Poznajemy historię regionu. Wołtuszowa – wieś na szlaku kurierów beskidzkich [ZDJĘCIA]

Wieś – pod nazwą Baluthowa – lokowano na prawie wołoskim w 1470 roku. Jej pierwszym właścicielem był Andrzej Sieneński. W latach 30. XX w. liczyła 28 gospodarstw. W domu u wylotu wołtuszowskiej dolinki, w miejscu zwanym dzisiaj - Polana Wilcza, w ostatnich latach swego życia mieszkała hrabina Anna Potocka, założycielka Rymanowa-Zdroju.

W latach okupacji hitlerowskiej przez Wołtuszową wiódł jeden ze szlaków kurierów beskidzkich, którzy przeprowadzali ludzi z terenów Generalnego Gubernatorstwa na Słowację i dalej na Węgry. Upamiętnia go zachowany fragment kapliczki na otaczającym dawną wieś wzgórzu o nazwie Dział.

W czerwcu 1945 całą ludność wsi przesiedlono na Ukrainę w rejon Tarnopola. Opustoszałą wieś spalił w styczniu następnego roku oddział UPA, by nie mogli jej zająć polscy osadnicy. Przetrwała drewniana cerkiew, którą w 1953 roku rozebrano na polecenie ówczesnych władz. Miejsce po świątyni wyznacza obecnie wieniec starych lip. Obok znajduje się galeria współczesnych rzeźb w drewnie, przedstawiających typy łemkowskie.

W pobliżu odnajdziemy też cmentarz, z kilkoma zachowanymi kamiennymi nagrobkami. Oznaczony jest modrzewiowym krzyżem, obok którego znajduje się kamienna chrzcielnica z dawnej cerkwi. Ponowne poświęcenie cmentarza przez księży greckokatolickiego i rzymskokatolickiego odbyło się jesienią 2000 roku. Wokół zachowały się jeszcze nieliczne podmurówki chałup, ślady studni, resztki piwnic i stare drzewa zdziczałych sadów.

Przez dawną wieś prowadzi kilka szlaków i ścieżek, w tym najdłuższy karpacki szlak PTTK - Główny Szlak Beskidzki. Od 1996 r. uchwałą Rady Miejskiej w Rymanowie tereny wsi zostały przyłączone do Rymanowa - Zdroju. I właśnie z uzdrowiska możemy tam najszybciej dojść. Spacer z parkingu przy leśniczówce zajmuje około jednej godziny.