Cmentarz przy ulicy Krakowskiej liczy sobie 235 lat. W 1785 roku rozpoczęto pochówki w tym miejscu, znajdującym się wówczas poza granicami Krosna. Cmentarz został założony po tym, jak władze austriackie nakazały zamknięcie z powodów sanitarnych funkcjonującego od XIV wieku cmentarza przy kościele Farnym.
Chowano tutaj zmarłych to połowy XX wieku. W 1954 roku cmentarz został oficjalnie zamknięty dla pochówków. W 1984 roku został wpisany do rejestru zabytków.
Jesienny spacer po nekropolii pozwala poczuć nostalgiczny klimat tego miejsca. Zachęca też do odkrywania historii miasta. Tu znajdują się miejsca pochówku znakomitych krośnian, przede wszystkim żyjących w XIX i na początku XX wieku, i osób z Krosnem związanych. To burmistrzowie Krosna, radni, profesorowie, artyści, duchowni, lekarze, nauczyciele, naftowcy, działacze niepodległościowi, legioniści.
Pochowano tu prawdopodobnie ok. 20 tysięcy osób. Nieliczne groby przetrwały do dziś. Niektóre nagrobne pomniki to dzieła sztuki, tworzyli je artyści.
Najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z końca lat trzydziestych XIX wieku. To kamienny obelisk Karoliny i Antoniego Schaytterów z 1839 roku.
Najcenniejszy jest nagrobek z 9895 roku - Sylwestra Jaciewicza - burmistrza Krosna i notariusza. Został wykuty z czerwonego piaskowca, zdobi go płaskorzeźba z podobizną zmarłego.
Na Starym Cmentarzu znajduje się też Pomnik poległych Powstańców Styczniowych z 1903 roku - autorstwa Andrzej Lenika, według projektu Napoleona Nawarskiego. Ma kształt kamiennego kopca zwieńczonego krzyżem z cierniową koroną i orłem. Przy nim przez lata odbywały się przy nim uroczystości patriotyczno-religijne. To miejsce, gdzie krośnianie wciąż stawiają znicze i przynoszą kwiaty.
Od 2003 roku organizowane są kwesty na ratowanie zabytków cmentarza. Wiele nagrobków zostało odnowionych dzięki staraniom społeczników, wsparciu konserwatora i budżetu miasta. Niestety, pandemia nie pozwoliła na zorganizowanie tradycyjnej kwesty w 2020 i 2021 roku.
Znane osoby pochowane na Starym Cmentarzu w Krośnie
- Karol Kaczkowski, pierwszy dyrektor szpitala powszechnego
- Stanisław Wojciech Bergman (wybitny polski malarz)
- Stanisław Janik (rzeźbiarz i organmistrz)
- Napoleon Nawarski (autor projektu odbudowy zamku odrzykońskiego),
- Juliusz Kallaya, lekarz, powstaniec listopadowy, przewodniczący Rady Narodowej
- Wiktor Sikorski (budowniczy miejski)
- Jan Nepomucen Gniewosz (uczestnik powstań, propagator przemysłu naftowego, publicysta)
- Emilia Stacherska, siostra Ignacego Łukasiewicza (działaczka niepodległościowa z 1846 roku)
- Powstańcy listopadowi i styczniowi, sybiracy - Kajetan Gryglewski, Józef Smętkiewicz, Jan Lubicz-Szydłowski, Franciszek Bernard, Jan Grabowski, Walery Kozłowski, Feliks Machinko;
- Uczestnicy I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej - gen. Edward Korczak-Wereszcyński, mjr Władysław Gościński (legionista, oficer AK), kpt. Stanisław Mazurkiewicz, kpt. Rudolf Mleczko, wachmistrz Kazimierz Nowakiewicz (ułan Legionów Polskich), Mieczysław Lazarowicz.
- Burmistrzowie - Jan Świętnicki, Adam Śmiglewski, Sylwester Jaciewicz, August Lewakowski, Józef Bergman,
- Jan Kanty Jugendfein, (prezes "Sokoła" i Powiatowego Komitetu Narodowego w Krośnie w czasie I wojny światowej
Nekropolia, na której czas się zatrzymał. Stary Cmentarz w K...
CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
