Polityczne uzdrawianie Funduszu, czyli kto ma władzę, ten ma kasę

Podkarpacki Fundusz Poręczeń Kredytowych trzeba było ratować, toteż w lipcu br. nowa rada nadzorcza Funduszu odwołała z funkcji prezesa Waldemara Mełecha. Nowy prezes - Grzegorz Wysocki - zlecił sporządzenie bilansu otwarcia w spółce. Bilans potwierdził, że Fundusz trzeba ratować.

Do tej chwili żadna z kilku poprzednich - i lewicowych, i prawicowych, i centrystycznych - politycznych ekip w podkarpackim urzędzie marszałkowskim takiej potrzeby nie dostrzegała. Nie widziała też potrzeby zmiany prezesa, a Mełech zarządzał spółką od chwili jej powstania, czyli od lat 10 miał dobrą opinię menadżera.

Właścicielami PFPK są województwo podkarpackie, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Bank Gospodarstwa Krajowego. Spółka ma służyć małej i średniej przedsiębiorczości, poręczając własnym majątkiem, że uzyskiwane przez firmy kredyty zostaną spłacone.

To ułatwia firmom dostęp do kapitału, co sprzyja rozwojowi gospodarczemu regionu. W tym zakresie fundusz ponosi pewne ryzyko udzielenia poręczenia przedsiębiorstwu, które kredytu spłacić nie może. Identycznie jak banki.

Bo źle się działo

Co nowy zarząd Funduszu zarzuca poprzedniemu? Prezes Wysocki przyznaje, że natknął się na sytuację dwóch nieprawidłowo rozliczanych projektów, prowadzonych przez urząd marszałkowski. To spowodowało, że Fundusz poniósł ponad 500 tys. zł strat. I dodał, że na bieżąco "wychodzą kolejne błędy". Wspomniał też o niekorzystnych dla Funduszu umowach.

Za przykład podał umowę z kancelarią prawną reprezentującą spółkę, która przewiduje, że za wypowiedzenie tej umowy Funduszowi grozi zapłata ok. 500 tys. zł za zastępstwa procesowe. Szczerze, choć mało dyplomatycznie, prezes Wysoki uściślił, że taką umowę Fundusz podpisał z kancelarią w 2009 roku.

Historia najnowsza województwa uczy, że w 2009 roku urzędem marszałkowskim - tak jak dziś - rządził PiS. Przewodniczącym komisji budżetu i finansów sejmiku województwa był wtedy Lucjan Kuźniar, dziś - członek zarządu województwa odpowiadający za nadzór nad spółkami z udziałem województwa podkarpackiego. Wówczas w zarządzie województwa był Jan Burek. Dziś też jest. Ani formacja polityczna, ani ludzie nie czują się odpowiedzialni za decyzje podejmowane w 2009 roku.

Nowe rozdanie

Układ właścicielski w Funduszu nie zmienia się, zmieniają się tylko ludzie nim zarządzający. Nim Grzegorz Wysocki został w lipcu br. prezesem PFPK, w spółce zmieniła się radanadzorcza. Mirosława Piętę zastąpił Mariusz Król. Obaj do RN Funduszu byli desygnowani przez jego współwłaściciela, czyli wojewódzki fundusz ochrony środowiska.

Obu łączy to, że zajmowali równocześnie posady zastępców prezesa WFOŚiGW w Rzeszowie. Dzieliła ich polityka - Pięta to były kandydat PSL w wyborach do sejmiku podkarpackiego, Mariuszowi Królowi znacznie bliżej do PiS. Był on już sekretarzem w gminie Orły, był (za koalicji PiS-Samoobrona-LPR) wiceprezesem WFOŚiGW, w korytarzach urzędu marszałkowskiego szepce się, że jest protegowanym Stanisława Bajdy, radnego wojewódzkiego PiS, choć niegdyś LPR. I doszeptuje, by w wojewódzkim Funduszu poszukać świeżo zatrudnionych krewnych radnego.

Drugi z trójki członków rady delegowany jest przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Piotra Semetkowskiego w połowie 2013 roku zastąpił Paweł Wójcicki i trudno się tu doszukiwać polityki na szczeblu regionalnym.

Trzeciemu trudno odmówić kompetencji, braku kręgosłupa ideologicznego też trudno odmówić, choć ze swoimi poglądami się nie obnosi. Krzysztof Staszewski to współzałożyciel i prezes stowarzyszenia Pro Carpathia, zajmującego się promocją województwa i wspieraniem lokalnego biznesu.

Wprawdzie bezpartyjny, ale kojarzony z prawą stroną sceny politycznej. Był już wiceprezesem, a potem przewodniczącym rady nadzorczej Rzeszowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego, kiedy Podkarpaciem rządziło Prawo i Sprawiedliwość. Z funkcji wiceprezesa odwołał go Mirosław Karapyta, jako przewodniczący rady nadzorczej RARR.

A kiedy Staszewski został szefem rady nadzorczej agencji, z funkcji usunął go... Mirosław Karapyta. Już jako marszałek województwa po nowym politycznym rozdaniu na Podkarpaciu. Chyba nie za brak kompetencji, bo na zarządzaniu publicznym groszem Krzysztof Staszewski się zna. Raczej za sympatie polityczne. A przede wszystkim za to, że pomiędzy oboma panami nie było chemii.

Kłopot w tym, że funkcja prezesa Pro Carpathii może nieco gryźć się ze stanowiskiem członka rady nadzorczej PFPK. Wprawdzie Kodeks spółek handlowych nie stanowi, że jest to sprzeczność, ale... Pro Carpathia pełnymi garściami czerpie z funduszy, jakimi dysponuje urząd marszałkowski. Na działalność wydawniczą, promocyjną i inne formy aktywności.

Ponoć odkąd władzę w województwie objął PiS, stowarzyszenie otrzymuje więcej zleceń niż za poprzedniej ekipy rządzącej. Podkarpacki Fundusz Poręczeń Kredytowych to spółka ze znaczącym udziałem urzędu marszałkowskiego. Staszewski - prezes stowarzyszenia, które korzysta z dóbr urzędu - i Staszewski - członek rady nadzorczej spółki, w której ten sam urząd ma znaczne udziały? Nie ma konfliktu prawnego, konfliktu interesu też nie ma, dopóki Pro Carpathia nie będzie korzystać z uprzejmości Funduszu.

A jednak - niektórzy twierdzą - takie łączenie stanowisk nie do końca jest zdrowe. Wprawdzie sam Staszewski deklarował nie tak dawno publicznie, iż "przez 10 lat działalności stowarzyszenia zawsze staraliśmy się być jak najdalej od polityki, nie mieliśmy nigdy związku z żadną partią polityczną, naszą ideą było być organizacją apolityczną", ale trudno uciec od polityki, jeśli zasiada się w gronie osób obieralnych przez gremia polityczne. I - często - według politycznego klucza.