Po premierze najnowszego filmu o JP II

"Świadectwo" oparte na wywiadzie rzece z kardynałem Stanisławem Dziwiszem opublikowanym w 2007 roku, jest kolejnym filmem o wielkim nieżyjącym papieżu. Podobnie jak poprzednie filmy, tak i ten należy do głównego nurtu kultury.

Otrzymaliśmy epicką, pozbawioną wybujałych artystycznych ambicji biografię niezwykłego człowieka nakręconą przy aprobacie Kościoła. Nieco monumentalną.
Wielu może denerwować ten sposób mówienia o Janie Pawle II. Problem polega jednak na tym, że Karol Wojtyła w wymiarze jednostkowym i duchowym na prawdę był nietuzinkową postacią i zasługuje na pomnikowe ujęcie.

Zaś w wymiarze politycznym i religijnym był tym papieżem, który otworzył Watykan na świat. Jak mówi na ekranie kard. Dziwisz, bliski świadek tego pontyfikatu, Jan Paweł II przerzucał mosty między Kościołem a rzeszami nie tylko katolików. Trudno się zatem dziwić, że filmy, jakie powstają o Ojcu Świętym, są skierowane do ogółu, a więc uniwersalne w formie.

Kardynał i aktor

"Świadectwo" ma bardzo czytelną budowę. Narrację prowadzą dwie wyraziste postaci - kardynał Dziwisz, wieloletni sekretarz Karola Wojtyły, i wybitny angielski aktor Michael York. Pierwsza opowieść prowadzona jest z perspektywy człowieka "wtajemniczonego" w życie papieża, rozumiejącego jego duchowość; druga reprezentuje widza, dla którego papież był kimś intrygującym, ale niekoniecznie zrozumiałym.

Dwie narracje - religijna i świecka - obie bardzo eleganckie, taktowne. Tekst ilustrowany jest zdjęciami dokumentalnymi oraz fabularyzowanymi. Te pierwsze pokazują Ojca Świętego bardziej znanego, te drugie wypełniają nieobecność kamery. W części fabularyzowanej nigdy nie jest pokazywana twarz biskupa Wojtyły i późniejszego papieża, z wyjątkiem małego Karola.

Istotne punkty biografii

Mimo że film trwa tylko 80 minut, trudno postawić zarzut, by życie Jana Pawła II zostało poddane w nim jakiejś szczególnej obróbce. Jak wiadomo, wypowiedzi kard. Dziwisza zostały zmontowane z wielogodzinnego zapisu rozmów z filmowcami. Ale przez to, że twórcy skupili się na najciekawszych punktach biografii Jana Pawła II, widz nie odczuwa tej kondensacji.

Nie musiał się zmieniać

Warto wyliczyć choćby kilka tych momentów. Dzięki wierze młody Karol był w stanie pokonać poczucie braku, jakie towarzyszyło mu po śmierci najbliższych osób. Dowiadujemy się, że Wojtyła przechodząc kolejne etapy swojego życia nie musiał się jakoś diametralnie zmieniać - zawsze był sobą.

I wtedy gdy jako młody człowiek przyjmował święcenia kapłańskie, i wtedy, gdy jako biskup kilkanaście lat zabiegał o budowę nowohuckiej świątyni. Gdy na początku drugiej pielgrzymki do ojczyzyny zażądał od władz PRL spotkania z Wałęsą, w razie odmowy zagroził powrotem do Watykanu.

Gdy w 1982 roku odwiedził Fatimę, by złożyć hołd Matce Bożej za ocalenie z zamachu, nie uląkł się rany zadanej mu w tym sanktuarium przez ultrakonserwatywnego zakonnika, i ranny odprawił mszę.

Fragmentom dotyczącym duchowego wymiaru tej biografii (np. Jan Paweł II jako egzorcysta) towarzyszą anegdotyczne, jak chociażby wzmianka o jego fenomenalnej podzielnej uwadze. Papież podczas poważnej lektury mógł słuchać jednocześnie jak ktoś czyta mu lekką książkę.

Profesjonalna robota

Film Pawła Pitery zadowala pod względem profesjonalizmu. Obraz, dźwięk, montaż są na najwyższym poziomie. Bez wątpienia "Świadectwo" trafi na zagraniczne rynki. To cieszy, że nasza kinematografia jest zdolna osiągać taki poziom.

Cieszy tym bardziej, że filmy o Papieżu Polaku są doskonałą reklamą jego ojczyzny. Trudno pomijać ten aspekt w sytuacji, gdy politycy kompromitują nas na arenie międzynarodowej.