Sądy z partyjnymi ławnikami

Ławnicy mają takie same prawa jak sędziowie, nie mogą tylko przewodniczyć rozprawom. Orzekają w sprawach karnych, cywilnych i rodzinnych. Mogą zadawać pytania świadkom i stronom procesu. Tak samo jak sędzia, głosują nad wyrokiem. Ławnikiem może zostać każdy w wieku od 30 do 65 lat, o "nieskazitelnym charakterze", jeżeli nie jest pracownikiem wymiaru sprawiedliwości, policjantem, duchownym lub żołnierzem.

Upolitycznione wybory ławników w Podkarpackiem opisywaliśmy "Nowinach" wiele razy. W Dębicy ławnikami zostały żony radnych LPR z rady miasta i sejmiku wojewódzkiego. W Przemyślu radni wybrali na ławników krewnych i partyjnych kolegów. W Jaworniku Polskim radni wybrali na ławników do Sądu Rejonowego w Przeworsku... samych siebie.
- Ustawa regulująca wybór ławników nie wymaga od kandydatów określania sympatii politycznych - przyznaje Elżbieta Dzierżak, przewodnicząca Rady Miasta Rzeszowa.
W Rzeszowie na 88 ławników, trzej to członkowie PiS. Ławnikiem została też żona Zdzisława Daraża, radnego SLD. - Obawiałem się, że ktoś to wyciągnie. Mówiłem żonie, żeby nie kandydowała, ale zapytała, czy z racji tego, że jest moją żoną, ma się nigdzie nie pokazywać - mówi Daraż.
Po takich wyborach można jednak zadać pytanie, czy polskie sądy będą niezawisłe, skoro osoby decydujące o wyrokach są aktywnymi albo byłymi członkami partii.
- Nie można przesądzać, że wybrani właśnie ławnicy upolitycznią sądy - mówi Tomasz Mucha, wiceprezes Sądu Rejonowego w Rzeszowie. - Większość osób rekomendowanych jest przez organizacje samorządowe i związki zawodowe.
W razie wątpliwości ławnika można odwołać. Ale tylko wtedy, kiedy popełni wykroczenie albo przestępstwo. Ławnicy wybrani z politycznego klucza mogą spać spokojnie.

Bierzemy alfabetycznie

EDWARD LORYŚ, prezes Sądu Okręgowego w Tarnobrzegu:

Ławnicy przydzielani są do spraw wg kolejności alfabetycznej. Jeżeli sprawa zapowiada się na wielotygodniową i z licznymi posiedzeniami, kierujemy do niej ławników, którym częste posiedzenia nie przeszkadzają w pracy zawodowej.

To nagonka

STANISŁAW WĄSIK, radny LPR w sejmiku województwa, którego żona została ławnikiem w Dębicy

(...) W związku z licznymi artykułami ukazującymi się w Waszych gazetach pod adresem LPR z gminy Miasta Dębica, oświadczam, że jest to zwykła walka polityczna wymierzona w środowiska narodowe i próba odwrócenia uwagi od istotnych, niesprawiedliwych programów socjalnych społeczeństwu przez obecne elity rządzące. Jest próbą zrzucenia winy z siebie na innych poprzez ogólnopolska medialną nagonkę.
(Fragment listu do redakcji "Nowin", redakcja oryginalna)

To upartyjnienie państwa

Prof. ANDRZEJ ANDRUSIEWICZ, politolog z Uniwersytetu Rzeszowskiego

Ostatnie wybory ławników to poszerzenie upartyjnienia państwa, które może mieć wpływ na funkcjonowanie sądów. Upartyjnienie to jedna z przyczyn kłopotów społeczeństwa. Reguły wyboru ławników należałoby zmienić tak, żeby większy wpływ na wybór miało społeczeństwo, a nie liderzy partyjni.