Rozwój morskiej energetyki wiatrowej to polska racja stanu

Na wodach Morza Bałtyckiego panują jedne z najlepszych na świecie warunków do rozwoju inwestycji w farmy wiatrowe. Występują bardzo dobre warunki wietrzne i lokalizacyjne, a do tego Bałtyk jest najpłytszym morzem na Ziemi, jego średnia głębokość to około 55 m. Eksperci z Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej szacują, że wykorzystanie całkowitego potencjału polskiej części Bałtyku pod morską energetykę wiatrową do 2040 r., mogłoby zaspokoić nawet 57 proc. zapotrzebowania na energię elektryczną w Polsce. Rozwój morskiej energetyki wiatrowej jest jednym z najważniejszych filarów strategii Grupy ORLEN. Do 2050 r. koncern planuje osiągnąć neutralność emisyjną. A tylko w perspektywie najbliższej dekady zamierza przeznaczyć 47 mld zł na inwestycje w nowoczesną energetykę. W tym zakresie koncern będzie inwestował przede wszystkim w morską i lądową energetykę wiatrową oraz farmy fotowoltaiczne, a więc w najbardziej efektywne technologie. Grupa ORLEN złożyła już 11 wniosków o koncesje, dotyczące nowych lokalizacji pod budowę farm wiatrowych w polskiej strefie ekonomicznej Morza Bałtyckiego. Łączna moc możliwa do uzyskania na tych obszarach szacowana jest na 10 -11 GW. Daniel Obajtek, Prezes Zarządu PKN ORLEN twierdzi, że koncern może stać się liderem energetyki wiatrowej. Jako silny i doświadczony podmiot ma wiedzę i niezbędne zasoby, aby skutecznie realizować zaplanowane cele neutralności klimatycznej. Uzyskanie jak największej liczby nowych koncesji – jak podkreśla Prezes - jest istotne również ze względu na pożądany efekt skali. Umożliwi on maksymalizację wkładu polskich przedsiębiorców w budowę morskich elektrowni wiatrowych. Swoje kompetencje i doświadczenie w obszarze morskiej energetyki wiatrowej koncern uzyskał poprzez realizację projektu Baltic Power – morskiej farmy wiatrowej, powstającej w partnerstwie z kanadyjską spółką Northland Power. Zlokalizowana około 23 km od brzegu, na wysokości Łeby i Choczewa, farma o mocy do 1,2 GW docelowo zasili ponad 1,5 miliona polskich gospodarstw domowych. Jej budowa planowana jest na lata 2024-2026. Przypomnijmy również, że w Świnoujściu powstaje pierwszy w Polsce terminal instalacyjny, który umożliwi budowę morskich farm wiatrowych. Rozpocznie on pracę w 2025 roku, a buduje go Grupa ORLEN na potrzeby swojego projektu Baltic Power oraz kolejnych, jakie chce realizować w nadchodzących latach.

