Więcej praw dla sołtysów? O tym mogą zdecydować tylko radni

Prawo uczestniczenia w posiedzeniach komisji, określenie zasad przy przyznawaniu diet i zwrocie kosztów podróży służbowej. To tylko niektóre propozycje sołtysów z Podkarpacia, którzy domagają się większych praw i przywilejów. Popiera ich w tym Jan Warzecha, poseł PiS z Dębicy, który złożył w tej sprawie interpelację do ministra spraw wewnętrznych i administracji.

Odpowiedź jest. Wynika z niej, że wszystko jest w rękach rad gmin. - Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina, która wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego, które nie są zastrzeżone dla innych jednostek samorządu - odpowiada wiceminister Tomasz Siemoniak.

- W świetle Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego, jeśli bardziej ogólne postanowienia ustaw nie stanowią inaczej, społeczności lokalne powinny samodzielnie ustalać swoją wewnętrzną strukturę organizacyjną - dodaje.

- Gmina jest samodzielna w decydowaniu o tym, czy w ogóle utworzyć jednostki pomocnicze takie, jak sołectwa, dzielnice, osiedla i inne. Tworzy ją rada gminy w drodze uchwały, po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami lub z ich inicjatywy - wyjaśnia wiceminister.

W związku z tym poseł PiS zamierza zorganizować spotkanie z sołtysami. - Jest ono konieczne, bo pozwoli wspólnie przeanalizować odpowiedzi na moją interpelację i podjąć kolejne działania - zapowiada Jan Warzecha.

Szefowie sołectw chcą też, by czas pełnienia funkcji sołtysa, był wliczany do przyszłej emerytury i renty. Domagają się też obligatoryjnego włączenia ich w skład obwodowych komisji wyborczych. Okazuje, że te dwie sprawy są już uwzględnione w projektach ustaw.

- W odniesieniu do propozycji dotyczącej przyznania dodatku do rent i emerytur za pełnienie funkcji sołtysa, do Sejmu wpłynął poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, w którym zaproponowano dodanie do tej ustawy artykułu, przyznającego osobie pobierającej emeryturę lub rentę, która pełniła funkcję sołtysa dodatku pieniężnego - informuje wiceminister.

Odnośnie propozycji dotyczącej obligatoryjnego włączenia sołtysa w skład obwodowych komisji wyborczych, jest również projekt ustawy. - Jest on już po pierwszym czytaniu w Sejmie. W tym projekcie przewiduje się prawo zasiadania przewodniczącego organów wykonawczych jednostek pomocniczych w obwodowych komisjach wyborczych - wyjaśnia Tomasz Siemoniak.

Sołtysi pomyśleli nie tylko o większych przywilejach dla siebie, ale też większej możliwości wpływania na to, co dzieje się w ich wioskach. Chcą utworzenia subkonta, na którym gromadzone byłyby pieniądze ze sprzedaży np. gruntów czy budynków w danej wiosce i przeznaczania ich na inwestycje w tej miejscowości. Domagają się też wydzielenia pieniędzy "specjalnych" np. na pomoc pogorzelcom, powodzianom.

Co na to MSWiA? - Zwiększenie "samodzielności finansowej sołectw" zmierzają do znacznego wzmocnienia pozycji sołectw. Zmiany te mogłyby prowadzić do upodmiotowienia sołectw na wzór jednostek samorządu terytorialnego, przy czym należy pamiętać, że sołectwa są jedynie jednostkami pomocniczymi gminy - zauważa wiceminister.

I dodaje: -Niektóre rozwiązania (np. dot. tworzenia "środków specjalnych", czy "subkont") wymagają oceny pod kątem zgodności z zasadami tworzenia przepisów dotyczących finansów publicznych, co należy do zakresu właściwości Ministra Finansów.

Okazuje się w opinii MSWiA nie ma żadnego uzasadnienia dla pomysłu dotyczącego obligatoryjnego uczestnictwa sołtysa w posiedzeniach komisji gminnej. - Należy pamiętać, że radni są przedstawicielami danej wspólnoty i także oni reprezentują mieszkańców lokalnej społeczności. Głównym zadaniem komisji jest opiniowanie uchwał, kontrola ich wykonania, a także możliwość występowania z inicjatywami uchwałodawczymi. Ich uprawnienia mogą odnosić się jedynie do form działania o charakterze niewiążącym - wyjaśnia Tomasz Siemoniak.
Małgorzata Motor