Podkarpacie niebogate, ale ma… uczciwych dłużników

Z sądu połowa uczestników spraw wychodzi z niekorzystnym wyrokiem, w jego sentencji stoi niekiedy, że trzeba płacić: grzywna albo nawiązka na rzecz Skarbu Państwa. Czasem koszty postępowania sądowego, jeśli proces wymagał np. ekspertyzy biegłego, którego musiał powołać sąd i Skarb Państwa eksperta finansował, a potem wyrok nakazywał podsądnemu zwrócić ten koszt budżetowi. Czasem też przepadek mienia, jeśli np. pochodziło z przestępstwa. I z odzyskaniem również tych należności sądy mają problemy.

Jeszcze do 2015 roku nie było zbiorowych danych, jak wiele obywatele RP winni są swojej ojczyźnie z tego tytułu, sytuacja zmieniła, kiedy sądy zostały zobowiązane do wpisywania dłużników do biur informacji gospodarczej.

- Na dużą skalę zaczęły to robić dopiero od 2017 roku, gdy ruszyła specjalna platforma ministerialna, która zautomatyzowała ten proces – mówi Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej SA. - Od tego czasu liczba dłużników zgłaszanych przez sądy systematycznie rośnie.

Z danych tej instytucji wynika, że na koniec lipca br. sądy mają do odzyskania 743 mln zł od 162 tys. zarejestrowanych. I mają z tym problem. Bo majątek podsądnego albo ukrywany, albo profilaktycznie przepisany wcześniej na krewnego, albo - jeśli to majątek trwały - spieniężony, a pieniądze zdeponowane w zagranicznych bankach, albo majątku tudzież dochodów podsądny nie ma.

Średnio jeden dłużnik sądowy ma do uregulowania prawie 4,6 tys. zł. Liderami tego niesławnego zestawienia są mieszkańcy Mazowsza, którzy zdołali do końca lipca „uzbierać” 174 mln zł długu.

Na drugie miejsce na podium trafili Pomorzanie, z których sądy próbują ściągnąć zaległych 145 mln zł. Obywatelem tego województwa jest krajowy rekordzista rankingu, 48-latek z Wejherowa, który winny jest sądowi prawie 75,7 mln zł.

Trzecią pozycję zajmuje Śląskie (prawie 64 mln zł długu). Najbardziej sumienni w tym zestawieniu zameldowani są w woj. świętokrzyskim (6,8 mln zł), tuż za nim w rankingu najuczciwszych z nieuczciwych sytuują się mieszkańcy Podkarpacia (8,3 mln zł), niewiele więcej do zwrotu mają opolanie (prawie 8,8 mln zł). Zdecydowana większość osób (72 proc.), od których sądy chcą odzyskać pieniądze, to mieszkańcy miast.

Dłużnik statystyczny

Statystycy pokusili się o stworzenie profilu „przeciętnego dłużnika”.

– Najbardziej niechętnie opłaty nałożone przez sąd regulują mężczyźni – punktuje prezes Adam Łącki. - Stanowią ponad 87 proc. dłużników i do nich należy również większość zadłużenia. Co ciekawe, ich zobowiązania są jednak statystycznie niższe niż kobiet. Średnio sądom winni są niecałe 4481 zł „na głowę”, podczas gdy kobiety prawie 5334 zł. Kobiety rzadziej zgłaszane są do rejestru dłużników przez sądy, ale jeśli już do niego trafiają, to chodzi zwykle o wyższe kwoty.

Interesujący jest również podział wiekowy dłużników. Najmłodsi i najstarsi mają do spłacenia niższe kwoty niż osoby ze średnich kategorii wiekowych. Dłużnicy sądowi poniżej 26 roku życia mają na „ujemnym koncie” zaległości rzędu 27,6 mln zł, a osoby powyżej 56 r.ż. powinny uregulować 101 mln zł.