W Dębicy stanie pomnik ppłk. Ludwika Marszałka „Zbroi”

Ludwik Marszałek był jednym z głównych organizatorów struktur Zrzeszania Wolność i Niezawisłość na Rzeszowszczyźnie. W październiku 1946 roku zagrożony dekonspiracją przeniósł się na Dolny Śląsk. Zamieszkał we Wrocławiu, obejmując funkcję kierownika Okręgu Wrocławskiego WiN. 12 grudnia 1947 roku został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa i poddany brutalnemu śledztwu.

W procesie działaczy Zarządu Okręgu Wrocław WiN - Władysława Ciska, por. Jana Klamuta, Stanisława Dydo - został 10 sierpnia 1948 roku skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy we Wrocławiu na karę śmierci. Został rozstrzelany w więzieniu przy ul. Kleczkowskiej we Wrocławiu 27 listopada 1948 roku. Jego ciało pogrzebano w bezimiennej mogile na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu, skąd w 1977 roku zostało ekshumowane i złożone w grobowcu rodzinnym w Cieplicach obok zmarłej w 1976 roku żony. W 2020 roku Ludwik Marszałek został pośmiertnie awansowany do stopnia podpułkownika.

Inicjatorami budowy pomnika jest mielecka Fundacja Non Notus i Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej w Dębicy. Jak mówi prezes tej drugiej organizacji, a zarazem wiceburmistrz Dębicy Maciej Małozięć, pomnik uchwałą rady miasta z 14 grudnia 2022 r. stanie przy rondzie Adama Mickiewicza.

– Były brane pod uwagę różne lokalizacje na terenie miasta, w tym m.in. na osiedlu Słonecznym. Radni proponowali osiedle Wolica, przy ulicy imienia Marszałka, ale ponieważ jest to droga wewnątrzosiedlowa ostatecznie wybrano skwer przy rondzie Mickiewicza. Znaczenie miało też to, że w sąsiedztwie stoi kościół pw. Miłosierdzia Bożego, który w czasach Solidarności gromadził ludzi pracy, oraz że do ronda Mickiewicza dochodzą ulice Wielopolska i Budzisz, którymi Marszałek docierał z rodzinnych Brzezin do Dębicy – mówi Maciej Małozięć.

Pomnik ma być gotowy na 75. rocznicę zamordowania 27 listopada 1948 roku we Wrocławiu Ludwika Marszałka. Maciej Małozięć mówi, że jeszcze trwają prace koncepcyjne, czy na pomniku zostaną podane nazwiska tylko żołnierzy i oficerów AK Obwodu Dębica, czy szerzej, wszystkich żołnierzy i oficerów związanych w jakiś sposób z Dębicą. Gdyby zwyciężyła druga koncepcja, to na pomniku zostałaby utrwalona chociażby taka osoba, jak kpt. Mieczysław Słaby, który służył w 5 Pułku Strzelców Konnych w Dębicy, a później był lekarzem na Westerplatte.