Rzeszowian czeka od 2030 roku wielka rewolucja komunikacyjna

Kraków jest pierwszym miastem w Polsce, w którym powstanie Strefa Czystego Transportu (SCT). Stosowną uchwałę krakowscy rajcy podjęli w listopadzie ub. roku. Obszar niskoemisyjny w stolicy Małopolski będzie obowiązywać od 1 lipca 2024 r. i zostanie oparty o granice administracyjne miasta. Ograniczenia będą wprowadzane etapami, aż w lipcu 2026 roku do Krakowa wjadą wyłącznie pojazdy zasilane benzyną/LPG o minimalnej normie Euro 3, a w przypadku pojazdów z silnikami Diesla o minimalnej normie Euro 5.

W Europie jest już ponad 300 Stref Czystego Transportu. Strefy wprowadza się, aby ograniczyć negatywny wpływ zanieczyszczeń powietrza, emitowanych przez samochody. Wjazd pojazdów do istniejących SCT jest reglamentowany i odbywa się za dużymi opłatami. Tak jest np. w Oslo.

Wprowadzenie SCT wiąże się z europejskim ustawodawstwem. W myśl unijnej agendy „Europa 2050” od 2035 r. będzie obowiązywał zakazu sprzedaży i rejestrowania samochodów spalinowych. Z kolei przyjęty przez Komisję Europejską w czerwcu ub. r. Krajowy Plan Odbudowy dla Polski zakłada, że w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców, gdzie stwierdzone zostanie przekroczenia normy zanieczyszczeń powietrza, mają powstać strefy czystego transportu. Natomiast polska ustawa o elektromobilności zezwala na tworzenie stref we wszystkich gminach.

W Polsce powstaje ruch oddolny, który chce zablokować wprowadzenie SCT. Za pośrednictwem internetowej strony nieoddamyaut.pl można wysłać protest przeciwko SCT do włodarzy Krakowa, Warszawy, Wrocławia i Rzeszowa.

Organizatorzy protestu uważają, że wprowadzenie SCT wynika ze skrajnie pojętej ekologii i uderzy w małych przedsiębiorców, którzy potrzebują samochodów, i osoby starsze, które nie zawsze mogą korzystać z transportu zbiorowego. Autorzy protestu uważają ponadto, że zapowiadany proces ma tak utrudnić życie mieszkańcom, aby ci sami zechcieli opuścić kluczowe tereny miejskie i przestali przeszkadzać radykalnym ideologom w realizacji ich planów.

Rzeszów znalazł się w grupie ponad stu unijnych miast, które pioniersko, do 2030 roku, czyli zaledwie w ciągu 8 lat, mają wprowadzić Strefy Czystego Transportu.

W ubiegłym roku rozpoczęły się badania, których efektem będzie opracowanie modelowania transportowego dla naszego miasta, a także dla terenów Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego, na najbliższe lata. Badania prowadzą naukowcy z Politechniki Rzeszowskiej.

Artur Gernand z Kancelarii Prezydenta Miasta mówi, że sprawdzane jest m.in. to, jak mieszkańcy się poruszają, jakie potoki ruchu są najgęstsze i w którym kierunku zmierzają wszystkimi możliwymi środkami transportu.

- Dzięki tym badaniom powstanie model, w oparciu o który będzie można symulować, jak poszczególne działania – rozwiązania komunikacyjne zmieniają i poprawiają mobilność w mieście. Badania zakończą się w pierwszej połowie tego roku – wyjaśnia A. Gernand.

Równocześnie przygotowywany jest SUMP (Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej). Dane i analizy, które zostaną zebrane i wypracowane podczas wspomnianych już badań, a także te zawarte w SUMP, będą stanowiły podstawę do opracowania założeń i przyszłego wprowadzenia w mieście Strefy Czystego Transportu. Z tego względu miasto na razie nie mówi, jakie mają być granice Strefy Czystego Transportu, choć na pewno obejmą one całe Śródmieście. Terminy dotyczące wprowadzenia tego typu stref są zawarte w dokumentach takich jak ustawa o elektromobilności.

Prace nad SCT są jednym z elementów przegłosowanej w ub. roku przez radnych procesu osiągnięcia przez miasto do roku 2050 neutralności klimatycznej. Uchwała nie zawiera konkretów oprócz zobowiązań, że działania w zakresie badań i innowacji będą dotyczyć czystej mobilności, efektywności energetycznej i ekologicznego planowania urbanistycznego.

Radny PiS i przewodniczący komisji gospodarki przestrzennej Robert Kultys wraz z trzema innymi radnymi tej partii wstrzymał się podczas głosowania nad tą uchwałą. Jest on zdania, że wprowadzenie strefy bez samochodów nie powinno odbywać się kosztem funkcjonowania mieszkańców.

- Idea Rzeszowa miasta zeroemisyjnego do 2030 roku jest może i piękna, tylko że trzeba jeszcze mieć pomysł, jak ją wprowadzić w tak krótkim czasie bez uszczerbku dla ludzi. Zakaz wjazdu do miasta samochodów spalinowych spowoduje ich nieprzydatność dla mieszkańców. Czy powiemy im, że mają zezłomować swoje auta? Do tego konieczne stanie się przeprowadzenie wielkiej rewolucji w komunikacji publicznej, aby stała się masowa, sprawna i tania. Jak na razie w Rzeszowie obserwuję zgoła inny trend. Żeby nie było tak, że przez ideę zeroemisyjnego miasta cofniemy się do lat PRL, kiedy po miastach jeździło niewiele prywatnych samochodów, a komunikacja publiczna i tak była przeciążona z zapchanymi autobusami, które nie zapewniały sprawnej komunikacji – zwraca uwagę Robert Kultys.