitej do Unii Europejskiej była bardzo ważnym wydarzeniem, bo zmieniała funkcjonowanie kraju i obywateli w zakresie stosunków międzynarodowych. Wysoka frekwencja to również zasługa mediów, które poświęcały referendum bardzo dużo uwagi. W agitację zaangażowało się również wiele autorytetów.

Zad 1
Jedną z funkcji polskiego Sejmu jest powoływanie konstytucyjnych organów państwa oraz osób, które wchodzą w skład tych organów.
a) podaj nazwę opisanej funkcji. Kreacyjna
b) Kogo powołuje Sejm za zgodą Senatu: Prezesa Najwyższej Izby Kontroli

Zad 2
Do podanych opisów czynów przestępczych dopisz nazwy odpowiadających im gałęzi prawa:
A. Określa rodzaje czynów przestępczych i zasady odpowiedzialności za nie. prawo karne
B. Reguluje stosunki majątkowe pomiędzy osobami fizycznymi i osobami prywatnymi prawo cywilne
C. Formułuje zasady odwoływania się od decyzji wójta gminy prawo administracyjne
D. Określa zasady powoływania Rzecznika Praw Obywatelskich prawo konstytucyjne.

Zad. 3
Na czym według polskiego prawa polega różnica pomiędzy mniejszością etniczną a narodową?
Polska ordynacja wyborcza daje przywileje wyborcze mniejszościom narodowym, natomiast mniejszości etniczne nie są nimi obdarzone.
Mniejszość narodowa ma swoją większość poza granicami kraju - mniejszość etniczna niekoniecznie.

Zad. 4.
Kto wchodzi w skład Rady Gabinetowej w Polsce? Wybierz spośród: Minister Finansów, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Rzecznik Praw Obywatelskich, Prezes Rady Ministrów.
Prezes Rady Ministrów, Minister Finansów

Zad 5
A - 1
B - 3
C - 5
D - 2

Zad. 6
A niezespolona - 3 Dyrektor Izby Celnej
B zespolona - 1. Komendant Wojewódzki Policji

Zad. 7
UNICEF
UNHCR

Zad. 8
Uporządkuj chronologicznie:
A. Powszechna Deklaracja Prawa Człowieka - 1
B. Karta Praw Podstawowych UE - 3
C. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych - 2

Zad. 9
Do podanych biogramów dopisz nazwiska właściwych polityków:
A. Prezydent USA - Ronald Reagan
B. Kanclerz RFN - Willy Brandt
C. Minister spraw zagranicznych Francji Robert Schumann

Zad. 10
Mapa A - odp. 1 Wspólnoty Europejskie w styczniu 1973
Mapa B - odp. 3 Unia Europejska w maju 2004

Zad. 11
Uzupełnij informacje dotyczące ustroju politycznego wybranych państw świata:

A. Niemcy, Bundesrat i Bundestag, federacja, kanclerski
B. USA, Izba Reprezentantów i Senat, federacja, prezydencki
C. Szwajcaria, Rada Kantonów i Rada Narodowa, federacja, parlamentarno-komitetowy

Zad. 12
Podaj stałych członków Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. Odpowiedzi wybierz spośród: Niemcy, Francja, Japonia, Rosja, USA, Kanada.

Francja, Rosja, USA

Zad. 13
Do których krajów oznaczonych na mapie Afryki numerami 1-4 odnoszą się informacje z raportów Amnesty International?

W 1994 roku ludność była świadkiem jednego z najbardziej przerażających przejawów przemocy ostatniego stulecia.
- Ruanda - na mapie nr 4

Od połowy lat 80. do wybuchu do ybuchu rebelii w 2003 roku Darfur był areną zbrojnych konfliktów.
- Sudan - na mapie nr 2

Zad. 14

Przedstaw, jak zmieniła się w czasie i na tle pozostałych problemów ocena wpływu niestabilności politycznej państwa na życie respondentów. W odpowiedzi przytocz dane zawarte w tabeli.

Z badań wynika, że niestabilność polityczna kraju w 2003 była mniej uciążliwa dla Polaków niż 11 lat wcześniej. Jako bardzo uciążliwe w 1992 roku wskazało to aż 48% respondentów. W 2003 roku niezadowolonych było już tylko 34%. Z biegiem lat niezadowolenie zmniejszało się również przy takich problemach, jak drożyzna, wysokie ceny. W latach 1992-2003 natomiast ludziom coraz bardziej zaczęło przeszkadzać bezrobocie, biurokracja, czy złe funkcjonowanie służby zdrowia.

Zad. 15

Podaj dwa argumenty uzasadniające stwierdzenie, że sytuacja ekonomiczna wpływała w różnym stopniu na ogólną ocenę zmian zachodzących po roku 1989 w wymienionych krajach.

- Największy wzrost stopy bezrobocia w latach 1990-1999 był w Czechach i w Polsce (odpowiednio o 8 i 9,6 punktów procentowych), podczas, gdy na Węgrzech wzrosła stosunkowo nieznacznie. Tymczasem Czesi i Polacy znacznie lepiej w 1999 r ocenili przemiany po roku 1989 (odpowiednio 23 i 24 proc., na Węgrzech tylko 15 proc.).

- Wskaźnik inflacji w Czechach i na Węgrzech był podobny, ale oceny zmian zachodzących w tych krajach różniły się.

Zad. 16

a) Wymień dwa czynniki, wskazane przez Leszka Balcerowicza, które w roku 1989 sprzyjały przeprowadzeniu szybkich zmian gospodarczych w Polsce.

- Oczekiwanie przez społeczeństwo szybkiego przejścia na gospodarkę wolnorynkową i poprawa warunków życia.

- Ówczesne środowiska opozycyjne (wobec PRL) nie były skłócone. Wspólnie, i bez zbędnych kłótni przeprowadziły reformy
źródło: Matura 2010 WOS: ODPOWIEDZI, pytania i ARKUSZE