Podkarpackie cerkwie będą przekazane prawosławnym

Chodzi o pounickie cerkwie, które po Akcji "Wisła" i delegalizacji Kościoła Greckokatolickiego, przejął na własność skarb państwa, a prawosławni w użytkowanie. Jednakże do formalnego przekazania tytułu własności Polskiemu Autokefalicznemu Kościołowi Prawosławnemu nigdy nie doszło.

Tzw. ustawa "cerkiewna" z 1991 roku o stosunku państwa do PAKP wyłączyła z przekazania cerkwie pounickie, min. cerkiew katedralną w Sanoku, w Zagórzu, Morochowie, Komańczy, Wysowej, Hańczowej, Leszczynach, Kołowcu i w Przemyślu.

Miała się tym zająć odrębna ustawa, ale prace nad nią wstrzymano. Wzbudziło to wśród hierarchów prawosławnych i wśród wiernych, którzy odbudowywali i remontowali te świątynie, ponosząc duże nakłady finansowe, poczucie krzywdy.

Metropolita Sawa składa skargę

W roku 2002 grekokatolicy zaproponowali kompromisowe rozstrzygnięcie sporu polegające na uzyskaniu przez nich prawa własności do czterech z 23 świątyń. Prawosławni mieli otrzymać 19 cerkwi. Propozycja została jednak odrzucona.

Zwierzchnik PAKP w 2003 roku skierował skargę do Trybunału Konstytucyjnego, a po wydaniu przez niego niekorzystnego dla Cerkwi Prawosławnej wyroku, do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu. Metropolita wskazywał na nierówne traktowanie wspólnot wyznaniowych w Polsce. Skarga została jednak wycofana, gdyż rząd polski w 2008 roku podjął kroki w celu uregulowani tej kwestii.
Ziemia pod cerkwiami na własność

Według ustawy, ziemia pod 21 cerkwiami użytkowanymi przez prawosławnych, stanie się formalnie własnością PAKP. Ustawa przewiduje, iż tylko jedna cerkiew, w Bielance, przejdzie na własność Kościoła Greckokatolickiego. Prawosławni mają za nią otrzymać odszkodowanie. Z kolei Kościół Greckokatolicki, dzięki ustawie, otrzyma prawo do odszkodowania za dwie cerkwie będące historycznie jego własnością. Koszt odszkodowań ma pokryć Skarb Państwa.

Z ustawy została wyłączona cerkiew na Świętej Górze Jawor w Wysowej, w sprawie której toczy się ostry spór między prawosławnymi a grekokatolikami.