Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Nauka nie potrafi przewidzieć trzęsień ziemi z dużą dokładnością. W celu ich przewidzenia stosuje się różne metody

OPRAC.:
Justyna Madan
Justyna Madan
W Turcji i Syrii doszło do tragedii. Spowodowało ją trzęsienie ziemi o magnitudzie 7,8. Czy takie wydarzenia da się przewidzieć?
W Turcji i Syrii doszło do tragedii. Spowodowało ją trzęsienie ziemi o magnitudzie 7,8. Czy takie wydarzenia da się przewidzieć? Getty Images
Trzęsienie ziemi o magnitudzie 7,8, w którym wedle najnowszych szacunków, opublikowanych po nocnej akcji ratowniczej, zginęło 4365 osób w Turcji i Syrii, a 15 834 zostało rannych, było spowodowane przesunięciem się płyt tektonicznych. Czy takie zdarzenia można przewidzieć? – Mierzenie naprężenia w skałach przez odwierty, obserwacja wód podziemnych czy zachowania zwierząt – myszy laboratoryjnych czy płazów – to niektóre sposoby na próbę przewidzenia trzęsienia ziemi. Jednak każda z nich jest zawodna – mówi prof. Jerzy Żaba, geolog z Instytutu Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego.

– Były w historii przypadki, kiedy geolodzy byli podawani do sądu za podniesienie alarmu do ewakuacji miasta. Nie wpadliśmy jeszcze na dobry pomysł opracowywania prognoz trzęsienia ziemi. Po prostu nie wiemy, co jeszcze należałoby badać. Stosowane są metody bardziej i mniej naukowe, no i wiadomo, że ludność żyjąca na terenach uskoków płyt tektonicznych jest najbardziej narażona – powiedział prof. Jerzy Żaba.

Czy trzęsienie ziemi można przewidzieć?

Najbardziej popularną metodą naukową, służącą do prognozowania trzęsienia ziemi, jest wykonywanie odwiertów, by zmierzyć naprężenie skał. Jeśli naprężenie jest bardzo duże, rośnie niebezpieczeństwo katastrofy.

Inną metodą jest śledzenie rozmieszczenia epicentrów trzęsień ziemi. Na najbardziej zagrożonych obszarach to mogą być dziesiątki, setki lub tysiące epicentrów, ale większość z nich na co dzień jest bardzo słaba i często nieodczuwalna przez ludzi. – Jeśli epicentra są słabe i rozproszone, to można mówić o okresie spokoju. Jeśli zaczynają się koncentrować, zbiegać ku sobie i ich siła stopniowo się zwiększa, jest to sygnał, że w miejscu koncentracji może wystąpić trzęsienie ziemi – tłumaczy Jerzy Żaba.

Obserwacja wód podziemnych to kolejna metoda. – Jeśli poziomy wód ulegają wahaniom, a najczęściej się obniżają, np. w studniach, to jest znak, że może wystąpić trzęsienie ziemi – wymienia geolog.

Zmieniona biochemia wody też może być sygnałem, że zbliża się niebezpieczeństwo. – Na terenach wulkanicznych przed wystąpieniem trzęsienia ziemi, wody stają się bardziej zmineralizowane (nawet dziesięciokrotnie bardziej niż zazwyczaj) i występują w nich charakterystyczne związki chemiczne – mówi naukowiec.

Sam często bierze udział w badaniu uskoków. – Z uskoków, które stają się bardziej aktywne, wydobywają się gazy, które zawierają radon. Mierzy się je odpowiednią aparaturą geofizyczną. Okazuje się, że uskoki, które na pierwszy rzut oka wydają się nieaktywne, martwe – zawierają bardzo dużo radonu w glebie i okolicach szczeliny – relacjonuje profesor.

Zwierzęta wyczuwają niebezpieczeństwo

Zachowanie zwierząt też koncentruje uwagę naukowców badających pierwsze sygnały zbliżającego się trzęsienia ziemi. Zaobserwowali oni, że bydło i konie uciekają na otwartą przestrzeń i grupują się na terenie zagrożonym trzęsieniem. Myszy laboratoryjne wykazują natomiast objawy paniki.

– Najpewniejsze są jaszczurki i węże – płazy w ogóle reagują na fale elektromagnetyczne i są w stanie wyczuć na znaczą odległość, że coś się zmienia. Wychodzą z nor. Kiedyś zaobserwowano, że nawet w zimie wyszły na śnieg – mimo że groziło to ich zamarznięciem – opowiada geolog.

Pytany o tereny w Europie najbardziej zagrożone trzęsieniami ziemi, wymienia Półwysep Apeniński i Bałkany.

– Najwięcej trzęsień ziemi w Europie występuje w basenie Morza Śródziemnego, na Półwyspie Apenińskim i na Bałkanach. Główną przyczyną jest ścieranie się płyt tektonicznych. Klin na dnie Morza Śródziemnego jest pchany przez Afrykę i on się wciska ku północy w Europę. Dlatego pasma górskie na Półwyspie Apenińskim są ułożone południkowo – prostopadle do Alp, bo ten klin je rozpycha – tłumaczy naukowiec.

Żaba dodaje, że sam przeżył kilka trzęsień ziemi w krajach dużo biedniejszych niż europejskie. – W USA znajduje się Uskok San Andreas – i jest najlepiej przebadanym uskokiem na świecie. Rewelacyjnie pod kątem organizacyjnym do trzęsień ziemi przygotowana jest Japonia. Ale ja sam przeżyłem trzęsienie ziemi o magnitudzie 6,5 w Peruwiańskim hotelu i budynek w ogóle nie uległ zniszczeniu. Czyli nawet w biednych krajach budownictwo potrafi być na bardzo przyzwoitym poziomie – puentuje profesor.

Źródło:

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Rolnicy zapowiadają kolejne protesty, w nowej formie

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Nauka nie potrafi przewidzieć trzęsień ziemi z dużą dokładnością. W celu ich przewidzenia stosuje się różne metody - Strefa Agro

Wróć na nowiny24.pl Nowiny 24