Ostatni gasi... pożar

Komendant włącza przycisk. Alarm! Kiedy cichnie syrena, nadjeżdża młody mężczyzna na rowerze. Minuta później - kolejny strażak. Po trzech minutach przy remizie krząta się pięciu ludzi. - Gdzie się pali?

Werchrata, niewielka podlubaczowska wieś ma swoja Ochotniczą Straż Pożarną. Jeszcze kilkanaście miesięcy temu należało do niej 48 członków, teraz zostało 28.

- W tym 18 "pewnych", umundurowanych - zaznacza Jan Hryniuk, komendant. - Dlaczego jest nas mniej? Bo młodzi wyjechali za chlebem. Najwięcej do Wielkiej Brytanii.

Ale jesteśmy gotowi

Komendant zapewnia jednak, że strażacy ciągle utrzymują pełną gotowość. Na dowód włącza syrenę i po chwili pojawia się kilku strażaków.

- Nam łatwiej przyjechać do pożaru niż straży zawodowej z Lubaczowa - podkreśla Hryniuk. - My znamy te okolice i wiemy, gdzie można przejechać.

Hryniuk w ochotniczej straży jest już 43 lata. Od 15 roku życia. Mówi, że w Werchracie tradycja strażacka nie zaginęła, bo ta profesja cieszy się szacunkiem. - Wielu wyjeżdża, ale nowi ochotnicy ciągle się garną.

Jan Hryniuk, komendant: - Ciągle można na nas liczyć. (fot. Fot. Tadeusz Poźniak)Kto będzie kopał piłkę?

W gminie Horyniec Zdrój, oprócz jednostki w Werchracie, są jeszcze trzy: w Horyńcu, Nowym Brusznie i Wólce Horynieckiej.

- Dawniej w samej Werchracie było prawie 50 strażaków, a teraz tylu jest w czterech jednostkach - przyznaje Zygmunt Juzwa, inspektor Urzędu Gminy. - Doszło do tego, że wkrótce w A-klasowej drużynie piłkarskiej nie będzie miał kto grać, bo zabraknie młodych. I trudno się dziwić, brakuje pracy.

- Jedynymi zakładami dającymi u nas pracę są: sanatoria, szkoły i Urząd Gminy - wylicza wójt Ryszard Urban. I dodaje: - Gmina wspiera strażaków finansowo, a oni pomagają nam przy zabezpieczaniu imprez.

To hobby, nie pieniądze

Wojciech Bereżański to jedyny etatowy strażak w OSP w Horyńcu Zdroju. A dokładnie półetatowy. Jest kierowcą strażniczego stara. Codziennie w remizie spędza cztery godziny, później musi być pod telefonem, by w razie pożaru jak najszybciej dojechać do remizy. Zarabia 500 złotych brutto miesięcznie.

- To bardziej hobby niż pieniądze - zaznacza.

- U nas nie ma tylu zagrożeń jak w większych miejscowościach, ale są sytuacje, kiedy strażacy są niezbędni - mówi Zygmunt Juzwa. - Jeżdżą nie tylko do pożarów, ale także do likwidowania klęsk żywiołowych, zabezpieczają wypadki drogowe. Są nawet wzywani, gdy trzeba zlikwidować rój os.

W Werchracie na cząstce etatu zatrudniony jest Mieczysław Gołda, kierowca wozu ogniowego.

- Na rękę mam 250 złotych brutto miesięcznie - mówi. - Żyję z zasiłku żony. Zatrudnić się nigdzie nie mogę, bo w razie pożaru muszę być cały czas w gotowości. Zresztą o pracę trudno.

Ci, którzy jeszcze zostali, zatrudniają się sezonowo na stacji kolejowej przy przeładunku. Można tam zarobić najwyżej siedem stów miesięcznie.

[obrazek3] Mimo że załogi są zdziesiątkowane, tradycja strażacka nie zaginie.
(fot. Fot. Tadeusz Poźniak)Beczka przecieka

Do pożarów najczęściej wzywani są wiosną, kiedy to rolnicy wypalając trawy powodują zagrożenie dla lasów i domostw.

Jan Hryniuk: - W styczniu byliśmy w pełnej gotowości, bo groziły nam wichury, podobnie jak w ostatni piątek. W końcu kwietnia paliło się przy świetlicy.

Komendant martwi się o sprzęt. - Samochód ma już 33 lata, ale jeszcze daje sobie radę na tych pagórkach. Gorzej, bo beczka przecieka. Przydaliby się jacyś sponsorzy. A może wojsko by coś przekazało ze swojego sprzętu?

W ogóle z pieniędzmi u strażaków krucho.

- Mundury kupujemy przeważnie za własne pieniądze. Mundur gaśniczy kosztuje około dwieście złotych, galowy czterysta. W sumie mamy dziesięć mundurów galowych - wylicza Hryniuk.

Żeby dorobić na własne potrzeby, organizują zabawy. To ich przywilej. Dawniej ochotnicy zwalniani byli z podatków rolnych. Teraz żadne ulgi im nie przysługują.
A ile strażacy zarabiają za udział w akcji? 13 złotych za godzinę.