Na przekór wszystkim, Rzeszów gna ku metropolii

Plany utworzenia polskiej sieci metropolii przewijają się już od kilkunastu lat. Jej proponowany kształt jest zmienny. Rzeszów raz jest brany pod uwagę, innym razem wypada z rządowej strategii. W 2008 roku plan zakładał stworzenie tylko siedmiu takich ośrodków. Zabrakło w nim miejsca m.in. dla Lublina, Białegostoku i Rzeszowa. Wówczas miasta zrzeszone w Unii Metropolii Polskich wstawiły się za tymi trzema ośrodkami, popierając ich aspiracje. Niestety w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju z 2012 roku Rzeszów nie został ujęty.

Do 2030 roku ośrodki metropolitalne mają powstać w Warszawie, Łodzi, Krakowie, Trójmieście, Wrocławiu, Poznaniu, Szczecinie, Bydgoszczy z Toruniem oraz Katowicach wraz ze wszystkimi miastami zrzeszonymi w Górnośląskim Związku Metropolitalnym. Jedyny ośrodek planowany we wschodniej części kraju to Lublin. Wybór właśnie tych miast ówczesne Ministerstwo Rozwoju Regionalnego tłumaczyło głównie liczbą ludności przewyższającą 300 tysięcy, znaczącymi ośrodkami akademickimi czy dostępem do lotniska oraz hoteli cztero i pięciogwiazdkowych. Pozostałe miasta zamieszkałe przez 100-300 tysięcy mieszkańców mają pełnić rolę uzupełniającą sieć metropolii. W tej grupie MRR sklasyfikowało m.in. Częstochowę, Radom i Słupsk.

Rzeszów i Białystok umieszczono między nimi, a metropoliami. Eksperci zwracają uwagę, że obok Lublina, to największe ośrodki Polski wschodniej. Szybko się rozwijają i mają wiele funkcji metropolitalnych. Są także ważnymi węzłami transportowymi w kierunku wschodnim i północno-wschodnim.

Władz Rzeszowa taki plan jednak nie zadowala. Prezydent Tadeusz Ferenc wielokrotnie powtarzał, że jeśli Rzeszów chce pozostać stolicą województwa i silnym ośrodkiem na mapie kraju, musi się rozwijać i rosnąć. Dlatego tak mocno walczy o kolejne poszerzenie granic, które w zamyśle ma skutkować przyłączeniem lotniska i terenów inwestycyjnych. Skutki tej polityki zostały właśnie docenione przez ekspertów firmy doradczej PwC.

W prestiżowym raporcie, stolicę Podkarpacia zakwalifikowano do grona polskich metropolii. Fachowcy przeanalizowali sytuację społeczno-gospodarczą w 12 dużych miastach należących do Unii Metropolii Polskich. Rzeszów wzięli pod uwagę po raz pierwszy, poprzednio sytuację analizowali tylko w miastach liczących powyżej 300 tys. mieszkańców. Profesor Witold Orłowski, były doradca prezydentów RP - Aleksandra Kwaśniewskiego i Lecha Kaczyńskiego nie ukrywa, że wynikami analizy jest pozytywnie zaskoczony. – O tempie rozwoju Rzeszowa może świadczyć fakt, że kiedy kilka miesięcy temu tutaj byłem, z lotniska jechałem do centrum inną trasą. Tym razem kierowca wiózł mnie przez nowy most i drogę. Początkowo myślałem, że chce mnie obwieźć na około – żartuje profesor Orłowski, główny doradca ekonomiczny w PwC.

Zuzanna Bartczak z PwC wyjaśnia, że obecność Rzeszowa w rankingu nie jest przypadkowa. – Zdecydowaliśmy się uwzględnić to miasto, bo chociaż jest mniejsze od pozostałych metropolii, jego wskaźnik rozwoju jest najwyższy. Poza tym to największy ośrodek Polski południowo-wschodniej. Owszem, kryterium liczby ludności w planowaniu rozmieszczenia ośrodków metropolitalnych wydaje się istotne. Jednak faktycznie to nie liczba ludzi decyduje o rozwoju miasta, ale jego potencjał. 4 lata temu, kiedy Rzeszowa nie było w raporcie, mocno odstawał od czołówki. Dzisiaj postęp jest tu olbrzymi, szczególnie w kontekście inwestycji i jakości życia – ocenia Zuzanna Bartczak.

