Nisko. 106. rocznica urodzin Marii Mireckiej–Loryś z Ulanowa, weteranki ruchu oporu z czasów II Wojny Światowej

Z tej okazji, doceniając trud i wysiłek pracy, jaki Pani Maria włożyła w historię naszego regionu, Starosta Niżański Robert Bednarz, w imieniu własnym, Władz Samorządowych Powiatu Niżańskiego i całej społeczności niżańskiej, złożył Jubilatce serdeczne podziękowania za patriotyczną i bohaterską postawę, za krzewienie tradycji patriotycznych oraz życzenia zdrowia i pogody ducha na dalsze lata życia. 

Z okazji Jubileuszu 106 urodzin, przypomnijmy najważniejsze fakty z życia Pani Marii.

Maria Eleonora Mirecka–Loryś urodziła się 7 lutego 1916 r. w Ulanowie, jako siódme dziecko z ośmiorga rodzeństwa. W 1921 roku rodzina Mireckich zamieszkała w Racławicach koło Niska. W 1937 r. Maria Mirecka ukończyła gimnazjum w Nisku. Podjęła studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Jej plany i marzenia przerwała wojna. Podążając śladami starszego rodzeństwa zaangażowała się w działalność Młodzieży Wszechpolskiej. Od początku okupacji działała w narodowej konspiracji. W latach 1939-1945 należała do ścisłego kierownictwa podziemia narodowego w Centralnym Okręgu Przemysłowym. Wiosną 1940 r. została komendantką Narodowej Organizacji Wojskowej Kobiet w Powiecie Niżańskim, a następnie całego NOWK Okręgu Rzeszowskiego. W tym czasie była kierownikiem sekcji kobiecej w Zarządzie Okręgu Rzeszowskiego SN oraz kurierką Komendy Głównej NOW. Wiosną 1945 r. została Komendantką Główną Narodowego Zjednoczenia Wojskowego Kobiet. Przyjęła pseudonim „Marta".

Po zakończeniu wojny Maria Mirecka–Loryś podjęła studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. 1 sierpnia 1945 r. została aresztowana na dworcu kolejowym w Nisku. Następnie była więziona w Rzeszowie, Warszawie i Krakowie. Została zwolniona 1 września 1945 r. na mocy amnestii. Zimą 1945 r. opuściła Polskę podając się za obywatelkę Luksemburga. Z grupą kilkunastu działaczy narodowych dotarła do obozu II Korpusu gen. Władysława Andersa pod Ankoną, gdzie poznała swego przyszłego męża oficera rezerwy Henryka Lorysia. W październiku 1946 r., już jako małżeństwo, Państwo Lorysiowie wyjechali do Anglii. Następnie w styczniu 1952 r. do USA. Doczekali się dwójki dzieci: syna Jana i córki Ewy. Maria Mirecka–Loryś aktywnie zaangażowała się w pracę w organizacjach polonijnych. Działała aktywnie m.in. w Stronnictwie Narodowym, była członkinią ZG Związku Polek w Ameryce i Krajowego Zarządu Kongresu Polonii Amerykańskiej. Przez 32 lata była redaktorem „Głosu Polek”, organu Związku Polek w Ameryce.

W ostatnich latach brała udział w licznych konferencjach naukowych oraz wydarzeniach patriotycznych. Została uhonorowana wieloma odznaczeniami państwowymi Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem Walecznych i Krzyżem Zasługi. 3 maja 2006 r. z rąk Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego otrzymała Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski. 12 lutego 2016 r. odznaczona przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Imieniem jej rodziny nazwano w lutym 2018 roku Zespół Pieśni i Tańca „Racławice”.

Do Polski Pani Maria wróciła w 2004 roku i do 2018 roku mieszkała w rodzinnych Racławicach. W tym też roku postanowiła, że jesień życia spędzi w Warszawie, gdzie zamieszkała w ośrodku prowadzonym przez Bonifratów.