Orzekanie o niepełnosprawności

Emocje wywołano pośpiechem i dużym zakresem zmian przy wprowadzaniu nowych przepisów. Wielu czytelników dzwoniło do "N" z prośbą o wyjaśnianie kwestii z tym związanych.

Zasadnicza zmiana dotyczyła przyznawania zasiłku pielęgnacyjnego. Od 1 stycznia br. lekarze nie mogą wystawiać zaświadczeń uprawniających do zasiłku pielęgnacyjnego. Niepokój rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych budziły stwierdzenia mówiące, że zaświadczenia lekarskie z datą grudniową przyznające zasiłek ponownie od 1 stycznia 2002 r. są nieważne. Dopiero po styczniowej interpretacji Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej takie zaświadczenia lekarskie upoważniają do wypłaty zasiłku pielęgnacyjnego, ale na okres, na jaki zostało wystawione. Potem trzeba zgłosić się po orzeczenie do powiatowego zespołu orzekającego o niepełnosprawności.

W ten sposób MPiPS wyjaśniło, że zaświadczenia wystawione w grudniu 2001 r. na następne miesiące pozostają ważne, ale tylko na okres, na jaki zostały wystawione. Natomiast dla uzyskania prawa do zasiłku pielęgnacyjnego na następne okresy, po wygaśnięciu ważności dotychczasowych zaświadczeń, niezbędne już będą orzeczenia wydane przez powiatowe zespoły orzekające o niepełnosprawności.

Nowe przepisy dotyczą osób do 16 roku życia i starszych. O takie orzeczenia zainteresowani muszą sami występować z wnioskiem do tych zespołów (przepisy opublikowano w Dzienniku Ustaw z 2001 r. nr 154). Jednak brakowało przepisów wykonawczych, dlatego stosowano stare, choć nie odpowiadały one w pełni rzeczywistości. Teraz i ten mankament zostanie usunięty, gdyż spóźnione Rozporządzenie MPiPS jest już przygotowane i wkrótce powinno trafić do zainteresowanych.

A reguluje ono m.in. kryteria jakimi będą się kierować powiatowe zespoły orzekające przy wydawaniu orzeczeń. Zasadnicze znaczenie mieć będzie niezdolność dziecka do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, poruszania się, komunikowania z otoczeniem (co powoduje konieczność stałej opieki i pomocy). Często też zaburzenia funkcjonowania organizmu wymagają systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych.
Konieczność stałej opieki lub pomocy staje się uzasadniona, gdy np. wady wrodzone i schorzenia prowadzą do niedowładów, porażenia kończyn lub zmian w narządach ruchu upośledzających np zdolność chwytną rąk lub utrudniających samodzielne poruszanie się. Ponadto, gdy wrodzone lub nabyte ciężkie choroby metaboliczne, choroby układu krążenia, oddechowego, moczowego, pokarmowego, układu krzepnięcia i inne upośledzają sprawność organizmu oraz wymagają leczenia.