Autorzy raportu oszacowali wielkość kapitału rozwojowego, jakim dysponują polskie miasta. Zgodnie z metodyką opracowaną przez PwC, kapitał został podzielony na siedem składowych, nazywanych „kapitałami” i odnoszących się do poszczególnych obszarów rozwoju: finansów, inwestycji, infrastruktury, instytucji, wizerunku, ludzi i jakości życia. Rzeszów na tle pozostałych badanych miast wyróżnia się dużą dynamiką rozwoju. Jako jeden z najmocniejszych atutów wskazuje się jakość życia codziennego, czego efektem jest m.in. bardzo dobra sytuacja demograficzna. Miasto skutecznie wykorzystuje fundusze unijne do budowania warunków sprzyjających rozwojowi biznesu. Dzięki temu w mieście jest stosunkowo duża liczba innowacyjnych firm i spory potencjał inwestycyjny.

- Miasto leży w Dolinie Lotniczej, co jest jego sporym atutem. Mocno walczy także o inwestorów z sektorów BPO i SSC, czyli usług finansowo – biurowych. Jestem przekonana, że efekty takiej polityki będą w przyszłości widoczne m.in. w spadającym bezrobociu – mówi Zuzanna Bartczak.

- Nie mam wątpliwości, że ten sukces nie przelał się jeszcze na odczucia mieszkańców i jego efekty będą widoczne w niedalekiej przyszłości – ocenia prof. Orłowski.

W przeanalizowanych przez PwC 12 metropoliach wytwarzanych jest aż 34 procent całkowitego PKB. Jeśli spojrzeć szerzej, na całe obszary metropolitalne, to wskaźnik ten wzrasta aż do 54 procent. Rzeszów pod tym względem jest zdecydowanym liderem ze wskaźnikiem realnego wzrostu PKB w latach 2004-2012 na poziomie 58 procent, przy średniej dla wszystkich analizowanych miast 34 procent. - Wyniki analizy nie pozostawiają wątpliwości - Rzeszów to miasto sukcesu gospodarczego - przekonuje Witold Orłowski.

- Wysoko oceniamy także jakość życia, na którą wpływa m.in. bezpieczeństwo na ulicach. Wiele nowoczesnych inwestycji to potwierdzenie, że upatrywanie w tym rejonie „Polski B” jest już archaizmem - mówi Z. Bartczak.

Wśród słabszych stron miasta fachowcy upatrują m.in. kulturę. - Życie codzienne jest pod tym względem na wysokim poziomie, ale brakuje tak zwanej kultury wysokiej. A to bardzo istotny czynnik i co ważne, można go poprawić stosunkowo niewielkim nakładem finansowym. Czasem dobre inwestycje w kulturę kosztują nie więcej, niż remont jednej ulicy - przekonuje profesor Orłowski. Fachowcy sugerują, że w mieście trzeba bardziej przyłożyć się do przygotowania planów zagospodarowania przestrzennego oraz popracować nad prestiżem naszych uczelni.

- Jednym z najistotniejszych wyzwań jest z pewnością poprawa wizerunku miasta i jego rozpoznawalności, co może w przyszłości pozytywnie wpłynąć zarówno na liczbę nowych inwestycji. Jak też na liczbę turystów, którzy będą chcieli odwiedzić Rzeszów – przekonują autorzy raportu.

Inne obszary wymagające poprawy to jakość usług edukacyjnych, infrastruktura transportowa i komunikacja miejska. Zuzanna Bartczak nie ma jednak wątpliwości, że w zakresie transportu miasto zmierza w dobrym kierunku. – Komunikacja z miastem jest coraz lepsza, autostrada A4 jest prawie gotowa, droga ekspresowa S19 jest już budowana. Więcej trzeba wycisnąć z lotniska, zarówno pod względem pasażerskim, jak i towarowym. Przedsiębiorcy często zwracają uwagę na możliwości transportu drogą lotniczą – mówi Zuzanna Bartczak.

Dlaczego raport jest tak istotny? W PwC zapewniają, że jest to obowiązkowa lektura dla firm, szukających lokalizacji na rozwój swojej działalności. - Jest dużo zapytań o lokowanie w naszej okolicy biznesu. Ten raport to wspaniała rzecz, będzie go można wykorzystać w rozmowach z partnerami - potwierdza Tadeusz Pietrasz, prezes ICN Polfy Rzeszów S.A.

7,8 PROCENT - wyniosła stopa bezrobocia w Rzeszowie w 2014 r. W 2004 było to 9,4 proc.
58 PROCENT - wyniósł wzrost PKB w Rzeszowie w latach 2004-2012
15,5 PROCENT - o tyle wzrosła liczba ludności Rzeszowa w latach 2004-2013
7,5 MILIONA OSÓB - mieszka na terenie objętym badaniem. To 19 proc. ludności Polski