Okrążeni pod Borownicą

17 listopada 1918 roku na odsiecz Lwowa wysłano z Rzeszowa 1 kompanię pod dowództwem por. Józefa Kuryłowicza i 3 kompanię por. Karola Hodały. Weszły one w skład grupy ppłk Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego i odznaczyły się w walkach pod Lwowem.
Rzeszowski pułk uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku. Brał udział w walkach na froncie litewsko-białoruskim, później na froncie południowym. Szlak bojowy zakończył w miejscowości Dubie koło Brodów.

Urodzony w 1893 roku w Świątnikach Górnych k. Krakowa. W 1918 r. wstąpił do wojska. Absolwent Wyższej Szkoły Wojennej. Od 1929 r. na stanowiska dowódczych, m.in. szef sztabu 14. DP w Poznaniu. 1 kwietnia 1939 r. dowódca 17. pp. w Rzeszowie, który wchodził w skład 24. DP. 4 września 1939 r. pułk obsadził pozycje obronne na Dunajcu w rejonie Tarnowa. 12 września 17. pp. zdobył zajętą przez Niemców wioskę Borownicę koło Birczy. Otoczony przez Niemców płk Kotarba poległ prowadząc żołnierzy do ataku. Odznaczony orderem Virtuti Milirari.
26 grudnia 1920 roku pułk pod dowództwem mjr Jana Pawłowskiego powrócił do Rzeszowa uroczyście witany przez tłumy mieszkańców. 1 batalion stacjonował w koszarach przy ul. Langiewicza, obecnie Jagiellońska, 2 batalion w koszarach przy Placu Kilińskiego, 3 batalion przy ul. Lwowskiej od strony południowej. Pułk posiadał dwa stałe place ćwiczeń. Baranówka w zachodniej części miasta i Słocina we wschodniej.
Dniem święta pułkowego był 4 listopada. W 1934 roku zmieniono je na 4 czerwca, rocznicę krwawych walk żołnierzy o Niechonicze nad Berezyną. Święto pułkowe obchodzono zawsze bardzo uroczyście. Punktem kulminacyjnym była msza św. którą odprawiał kapelan Henryk Kisiel. Defilada odbywała się zazwyczaj przed budynkiem starostwa na ul. 3 Maja.
Pułk oczywiście uczestniczył w uroczystościach odsłonięcia pomnika płk. Lisa-Kuli 18 września 1932 roku. Była to największa uroczystość w dziejach przedwojennego Rzeszowa. Przyjechał prezydent Ignacy Mościcki, a także generalicja z Kazimierzem Sosnkowskim i Edwardem Rydzem-Śmigłym.

Korpus oficerski jednostki na początku lat 20. wywodził się z Legionów oraz dawnej armii austriackiej i rosyjskiej. W latach 30. większość kadry stanowili już wychowankowie polskich szkół i akademii wojskowych. Natomiast rekruci, którzy odbywali służbę w jednostce, w większości pochodzili z okolic Rzeszowa. Zdecydowaną większość stanowili żołnierze wyznania rzymsko-katolickiego. W niedziele uczestniczyli we mszy św. w kościele garnizonowym. Grekokatolicy szli do cerkwi w Zalesiu. Kościół garnizonowy w czasach austriackich służył za magazyn. Dopiero pod koniec lat 20. odremontowali go żołnierze garnizonu rzeszowskiego, w tym 17. pp.
Obchody 20. lecia pułku odbyły się 4 czerwca 1938 roku w Kolbuszowej. W trakcie uroczystości przekazano dowódcy dwa ciężkie karabiny maszynowe ofiarowane przez Powiatowy Komitet Obrony Narodowej w Kolbuszowej.
Koncertowo i sportowo
Kapelmistrz pułkowej orkiestry kpt. Franciszek Słomowicz zorganizował orkiestrę symfoniczną, która dawała koncerty w sali "Sokoła" i w rzeszowskich kościołach. Marsz pułkowy skomponował oficer oświatowy pułku kpt. Władysław Wisłocki, ojciec znanego kompozytora Stanisława Wisłockiego.
W 1921 roku założono Klub Sportowy 17 PP. Z jego funduszy wybudowano stadion z trybunami. W latach 1933-38 po połączeniu z Resovią. funkcjonował jako Wojskowo-Cywilny Klub Sportowy. Jego prezesem był płk Stanisław Siuda.

W przeddzień wybuchu II wojny pułk wystawił dwa bataliony dla rezerwowego 165 pp. wchodzącego w skład armii "Prusy" oraz większość kadry oficerskiej dla Batalionu Obrony Narodowej "Rzeszów" wchodzącego w skład armii "Karpaty".
17 pp. został zmobilizowany 3 września 1939 roku, przydzielony do armii "Karpaty" i skierowany nad Dunajec. Pociągiem ze stacji Staroniwa przez Jasło dotarli 4 września w rejon Gromnicy. Pułk był w odwodzie 24 Dywizji Piechoty, która obsadziła Dunajec w pobliżu Tarnowa.
6 września wieczorem nasi żołnierze starli się z niemiecką kolumną motorową. Ostrzelali wroga z ckm zadając mu ciężkie straty. Potem Niemcy wprowadzili do walki artylerię i w godzinach nocnych dwa walczące bataliony 17 pp. otrzymały rozkaz wycofania się na linię Wisłoki. Trzeci batalion wieczorem 6. września miał opanować miejscowość Wróblowice. Do natarcia jednak nie doszło - zarządzono odwrót całej dywizji.
17. pułk wycofywał się na wschód w kierunku na Lwów. 8 września przekroczył Wisłok. Nowy rozkaz dla 24. dywizji przewidywał przejście za San i zorganizowanie obrony na południe od Dynowa. Pułk maszerował przez Domaradz i Barycz. Rano 11 września dotarł do przeprawy w rejonie folwarku Siedliska-Gdyczyna. Poprzedniego dnia oddziały niemieckiej 2 Dywizji Górskiej sforsowały San pod Uluczem i zajęły wioskę Borowicę.
Śmierć dowódcy

