Ostatnie chwile słynnego pomnika gen. Karola Świerczewskiego w Jabłonkach w Bieszczadach. Dziś ma ruszyć rozbiórka

Mierzący ponad dziewięć metrów wysokości granitowy monument zwieńczony stylizowanym piastowskim orłem jest dobrze widoczny z drogi łączącej Lesko z Cisną, tzw. wielkiej pętli bieszczadzkiej. Powstał według projektu polskiego rzeźbiarza Franciszka Strynkiewicza, w miejscu, gdzie Świerczewski zginął śmiertelnie raniony w zasadzce UPA, 28 marca 1947 roku.

Przez lata pomnik był atrakcją, przy której zatrzymywały się wycieczki zmierzające w Bieszczady i fotografowali turyści. Ale stał się też przedmiotem sporów związanych z osobą generała i przedmiotem dewastacji (np. podobiznę Waltera na pomniku malowano farbą).

Jedni twierdzili, że relikt symbolizujący komunizm powinien zniknąć i poddawali w wątpliwość bohaterstwo "Waltera".

Byli też i tacy, którzy uważali, że Świerczewskiemu należy się pamięć. I nawet po 1989 roku w rocznicę jego śmierci składali kwiaty i zapalali znicze pod obeliskiem.

Pozwolenie na demontaż pomnika wydał starosta leski - jeszcze w listopadzie 2016 roku. Wnioskowało o to Nadleśnictwo Baligród. To do niego (od 1968 roku) należy teren, na którym znajduje się pomnik.

- Wydany przez starostę dokument nadal zachowuje ważność - mówi Czesław Gawłowski, sekretarz powiatu.

Operacja będzie kosztować 52 tys. złotych netto. Nadleśnictwo wysłało zapytania ofertowe do trzech firm. Rozbiórki podjęła się jedna - z Sanoka.

W poniedziałek podpisana została umowa, wczoraj lub dziś nadleśnictwo przekazuje wykonawcy plac, na którym stoi pomnik - razem z jego otoczeniem.

Demontaż pomnika ma potrwać kilka dni. - Taki jest plan, ale nie wiadomo, czy nie pojawią się w trakcie prac jakieś niespodzianki - przyznaje Wojciech Głuszko, nadleśniczy w Baligrodzie. - Obiekt nie ma żadnej dokumentacji technicznej, nie jesteśmy w stanie go "prześwietlić" by sprawdzić, co kryją granitowe płyty. Być może w środku jest betonowy monolit, który wymaga skucia.

Dlatego wykonawca ściąga na plac budowy ciężki sprzęt.

Od warunków drogowych zależy, czy uda się dotrzeć z nim na miejsce. Dziś droga do Jabłonek była przejezdna, jeśli nie spadnie więcej śniegu, w środę będą mogły rozpocząć się prace.

Obelisk ma być rozebrany a granitowe moduły zutylizowane przez firmę prowadzącą roboty. Część elementów pomnika będzie przewieziona do IPN, trafi do muzeum pomników propagandy.

- Blaszany orzeł, rzeźba z podobizną generała, litery z napisu pod pomnikiem, a także znajdująca się na głazie obok monumentu tablica z cytatem z wiersza Broniewskiego - wylicza nadleśniczy Głuszko.

Koszty rozbiórki pokryje nadleśnictwo Baligród. Potem chce wystąpić o zwrot tych nakładów z budżetu państwa, za pośrednictwem wojewody podkarpackiego.

Usunięcie obelisku pomnika akceptuje Instytut Pamięci Narodowej. W jego opinii istnienie pomnika kłóci się z zasadami szacunku pamięci narodowej i pozostaje w sprzeczności z zapisami prawa, zabraniającymi gloryfikacji systemów totalitarnych.

W Jabłonkach koło Baligrodu o godz. 10. 20 rozpoczął się demontaż pomnika Karola Świerczewskiego "Waltera". W chwili obecnej z postumentu ściągane są górne elementy. Rozbiórka będzie kosztowała 52 tys. zł i potrwa do trzech dni.

CZYTAJ WIĘCEJ:

Atak niedźwiedzia w Bieszczadach. Niedźwiedź usiadł na mnie, kłami przebił dłoń na wylot