Parki narodowe chronią dziką przyrodę także poza swoimi granicami. Rozszerzanie obszarów chronionych jest drogie, ale potrzebne

- Wiedzieliśmy, że obszary chronione mogą ograniczyć wycinkę drzew. Widać to na chociażby na zdjęciach satelitarnych. Niestety leśnej zwierzyny z kosmosu nie widać - mówi główny autor badania, dr Jedediah Brodie. - Jednak nasza nowa analiza pokazała bezsprzecznie, że parki narodowe przynoszą korzyści także dzikim zwierzętom leśnym.

Naukowiec wyjaśnia, że jednym z argumentów, dlaczego tak się dzieje, jest to, iż parki wymuszają przesunięcie granic polowań, rybołówstwa czy pozyskiwania drewna na dalsze tereny, na czym zyskują te bezpośrednio do nich przylegające.

Z drugiej jednak strony na przykładzie morskich parków narodowych dobrze widać także inny efekt - „rozprzestrzeniania się” różnorodności biologicznej. Oznacza to, że gatunki chronione w granicach parków wytwarzają duże ilości jaj, larw i osobników dorosłych, które następnie rozprzestrzeniają się i zwiększają różnorodność biologiczną w okolicznych siedliskach.

- Zadaliśmy sobie pytanie, jak jest w przypadku parków lądowych. Czy one także rozprzestrzeniają różnorodność biologiczną, czy raczej po prostu wypierają utratę tej różnorodności - opowiada Brodie.

Brodie zrekrutował naukowców z 10 krajów do przeprowadzenia wszechstronnej analizy różnorodności ptaków i ssaków w parkach i poza nimi na terenie Azji Południowo-Wschodniej, czyli jednego z najbardziej zróżnicowanych biologicznie regionów na Ziemi. Obrazy z ponad 2000 kamer pozwoliły na zgromadzenie pokaźnego zbioru danych.

Okazało się, że parki narodowe zwiększały wszystkie aspekty bioróżnorodności kręgowców. Im były większe, tym silniej wspierały różnorodność ptaków i ssaków w sąsiednich, niechronionych krajobrazie. Ustalenia te, jak twierdzi Brodie, wspierają niedawno ogłoszony cel Organizacji Narodów Zjednoczonych, jakim jest osiągnięcie 30 proc. pokrycia obszarami chronionymi do 2030 r.

- Jednym z najważniejszych odkryć było to, że porównując niechronione obszary w pobliżu dużych rezerwatów z niechronionymi obszarami, które nie graniczyły z parkami narodowymi, te pierwsze generowały nawet 194-procentowy wzrost różnorodności ssaków - podkreśla autor badania.

Jak dodaje, masowe rozszerzenie zasięgu globalnego obszaru chronionego będzie trudne i kosztowne, ale wyniki pokazują, że warto to zrobić.

- Nie wszystkie parki są sobie równe – podkreśla współautorka dr Mairin Deith z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie. - (…) Biorąc pod uwagę cel ONZ, jakim jest zwiększenie obszaru chronionego do 30 proc. powierzchni świata, nasze ustalenia potwierdzają zasadność utworzenia mniejszej liczby większych parków, a nie wielu mniejszych.