[obrazek5] Pochodził ze Stobiernej. W 1918 roku, mając 16 lat wstępuje jako ochotnik do wojska. Po zwycięskiej wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. w nagrodę za postawę w walce otrzymuje przydział do Kompanii Honorowej przy prezydencie RP. Pełni służbę w Belwederze w okresie prezydentury Gabriela Narutowicza i Stanisława Wojciechowskiego. Przed wybuchem wojny wraca do 17. pp. do Rzeszowa. Uczestniczy w kampanii wrześniowej do ostatniego dnia istnienia pułku, czyli 12 września. Ciężko ranny ucieka z niewoli i wraca do Kolbuszowej. Podczas okupacji, w lasach w Porębach Kupnieńskich szkoli podchorążych, przyszłych dowódców AK. Po wojnie więziony przez UB. Kolumna pułku dotarła o świcie 12 września do wylotu wsi Borowica. Mieszkańcy poinformowali żołnierzy, że wioskę zajęli przez Niemców. Płk Kotarba zdecydował się na odbicie miejscowości.
Atak przyniósł pełne powodzenie. Zdobyto wozy wypełnione bronią i amunicją. Jednak w ciągu kilku godzin wioska i nasi żołnierze zostali otoczeni przez wroga. Dowódca 17 pp. postanowił się przebić i osobiście poprowadził przeciwuderzenie na bagnety. Atak załamał się, dowódca zginął z karabinem w ręku.
Część żołnierzy rozproszyła się po lasach, inni dostali się do niewoli. Mieszkańcy Borowicy opowiadają, że w walce poległo 65. naszych żołnierzy. Pułk przestał istnieć. Jednak w kampanii wrześniowej nadal uczestniczyły jego oddziały. 1. batalion brał udział w walkach zgrupowania gen. Kazimierza Sosnkowskiego idącego na odsiecz Lwowa. Oddział ten zakończył działania wojenne 19. września w Brzuchowicach pod Lwowem. Z batalionu zostało 4 oficerów i 10 szeregowców. 18. września poległ pod Lwowem dowódca 2 kompanii ppor. Zygmunt Giegurzyński. Był prawdopodobnie ostatnim żołnierzem pułku, który zginął w kampanii wrześniowej.

Po wyjeździe pułku na front pozostał w Rzeszowie jego Ośrodek Zapasowy. Grupa żołnierzy, którą dowodził kpt. Feliks Boluk, drogą przez Stryj, Jabłonów dotarła do Kut i 19 września przekroczyła granicę rumuńską. Żołnierze ci walczyli na zachodzie.
W działaniach wojennych 1939 roku uczestniczył również dwubatalionowy 165 pp., w całości wystawiony przez 17 pp. Wchodził on w skład 36 DP. i Armii Prusy gen. Stefana Dąb-Biernackiego. Walczył na szlaku od Szydłowca, Iłży i Skarżyska. Potem poprzez Janów kierował się na Lwów. Na wiadomość, że Lwów jest już odcięty mjr Stanisław Inglot rozwiązał oddział.
Część żołnierzy 165 pp. dołączyła w okolicach Parczewa do SGO Polesie i wzięła udział w ostatniej bitwie września pod Kockiem.
Grób dowódcy 17 pp. płk Beniamina Kotarby znajduje się we wsi Borowica. 12 września br. właśnie w tej miejscowości będzie obchodzona 65 rocznica wybuchu II wojny światowej, ostatniej bitwy 17 pp. i śmierci bohaterskiego pułkownika.

mjr Karol Zagórski X. 1920 - XII 1920
ppłk Ignacy Oziewicz 1921- 1926
ppłk Emanuel Jakubiczka 1926 - 1927
płk Wojciech Piasecki 1927 - 1929
płk Rudolf Kaleński 1929 - 1933
płk Stanisław Siuda 1933 do 31 III 1939
płk Beniamin Kotarba 1 IV 1939 do 12 IX 1939

dowódca - płk Beniamin Kotarba
I adiutant - kpt. Feliks Sobkowski
II adiutant - por. rez. Janusz Wroczyński
ofic. łączności - por. Piotr Zaratkiewicz
kwatermistrz - kpt. Edward Rumian
ofic. żywnościowy - kpt. Mieczysław Kurzeja
kapelan - ks. mjr Henryk Kisiel
szef kancelarii - st. sierż. Ignacy Urbanik
d-ca plutonu konnego - wachm. Julian Leonowicz
d-ca 1 batalionu - mjr Józef Weisbach
d-ca 2 batalionu mjr Adam Szymański
d-ca 3 batalionu mjr Marcin Pasierb