Zgodnie z projektem Polityki Energetycznej Polski do 2040 r., na Bałtyku powstaną farmy wiatrowe o mocy 9-11 GW. Eksperci z Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej oceniają, że przy odpowiednim planowaniu i wsparciu państwa, możemy osiągnąć jeszcze lepsze wyniki. Eksperci wskazują, że na polskich obszarach morskich rozwijane są obecnie projekty o łącznej mocy ok. 8,4 GW, w tym 5,9 GW z projektów tzw. fazy I rozwoju oraz 2,5 GW z projektów tzw. fazy II rozwoju. Z raportu przygotowywanego na zlecenie PSEW dowiadujemy się, że możliwości morskiej energetyki wiatrowej są większe, wynoszą 33 GW, przy oczekiwanej średniej rocznej produkcji energii na poziomie 130 TWh. Eksperci wskazują na 20 nowych obszarów o łącznej powierzchni 2171,5 km2, w tym 18 w wyłącznej strefie ekonomicznej i 2 na morzu terytorialnym, które można wykorzystać pod rozwój energetyki wiatrowej. Potencjał tych obszarów wynosi 17,7 GW, przy zakładanej produkcji energii na poziomie 70,7 TWh. Co ważne, eksperci wyliczyli, że inwestycje na Bałtyku o mocy 33 GW szacunkowo mogą wygenerować ponad 100 tys. miejsc pracy oraz 178 mld zł wartości dodanej brutto w fazie rozwoju i 46 mld zł rocznie w fazie operacyjnej. Janusz Gajowiecki, Prezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, twierdzi, że inwestycje offshore są wręcz polską racją stanu. Morskie farmy wiatrowe są dziś najlepszą dostępną, wielkoskalową technologią OZE, która pozwoli na redukcję emisji i spełnienie przez Polskę europejskich celów klimatycznych. A pamiętajmy, że polski system energetyczny należy dziś do najbardziej emisyjnych w Europie, co wpływa m.in. na obniżenie konkurencyjności przemysłu. Tylko około 17 proc. energii elektrycznej w Polsce pochodzi z OZE, co jest wartością należącą do najniższych w UE. Farmy na Bałtyku mogą z powodzeniem wspierać proces dekarbonizacji oraz ograniczenia zależności od dostaw paliw kopalnych. Przy założeniu rocznej produkcji energii z morskich farm wiatrowych na poziomie 130 Twh, spadek emisji CO2 mógłby wynieść ok. 102 mln ton rocznie. Warto także zaznaczyć, że Polska nie rozwinie ambitnych projektów wodorowych bez morskich farm wiatrowych – są one efektywną i optymalną technologią dla produkcji zielonego wodoru. Prezes PSEW Janusz Gajowiecki nie ma wątpliwości, że Polska ma szansę stać się jednym z największych centrów offshore w Europie. Według niego, duże zainteresowanie polskim rynkiem jasno wskazuje, że morska energetyka wiatrowa może stać się strategicznym elementem niezależności energetycznej Polski i szansą dla polskiej gospodarki. Prezes PSEW uważa, że pełne wykorzystanie produkcyjności polskich usługodawców oznaczać będzie, że lokalny łańcuch dostaw dla morskich farm może stanowić w nadchodzących dekadach nawet 65 proc.

Plany rozwoju morskiej energetyki wiatrowej z pewnością będą wymagały dyskusji nad kształtem obecnej legislacji. W raporcie „Potencjał Morskiej Energetyki Wiatrowej w Polsce” eksperci wskazują, że niezbędna jest m.in. nowelizacja ustawy dotyczącej offshore w zakresie dodatkowych wolumenów aukcyjnych oraz zmiana przyjętego w 2021 r. planu zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów morskich. Pożądaną zmianą jest również uproszczenie procedur administracyjnych, przede wszystkim w zakresie wydawanych pozwoleń. Głównym wyzwaniem jest budowa i modernizacja infrastruktury przesyłowej, niezbędnej do przyłączenia farm wiatrowych na Bałtyku. Polska potrzebuje także wzmocnienia przepustowości połączeń wzajemnych z krajami Morza Bałtyckiego. Doświadczenia takich krajów jak Wielka Brytania czy Holandia, które od lat realizują swoje cele w zakresie morskiej energetyki wiatrowej, pokazują, że rozwój w tym kierunku jest czymś oczywistym i naturalnym. Przemysł wiatrowy osiąga obroty bliskie 60 mld euro rocznie, z czego 65 proc. zasila gospodarkę UE. Oznacza to, że na każde 1000 euro przychodów 650 euro pozostaje w UE i przyczynia się do wzrostu PKB. Do 2030 r. w całej branży może powstać ok. 450 tys. nowych miejsc pracy, z czego 250 tys. w sektorze lądowej energetyki wiatrowej, a ok. 200 tys. w sektorze morskiej energetyki wiatrowej. Polska w dużym stopniu mogłaby partycypować w tych korzyściach. Rozwój morskiej energetyki wiatrowej jest też niezwykle istotny w obliczu wojny w Ukrainie i rosyjskiego szantażu energetycznego. Oprócz korzyści gospodarczych, zapewni niezależność i bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju. Analizy przeprowadzone na potrzeby Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. dowodzą, że krajowe zużycie energii elektrycznej znacząco wzrośnie. Biorąc pod uwagę sytuację geopolityczną, specyfikę polskiego systemu energetycznego i rosnące zapotrzebowanie na energię, polski rząd dostrzegł potrzebę aktualizacji polityki energetycznej. W maju 2022 r. opublikował założenia, w których przewiduje osiągnięcie ok. 50 proc. udziału OZE w produkcji energii elektrycznej do 2040 r. Ten ambitny cel może być dużym wyzwaniem dla naszego państwa. Tym bardziej musimy stawiać na morską energetykę wiatrową, która może zapewnić znaczący wolumen czystej energii.