SUSZA POLSKA

- Polskę czeka bardzo trudna wiosna, ze względu na małą ilość opadów. Jeśli taka sytuacja się utrzyma, to możemy mieć najsilniejszą suszę w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat - ostrzegł minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Marek Gróbarczyk na antenie Radia Plus. Które regiony będą szczególnie narażone na suszę?

Wystające z wody kamienie, suche brzegi i coraz więcej miejsc, w których lada chwila będzie można przejść na drugą stronę rzeki suchą nogą. Tak wygląda Wisłok w Rzeszowie.

Rząd pracuje nad tzw. specustawą suszową, która ma m.in. wspierać budowę zbiorników na deszczówkę. Projekt przewiduje wiele zmian dla właścicieli nieruchomości.

Rozmowa z Jadwigą Brzozowską, instruktorem ogrodnictwa w Okręgu Podkarpackim Polskiego Związku Działkowców w Rzeszowie.

Tegoroczne plony będą znacznie mniejsze. Nawet o 40 proc. względem ubiegłego roku. Wszystko przez warunki pogodowe, a zwłaszcza postępującą suszę. Mogłoby się zdawać, że sytuacja się poprawiła, jednak okazuje się, że to tylko chwilowe.

- W związku z obserwowanymi zmianami klimatu, tego typu zjawiska będą występować coraz częściej i wpływać negatywnie na wiele dziedzin gospodarki - mówi dr inż. Krystian Szczepański, dyrektor Instytutu Ochrony Środowiska - Państwowego Instytutu Badawczego.

Mimo ulew i powodzi Polska wysycha na naszych oczach. Nasilający się deficyt wody jest coraz bardziej widoczny i nie zmniejszy się, póki nie podejmiemy odpowiednich działań. Pod względem stanu ekologicznego i chemicznego wód, Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc w Europie.  Susza zagraża nie tylko naszej kieszeni, ale całej gospodarce, ekosystemowi, a w konsekwencji także naszemu zdrowiu. Czy jest jeszcze szansa, aby jej zapobiec? Walka ze zmianami klimatu powinna stać się naszym priorytetem, o co apelują pomysłodawcy kampanii "Co z tą wodą?".

Ministerstwo Klimatu poinformowało, że od 1 lipca 2020 r. złożono ponad 6 tys. wniosków w programie „Moja Woda”. Jego realizacja ma przyczynić się do łagodzenia skutków suszy poprzez budowę przydomowych instalacji zatrzymujących deszczówkę.

Susza zaatakowała w tym roku z impetem, ostatecznie osłabła. Są jednak gospodarze, którzy zostali pokrzywdzeni przez aurę. Jest zmiana - na miejsce gminnych komisji wizytujących pola, wkracza specjalna aplikacja. To za jej pomocą - korzystając z własnego Profilu Zaufanego (to mus), poszkodowani zgłoszą wnioski o oszacowanie strat.

Z przedstawicielami Wód Polskich spotkali się 18 czerwca w gminie Nowa Dęba samorządowcy oraz przedstawiciele instytucji zajmujących się zasobami wodnymi, rolnictwem i hodowlą ryb z naszego regionu.

- Słyszał ktoś, że ze pomoc suszowa (przyznajmniej de minimis) bedzie miała odroczenie? - pyta w jednej z grup rolniczych na Facebooku pani Marta.

W miejscach, gdzie nie zagraża to bezpieczeństwu w ruchu, pasy zieleni przy drogach nie będą koszone. I nie chodzi tutaj o oszczędności, lecz świadomy wybór mających przeciwdziałać skutkom suszy, w ramach akcji "Stop suszy przy drogach".

Już wkrótce każdy właściciel domu może otrzymać do 5 tys. zł dotacji na oczko wodne i przydomowe instalacje, zatrzymujące wody opadowe lub roztopowe. Do robienia małej retencji i brania na ten cel pieniędzy namawia także prezydent Andrzej Duda. Brzmi atrakcyjnie i aż… niewiarygodnie, bo związku z tym w Internecie zaroiło się od żartów i memów.

Do 5 tys. zł dotacji na przydomowe instalacje, zatrzymujące wody opadowe lub roztopowe, będzie można otrzymać z nowego programu Ministerstwa Klimatu „Moja Woda”. Ministerstwo Klimatu oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach walki z suszą, na ten cel przeznaczą 100 mln zł. Nabór wniosków już w lipcu.

Zwierz to wyjątkowy... Nie uznaje przypadkowości, tamy buduje do oczekiwanego poziomu spiętrzenia wody, tunele - tam, gdzie to potrzebne, a nie gdziekolwiek mu się chce. Godzinami można siedzieć przy takim stanowisku i medytować, jak on to wymyślił - opowiada o bobrach Antoni Derwich, były nadleśniczy w Bieszczadzkim Parku Narodowym, przewodnik beskidzki i ratownik GOPR. Pomagał bobrom zadomowić się w Bieszczadach, znajomi nazywają go „tańczącym z bobrami“.

Ostatnie opady deszczu sprawiły, że wykonane jesienią zbiorniki napełniają się wodą. Prawie pół miliona metrów sześciennych wody zostanie zatrzymane w lasach Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie dzięki programowi małej retencji.

Kryzys klimatyczny dopiero się rozkręca. Tak wynika z raportu opublikowanego przez zespół prof. Martena Scheffera z Uniwersytetu Wageningen w Niderlandach. Prognoza klimatyczna na 2070 jest wyjątkowo ponura: 3,5 mld ludzi żyjących wówczas na świecie może cierpieć z powodu upałów i suszy. Naukowcy apelują o szybkie i przede wszystkim skuteczne ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.

W ostatnich dniach deszczu mamy trochę więcej. Spadła też temperatura powietrza, przez co mniej wody paruje. Można by pomyśleć, że susza nieco ustępiła i rolnicy powinni odetchnąć z ulgą. Niestety, prawda jest zgoła inna. Intensywne opady tylko chwilowo poprawiają sytuację. Ministerstwo Gospodarki Morskiej podkreśla, że niedobór opadów w Polsce utrzymuje się od lat i kilka dni deszczu z pewnością nie nadrobi braków.

Od trzech lat zmagamy się z niedoborem opadów i suszą, jednak tak dramatycznej sytuacji, jak w tym roku nie było w całej polskiej historii pomiarów.

Nasz fotoreporter wybrał się nad Jezioro Solińskie. Mimo panującej suszy poziom wody nie jest alarmująco niski.

Tak niski poziom wody w Sanie zdarza się niezwykle rzadko. Chociaż w piątek, 1 maja nad północną częścią Podkarpacia przetoczyły się krótkotrwałe, ulewne deszcze, ogólna sytuacja hydrologiczna nie uległa zmianie - wody w Sanie jest tak mało, że w wielu miejscach można chodzić po dnie rzeki!

Sławomir Gołąb, radny z Rozwoju Rzeszowa zaproponował, by w perspektywie tego, że czeke nas wyjątkowa susza, miasto zrezygnowało z koszenia trawy. Prezydent stanowczo się sprzeciwił.