Portfele biedy

Podobnymi spostrzeżeniami dzieli się Kazimierz L. z Łańcuta, którego żona po przepracowaniu 35 lat "składkowych" i prawie 111-proc. wskaźnikiem wyliczenia podstawy emerytury, jest o około 300 zł biedniejsza. - Czy ktoś zrekompensuje żonie i jej podobnym emerytom ubytek pieniędzy, które są dla nich bardzo duże? - pyta Kazimierz L. - Żonie, która przeszła na emeryturę w 1992 r. i odtamtąd już nie pracuje, miesięczne świadczenie wyliczono na 940 zł brutto.
Z informacji uzyskanych w ZUS-ach wynika, że żona Kazimierza L. "ubytek" pieniędzy może zrekompensować w jeden sposób - wnieść o ponowne przeliczenie emerytury, przedstawiając zarobki z 20 najlepszych, niekolejnych lat pracy, wybranych z całego okresu składkowego. Zyska, jeżeli wskaźnik podstawy wymiaru będzie wyższy od już obliczonego.
- Wtedy może być wyższa tylko podstawa wymiaru emerytury, ale nie kwota bazowa. Ta bowiem obowiązuje z dnia złożenia wniosku przejścia na świadczenie emerytalne - wyjaśnia Lucyna Radziwińska, naczelnik wydziału ruchu rent i emerytur rzeszowskiego Oddziału ZUS. - Kwota bazowa dla tych, którzy przechodzili na emeryturę w 1992 r. wynosiła 93 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kraju, w kwartale poprzedzającym termin waloryzacji, dłatego i emerytury są niższe.
Ten wskaźnik obowiązywał do końca 1995 r. Od następnego corocznie dodawano 1 pkt proc. aż kwota bazowa - także wskutek wejścia nowej, korzystniejszej ustawy - zrównała się z przeciętnym wynagrodzeniem w styczniu 1999 r. - Wprawdzie wskaźnik kwoty bazowej wynosi już 100 proc. średnich zarobków, ale pomniejsza się je o potrącane składki na ubezpieczenie społeczne - tłumaczy L. Radziwińska.
Jeśli ustawodawca niczego nie zmieni, można założyć, że przechodzący na emeryturę po 1998 r., będą odtąd "prawidłowym" portfelem, natomiast wcześniejsi, a zwłaszcza sprzed 1996 r. - bardzo starym i chudym. Tym chudszym (finansowo), im wcześniej się urodzili, a więc wcześniej nabyli prawo do emerytury i dłużej żyją. Tak ich bowiem "urządził" ustawodawca, zmniejszając w październiku 1991 r. do 93 proc. wskaźnik wyliczania kwoty bazowej.