Niemcy zamordowali tu 80 Żydów

Ofiary to przymusowi pracownicy ówczesnego tartaku, położonego na drugim brzegu rzeki. Z zachowanych ustnych źródeł nieżyjącej już mieszkanki Krościenka wynika, że była to ostatnia grupa miejscowych Żydów, którą Niemcy rozstrzelali w 1942 r.

- Moja dawna znajoma opowiadała, że najpierw spędzono ich do jednego pomieszczenia tartacznego - wspomina Franciszek Konopelski z Krościenka. - Któregoś dnia wszystkich pognano na wzgórze za Strwiąż i tam rozstrzelano.

W 1945 r. Krościenko zostało włączone w granice ZSRR. Po oddaniu Krościenka Polsce w 1951 r. nikt nie zaprzątał sobie głowy oznaczeniem mogiły.

- Kilka lat temu do Krościenka przyjechali pracownicy IPN - mówi Andrzej Szczerbicki, redaktor naczelny rocznika "Bieszczad" i członek Towarzystwa Opieki nad Zabytkami w Ustrzykach Dolnych. - Dowiedzieli się, gdzie jest zbiorowy grób pomordowanych Żydów, ale nie wiem, jaki był dalszy efekt tej wizyty.

Z postulatem uporządkowania i oznaczenia masowego grobu wystąpił na sesji Rady Powiatu Bieszczadzkiego Franciszek Konopelski. Niewykluczone, że starostwo zwróci się o pomoc w tej sprawie do gminy żydowskiej w Krakowie. Udział w zachowaniu jedynego śladu rozstrzelania kilkudziesięciu Żydów chce mieć także Szkoła Podstawowa w Krościenku.

- Zależy nam na upamiętnieniu wszystkich pozostałych śladów bytności Rusinów, Niemców (we wsi istniała kolonia niemiecka), Polaków i Żydów, a zbiorowy grób jest właśnie jednym z takich ważnych miejsc - tłumaczy Jolanta Jarecka, nauczycielka i kierownik projektu.