Polak z Nowego Jorku prowadzi zbiórkę na uporządkowanie żydowskiego cmentarza w Siedleczce koło Kańczugi [ZDJĘCIA]

To jeden z największych, zachowanych cmentarzy żydowskich w regionie. Przez II wojną światową spoczywali tutaj Żydzi pochodzący nie tylko z Siedleczki, ale również okolicznych miejscowości. M.in. Kańczugi, Markowej, Manasterza, Zagórza. Nawet dzisiaj, po kilkudziesięciu latach nieużytkowania nekropoli, widać jej wielkość.

Niestety, cmentarz jest zaniedbany. Nie jest niszczony, ale z roku na rok coraz bardziej pokonywany przez przyrodę, dziką roślinność.

- Obecnie, gdy nie ma jeszcze liści, na cmentarz można wejść i dostrzec macewy (nagrobki). Jednak wiosną i latem, gdy na samosiejkach pojawiają się liście, nawet trudno tutaj się dostać — mówi jedna z mieszkanek gminy Kańczuga.

Nie jest znana dokładna data powstania cmentarza. Żydzi pojawili się w Kańczudze w XVI wieku. Jednak wtedy podlegali kahałowi w Przemyślu i początkowo właśnie w tym mieście grzebali swych zmarłych. Później, wraz z powiększaniem się społeczności żydowskiej w tym regionie, w Kańczudze powołano gminę żydowską i zorganizowano własny cmentarz.

W 2008 r. z inicjatywy potomków Żydów z Kańczugi, mieszkających m.in. w USA i Izraelu, oraz przy współpracy z Fundacją Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego cmentarz w Siedleczce został gruntownie odnowiony i oczyszczony. Wybudowane zostało solidne, kamiennie ogrodzenie. Kilkadziesiąt metrów poniżej cmentarza, wykonane zostały zbiorowe mogiły kilkuset Żydów zamordowanych w tym miejscu przez Niemców.

Dzisiaj nekropolia przedstawia opłakany widok. Z powodu rozrosłej tarniny, trudno dostrzec zbiorowe mogiły zamordowanych i dojść do nich. Na pewno od dobrych kilku lat, a być może od czasu prac przeprowadzonych w 2008 r. nekropolia nie była czyszczona z dzikiej roślinności.
Pochodzący z Kańczugi Patryk Czerwony, obecnie mieszkający w Nowym Jorku, zorganizował internetową zbiórkę na uporządkowanie cmentarza w Siedleczce. Dlaczego?

Jak tłumaczy, dla zachowania pamięci o ludziach, którzy wcześniej mieszkali na tych terenach. Głównie chodzi o Żydów bestialsko zamordowanych przez Niemców, którzy nie mają żyjących obecnie potomków, mogących zadbać o ich groby.
- Od 2008 roku, kiedy cmentarz został odnowiony ze zbiórki organizowanej przez potomka jednej z kobiet która uciekła z Kańczugi w 1945 roku, cmentarz pozostaje zaniedbany. Obecnie jest w tragicznej kondycji. Za kilka lat pamięć o naszych współobywatelach zaniknie i ich historia zaginie - twierdzi pan Patryk.

W opisie swojej zbiórki zamieszcza cytat z anglojęzycznej książki, której autorami są żydowskie dzieci, które przeżyły wojnę w Kańczudze, a później wyjechały z Polski.

„Jak policja naładowała swoje karabiny, Senia przytuliła się do matki i powiedziała ‘Nie chcę umierać!’ słońce świeci tak pięknie świeci a ja jestem tak młoda!” … „strzał roztrzaskał twarz naszej małej siostry która upadła na mamy białe buty brudząc je krwią, potem Tunia upadła na Senię i przed trzecim strzałem nasza matka upadła na swoje córki, aby ochronić to co już nie było jej” - to jeden z opisów zbrodni, którą Niemcy dokonali na Żydach w Kańczudze w 1942 r.

- Bardzo prosimy o pomoc w przywróceniu godności i porządku na cmentarzu żydowskim w Siedleczce. Jest to nasz patriotyczny obowiązek, aby ofiary tych tragicznych wydarzeń spoczywały w godności. Chcemy, aby akcja posprzątania cmentarza odbyła się jak najszybciej. Im później, tym będzie ona o wiele trudniejsze. Każda złotówka to duże wsparcie — prosi pan Patryk.

Zbiórka dostępna jest na portalu pomagam.pl, trzeba wpisać Clean Jewish Cemetery Kanczuga lub bezpośrednio pod adresem https://pomagam.pl/zwjdtc6d.

ZOBACZ TEŻ: Kiedy wyjeżdżała do Boliwii, znajomi pukali się w głowę