Nienasycone kwasy tłuszczowe są w diecie niezastąpione

Czym są kwasy NNKT, jaki mają wpływ na nasze zdrowie, ciało i umysł, ile dziennie powinna ich zjadać osoba dorosła, a ile dziecko odpowiada Agnieszka Biernat, terapeuta - dietetyk, specjalista ds. profilaktyki i promocji zdrowia.

NNKT są w oleju rzepakowym

Codziennie zjadamy tłuszcze, nie wiedząc często jak bardzo różnią się one wartością odżywczą. Tymczasem jeden tłuszcz drugiemu nierówny. Powinniśmy unikać tłuszczów nasyconych (smalec, twarde margaryny), a do diety wprowadzić tłuszcze pochodzenia roślinnego, bogate w kwasy NNKT, czyli niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, nazywane tez witaminą F.

Zaliczamy tutaj kwasy tłuszczowe: linolowy ( LA, z grupy omega - 6) i alfa - linolenowy ( ALA, z grupy Omega-3), których spożycie każdego dnia w odpowiednich proporcjach jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania.

NNKT nie są syntezowane przez organizm, dlatego sami musimy postarać się o ich dostarczenie wraz z pożywieniem. Najlepszym źródłem tych kwasów są oleje roślinne, jednak przy ich wyborze należy kierować się nie tylko procentową zawartością kwasów, ale i proporcją.

- 2:1 to idealny stosunek z punktu widzenia potrzeb żywieniowych człowieka. Możemy go znaleźć w oleju rzepakowym, gdzie proporcja kwasów tłuszczowych omega - 6 do omega - 3 wynosi właśnie 2:1. Standardowa, europejska dieta dostarcza zbyt dużych ilości Omega - 6, podczas gdy Omega - 3 w diecie jest bardzo niska - tłumaczy Agnieszka Biernat.

- W wyniku przemian metabolicznych z kwasów Omega - 6 wytwarzane są związki o charakterze prozapalnym, podczas gdy z Omega - 3 związki o charakterze przeciwzapalnym. Długotrwały nadmiar kwasów omega - 6 w diecie (dieta bogata w czerwone mięso, produkty rafinowane, uboga w produkty roślinne) sprzyja osłabieniu funkcji układu odpornościowego i nadmiernej skłonności do stanów zapalnych organizmu, w konsekwencji zwiększa ryzyko choroby niedokrwiennej serca, chorób autoimmunologicznych oraz chorób nowotworowych. Idealnie wyważony stosunek kwasów zawiera olej rzepakowy Rapso, posiadający w swym składzie ponad 30 % złożonych kwasów nienasyconych, w tym 10 procent Alfa - kwas linolenowy (Omega - 3 kwas tłuszczowy), oraz 10 % kwasów linolowych - dodaje dietetyczka.

Pomagają obniżyć tzw. zły cholesterol

NNKT jak sama nazwa wskazuje są niezbędne do prawidłowego przebiegu wielu procesów przemiany materii w naszym organizmie. Mają duże znaczenie w profilaktyce miażdżycy i chorób serca. Biorą udział w budowie błon komórkowych, wspomagają układ nerwowy oraz odpowiedzialne są za obniżanie tzw. złego cholesterolu (LDL).

Zapobiegają również powstaniu zakrzepów naczyniowych, poprawiają pracę serca i przepływ krwi przez naczynia wieńcowe. Co więcej ich niedobór może powodować osłabienie, przygnębienie, uratę utratę połysku włosów, łamliwość paznokci, częste zapadanie na infekcje dróg oddechowych, pogorszenie wzroku, zmiany zapalne skóry oraz stawów. Kwasy NNKT umożliwiają utrzymanie ciągłości skóry i prawidłowe struktury błon komórkowych. Jaka ilość kwasów NNKT powinno się dostarczać wraz z pożywieniem?

- Przyjmuje się, że minimalne zapotrzebowanie człowieka na kwasy NNKT wynosi nie mniej niż 3 % ogólnej energii pożywienia. Ilość ta jest obecnie uznawana za zalecaną dla dzieci i zdrowych osób dorosłych, z wyjątkiem wieku podeszłego., kiedy to zaleca się zwiększenie poziomu energii z NNKT z uwagi na często występujące zaburzenia wchłaniania i gospodarki lipidowej.

Szczególna rolę przypisuje się ilości spożywanych kwasów NNKT przez kobiety w ciąży. Minimalne spożycie w tym wypadku powinno wynosić 4, 5 % ogólnej energii dziennej racji pokarmowej, co jest warunkowane zapotrzebowaniem rozwijającego się płodu. Dla kobiet karmiących jako minimalny poziom spożycia przyjmuje się 6 % energii z NNKT, gdyż z mlekiem kobieta wydziela w ciągu doby 3-5 g tych kwasów"- wyjaśnia dietetyk.

Apteki oferują bogaty wybór preparatów, zawierających skoncentrowane oleje roślinne lub rybie, będące źródłem NNKT. Zamiast łykać suplementy lepiej zaopatrzyć się w butelkę oleju rzepakowego (niektóre oleje, jak np. olej Rapso, zawierają dodatkowo naturalną witaminę E, która jako silny przeciwutleniacz spowalnia procesy starzenia w organizmie).