Ocalić od zapomnienia

Po dawnym kościele zostały tylko fundamenty i dwa mało wyraźne zdjęcia. To reprodukcje zdjęć zamieszczonych na widokówce z Polany, wydanej na początku XX wieku. Jednak w kronikach parafialnych odnaleźliśmy szczegółowy opis tej świątyni z 19 stycznia 1827 roku.

Szczególne miejsce

Polana na mapie kościołów rzymskokatolickich Bieszczad jest miejscem szczególnym. Przypuszcza się, że pierwsza świątynia w Polanie powstał pod koniec XV wieku. Natomiast pewne jest że, od wieku XVIII była siedzibą największej parafii rzymskokatolickiej w Bieszczadach.

Jak podaje słownik geograficzny z 1880 r. parafia w Polanie obejmowała 29 miejscowości zamieszkałych częściowo przez ludność polską: Lutowiska, Berechy Górne, Chmiel, Chrewt, Czarną, Dydiową, Hulskie z Krywem, Krywkę, Nasiczne i Caryńskie, Olchowiec z Leobratem, Paniszczów, Procisne, Rosochate, Ruskie, Rosolin, Sokołową Wolę, Serednie Małe, Sokole, Skorodne, Smolnik, Stuposiany z Bereżkami, Ustrzyki Górne, Wołosate, Wydrne, Żołobek, Żurawin, Zatwarnicę i Sękowiec. Praktycznie były to całe Bieszczady.
Cenny opis kościoła

Z zapisków w kronikach parafialnych dowiedzieć się można nieco więcej o świątyni.

Szczegółowy opis kościoła pochodzący z 19 stycznia 1827 roku. Zachowano oryginalną pisownie. Miejsca nieczytelne wykropkowano:

"Kościół drewniany, wybudowany roku 1780, obity gontem zewnątrz.
Długi na łokci 20, rachując od prezbiterium, szeroki na tyleż 20 łokci. Same zaś prezbiterium łokci 13 długie, szerokie 11 łokci. Wysokość 12 łokci do sufitu.... Ołtarzów siedem snycerskiej roboty, z czteroma portatelami malowane wszystkie. Pierwszy-ołtarz wielki malowany i po części posrebrzany pod tytułem Przemienienia Pańskiego, zasłoną trójcy Św., z nasadą murowaną z gradusami roboty stolarskiej nowo zrobionej na czerwono malowanymi.... Drugi-poboczny od zakrystii Św. Anny, z zasłoną św. Jana Nepomucena z gradusem.

Trzeci-poboczny odpowiadający temuż ołtarzowi statua św. Mikołaja z jednym gradusem. Za prezbiterium ołtarz czwarty z prawej strony wielkiego Ołtarza obraz N.M.P Częstochowskiej olejno malowany....

Piąty-ołtarz z lewej strony, obraz św. Tadeusza z zasuwą obrazem św. Antoniego Padewskiego i dwoma gradusami na olejno czerwono malowanymi kosztem J.W. Pana Łobarzewskiego.

Siódmy. Ołtarzyk św. Barbary wymalowany od tegoż Pana Ceraty z płótna ciężkiego zielono na olejno wymalowane i obszyte taśmami na pokrycie wszystkich siedmiu ołtarzów kosztem miejscowego Administratora. Balasy oddzielają prezbiterium. Konfesjonał jeden. Ambona podgnita i niebezpieczna do kazania. Podłoga spróchniała. Nachylony ku wschodowi przez zepsucie fundamentu murowanego z kamienia na glinie. Kolumny ołtarzów a najbardziej św. Tadeusza z miejsca się wysuwają.

Dach stary. Chór nieco usunął się. Ramy okien spróchniałe za pomocą prostych kołów dotąd jeszcze się utrzymują. Organ z 8 głosami, malowany, wyreperowany i przeczyszczony kosztem miejscowego Administratora. Sam kościół postawiony przy młakach potrzebuje dookoła głębokich kanałów, nie ma żadnej kostnicy, dzwonnicy, ani oddzielnego cmentarza, którego kopuła zgniła, krzyż żelazny spadł, i zepsuł się..... Dzwon mały na lipie zawieszony. Drugi mniejszy za sygnaturkę w kopule służy. Trzeci dzwon pożyczony od przyległej wsi Rosolina, który zalecono podczas wizyty w roku 1755 dnia 24 lipca J.W Biskupa Sierakowskiego Księdzu Janowi Lenkowiczowi Proboszczowi Polańskiemu polecono odzyskać.

Kapliczka na podmurowaniu przy kościele na Cmentarzu z ołtarzem Najświętszej Marii Panny Postawiona. Oparkanianie kościoła zrujnowało się."

Nowy kościół

Dwa tygodnie temu, ks. Abp Józef Michalik poświęcił w Polanie nowy kościół rzymskokatolicki pw. Przemienienia Pańskiego. W uroczystościach wzięło udział około 500 osób w tym dawni mieszkańcy miejscowości, którzy w roku 1945 zostali przesiedleni na Dolny Śląsk i w okolice Odessy.

Poprzednia świątynia rzymskokatolicka wzniesiona w roku 1780 została zniszczona w 1951 roku. Od 1969 roku Msze święte odprawiane były w opuszczonej cerkwi pw. św. Mikołaja Cudotwórcy (1790).