Niepełnoletni nie mogą kupić alkoholu, papierosów i rzeczy wartościowych

Zgodnie z prawem dzieci poniżej 13. roku życia nie mają "zdolności do czynności prawnych". W związku z tym w ogóle nie powinny same kupować.

- Jeżeli jednak takie dziecko zawarło umowę dotyczącą drobnych bieżących spraw, to jest ona ważna - pod warunkiem, że młody konsument nie został pokrzywdzony. Natomiast w sytuacji, w której dziecku sprzedano produkt złej jakości, nie wydano reszty lub zażądano rażąco wygórowanej ceny za towar, opiekun lub rodzic może żądać unieważnienia umowy i zwrotu pieniędzy - wyjaśnia Małgorzata Cieloch, rzecznik UOKiK.

Jak jest w przypadku osób między 13. a 18. rokiem życia? Mogą bez zgody i wiedzy rodziców robić drobne zakupy. Mają prawo kupić np. słodycze, artykuły papiernicze czy gazety. W przypadku zakupu odtwarzacza mp3, DVD czy roweru - nastolatek musi mieć już zgodę. W przeciwnym razie rodzic ma prawo oddać towar i żądać zwrotu pieniędzy. Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości drobne i bieżące sprawy to rzeczy kosztujące do 10 euro.

Okazuje się, że sprzedawcy nawet nie wiedzą, że nie powinni sprzedawać wartościowych towarów nieletnim. - Wiem tylko, że nie mogę sprzedawać nieletnim alkoholu i papierosów. O drogim towarze nic mi nie wiadomo - to najczęstsza odpowiedź sprzedawców rzeszowskich sklepów, z którymi rozmawialiśmy.

- Prawnie nie ma żadnych ograniczeń, więc sprzedawców nie uczulamy na tego typu sytuacje. Poza tym za 200 zł dziecko może kupić sobie co najwyżej aparat fotograficzny. Kupując droższy, większy sprzęt potrzebny jest już samochód. Towarzyszy więc mu osoba pełnoletnia - przekonuje Leszek Bielecki, dyrektor handlowy hipermarketu Leclerc.

Sprzedawcy lekceważą sprawę, bo kodeks cywilny nie przewiduje żadnych sankcji. Jedyną karą dla nich jest konieczność przyjęcia zakupionego wcześniej towaru i zwrócenie pieniędzy klientowi.

Czy zdarzają się sytuacje, w których rodzice niezadowoleni z zakupów dzieci nie mogą odzyskać pieniędzy?

- Tego typu sprawy rzadko trafiają do miejskich i powiatowych rzeczników praw konsumentów. Jeśli już się pojawiają, to najczęściej po uroczystościach rodzinnych, jak komunia, urodziny, kiedy dziecko w prezencie dostaje gotówkę i wydaje ją bez wiedzy rodziców - dodaje Małgorzata Cieloch.