Prezydent RP: Polska jest z Was dumna

To jedyna taka placówka muzealna w Polsce. Pokazuje Polaków, którzy z narażeniem życia własnego i swoich rodzin, wbrew wszystkiemu, ratowali Żydów przed zagładą. Muzeum powstało w Markowej, bo właśnie tutaj 24 marca 1944 roku niemieccy oprawcy rozstrzelali rodzinę Ulmów: Wiktorię i Józefa oraz szóstkę ich dzieci, z których najmłodsze miało zaledwie półtora roku. Nie przeżyło też dziecko, które Wiktoria nosiła w swoim łonie. Była w dziewiątym miesiącu ciąży, kiedy dosięgnęły ją kule oprawców.

Wczoraj prezydent Andrzej Duda z małżonką wzięli udział w otwarciu Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów w Markowej. W uroczystościach uczestniczyli też dyplomaci z całego świata.

Prezydent dziękował wszystkim za obecność. - Dziękuję, bo państwa obecność podkreśla niezwykłe znaczenie tego spotkania - mówił Andrzej Duda.- Spotkania znaczącego dla dwóch narodów: polskiego i żydowskiego, który z nami jest na tej ziemi od tysiąca lat. Którego przedstawiciele niejednokrotnie przelewali za nas krew. Przez stulecia trwała ta symbioza budowania swojego życia, wspólnych interesów.

Aż do dramatycznego momentu, kiedy Polska i ci, którzy tu mieszkali, utracili wolność, kiedy zostaliśmy napadnięci przez Niemców, a potem Związek Sowiecki. Najeźdzca nie tylko poniżał ludzką godność, ale uważał, że dopuszczalna jest eksterminacja narodu żydowskiego. A Polaków uważano za niewolników. I zaczął się proces zagłady. Ale był sprzeciw polskiego państwa podziemnego. Tu było jedyne miejsce w Europie, gdzie za jakąkolwiek pomoc Żydów groziła śmierć.

Prezydent mówił też o tym, że w tamtych czasach człowiek stawał przed dramatycznym wyborem. - Widział sąsiada, który potrzebował pomocy, a za plecami miał swoją żonę dzieci i wnuki. Musiał się zawahać. Czy odwrócić się, czy otworzyć drzwi i powiedzieć: “Chodźcie, jakoś damy radę”. Nie wszyscy te drzwi umieli otworzyć. Ale było mnóstwo ludzi, którzy tej pomocy nie odmówili - podkreślał prezydent.

Prezydent RP odznaczył osoby, które pomagały ludności żydowskiej przetrwać czasy wojny. W łańcuckim zamku wręczył kilkadziesiąt Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymały je osoby ratujące Żydów, wiele z nich odebrało odznaczenia w imieniu rodziców i dziadków.

- Miałem zaszczyt odznaczyć tych, którzy te drzwi szeroko otworzyli. Byli ludźmi dzieląc się chlebem, schronieniem i życiem. Jestem zaszczycony, że w imieniu RP, naszego państwa, mogę wam podziękować. Jest napisane, że kto ratuje jedno życie ratuje cały świat. To piękna sentencja - podkreślał Andrzej Duda.

Do odznaczonych zwrócił się tymi słowami:

- Dzięki temu, kim wtedy okazaliście się wy, dziś Polska może być dumna. Dzięki państwu możemy dziś wchodzić w Izraelu do Instytutu Yad Vashem z podniesioną głową, bo najwięcej drzew upamiętnia tam Polaków. Dziękuję za wasze bohaterstwo, przyjaźń, poświęcenie. Polska może was uhonorować odznaczeniami. To wiele, ale i niewiele, bo przecież życie które ratowaliście nie ma ceny.

Oprócz pary prezydenckiej, w uroczystościach wzięli udział: marszałkowie: Sejmu Marek Kuchciński i Senatu Stanisław Karczewski, wicepremier Piotr Gliński, minister Beata Kempa, prezes IPN Łukasz Kamiński, abp Stanisław Gądecki, abp Józef Michalik, naczelny rabin Michael Schudrich, ojciec Tadeusz Rydzyk, dyrektor Radia Maryja. Gospodarzem uroczystości był marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl.

Uroczystości w Markowej uświetnił występ Stanisława Soyki. Wykonał psalmy ze Starego Testamentu, a towarzyszył mu chór Cracow Singer. Były też przestrzenne wizualizacje i efekty świetlne, zaprezentowano słuchowisko radiowe opowiadające o życiu w Markowej przed wojną. Prezydent Andrzej Duda posadził drzewko owocowe, to zaczątek sadu, który ma powstać obok Muzeum.