Prof. Marek Gosztyła z Politechniki Rzeszowskiej w zespole projektowym rekonstrukcji zamku w Borši na Słowacji

Podczas badań i opracowywania dokumentacji zrodziło się wiele koncepcji związanych z ekspozycją zachowanego zamku oraz ruin wcześniejszych budowli.

Dzieło architektoniczne po restauracji jest wynikiem wspólnych wysiłków naukowców i specjalistów z różnych krajów. W pracach uczestniczyli profesorowie i inżynierowie ze Słowacji i Węgier – Peter Pásztor, Zoltán Wittinger, Daniel Capek, Lukáš Sečka, Marek Turišik, Peter Gomboš, Jozef Porubovič, Anita Szabadics, Zita Némrth, Peter Vaňo, Ján Krcho, Arpád Balogh, Peter Tajkov oraz Polski w osobie prof. dr. hab. inż. Marka Gosztyły, kierownika Katedry Konserwacji Zabytków na Wydziale Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury Politechniki Rzeszowskiej.

Projekt rekonstrukcji zamku w Borši w 2022 r. otrzymał nagrodę węgierskiego ICOMOS-u (Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych).

Renesanswy zamek w Borši

Renesansowy zamek z 1564 r. znajduje się w południowo-wschodniej części Słowacji. Wieloletnie badania mogły datować 15 faz budowy dworu, który powstał z połączenia dwóch mniejszych budynków. Po 1654 r. wznosił się na planie kwadratu. Do dziś zachowały się trzy skrzydła. Ślady po czwartym skrzydle pozostały tylko w piwnicach. Po 1616 r. stał się własnością małżeństwa Zuzanny Lorantffy i Juraja I. Rakoczego. Pełny inwentarz dworu zachował się z roku 1858 r. Zamek w Borši uznany został za zabytek kultury w 1963 r. Prowadzone prace rewaloryzacyjne niosły ze sobą trudne wyzwania, gdyż należało wyeksponować wielofazowość zabytku. W pracach rekonstrukcyjnych od lat 90. XX w. brało udział wielu naukowców z różnych dyscyplin architektoniczno-historycznych: historii, archeologii, specjalistów do datowania dendrologicznego.